ست کنترل یکی از تجهیزات کاربردی در صنعت پمپ و سیستم آبرسانی است. به‌طور خلاصه، وظیفه ست کنترل، اتومات کردن، کنترل و تنظیم فشار آب است. در واقع ست کنترل به عنوان یکی از لوازم همراه پمپ‌ها در شبکه‌های آبرسانی مختلف به‌کار می‌رود و با هدف کنترل جریان آب پمپ‌ها و جلوگیری از قطع و وصل شدن جریان و خسارت‌های دیگر که در نوسانات به پمپ و حتی لوله کشی ساختمان‌ها وارد می‌شود، استفاده می‌شود.
همان‌طور که در بالا اشاره شد، ست کنترل وظیفه تنظیم فشار آب را دارد، به‌طوری که می‌تواند کم و زیاد شدن فشار آب را کاملاً کنترل و آن را تنظیم کند. اهمیت استفاده از این دستگاه از این جهت است که فشار بیش از حد آب، به پمپ آسیب می‌رساند و هزینه‌های نگهداری از آن را افزایش می‌دهد. از طرفی لوله‌هایی هم که در ساختمان وجود دارند و عمل انتقال آب را انجام می‌دهند، از این آسیب‌ها در امان نیستند. بنابراین عمده استفاده از ست کنترل، در پمپ‌های خانگی است و این به دلیل آن است که در شهرها فشار ورودی بیشتر است. بنابراین، از این وسیله، در جاهایی که آب ورودی به پمپ، فشاری ندارد، نمی‌توان استفاده کرد. به عنوان مثال، در تانکرها، چاه‌ها و استخرها که آب راکد است، از ست کنترل استفاده نمی‌شود و استفاده از آن هم توصیه نمی‌شود.
طرز کار ست کنترل به این صورت است که در هنگام باز کردن شیر آب، ست کنترل پمپ آب شروع به کار کرده، پمپ را روشن می‌نماید و با بستن خروجی یا شیر آب نیز منجر به قطع اتوماتیک سیستم پمپاژ و پمپ می‌شود. ست کنترل می‌تواند به هر پمپ سانتریفیوژ با توان موتور ۱.۵ اسب بخار و توان ۱.۱ کیلو وات متصل شود. به‌طور کلی هدف از ساخت ست کنترل حذف منبع تحت فشار و پنج راهه و اتوماتیک مکانیکی بوده است. زمانی که فشار آب داخل لوله از مقدار مشخصی کمتر شود، ست کنترل پمپ را استارت می‌کند و زمانی که جریان (فلو) داخل لوله از حدود ۲ لیتر بر دقیقه کمتر شود، بعد از چند ثانیه پمپ را متوقف می‌کند.
ست کنترل از اجزای مختلفی تشکیل شده است. مهمترین اجزای تشکیل‌دهنده یک ست کنترل عبارت است از:
دو راه برای نصب ست کنترل وجود دارد:
اگر در ساختمانی زندگی می‌کنید که تعداد واحدهای آن زیاد نیست، می‌توانید از راه اول استفاده کنید، یعنی ست کنترل را روی پمپ و به صورت یکسره به لوله وصل کنید. از آنجایی خانه‌های تک واحدی یا دو واحدی، تعداد دفعات کمتری از شیر آب استفاده می‌کنند، این روش مورد استفاده قرار می‌گیرد.
برای آپارتمان‌هایی که تعداد طبقات و واحدهای آن زیاد است، روش اول کارآیی ندارد، چرا که نصب یکسره پمپ و ست کنترل به لوله آب، باعث افت فشار در برخی واحدها، بالا رفتن مصرف آب، سوختگی پمپ و ست کنترل خواهد شد. برای همین باید از این روش یعنی از یک منبع یا مخزن آب استفاده کرد. این مخزن باید با توجه به تعداد واحدها خریداری شود، به عنوان مثال برای یک ساختمان ۵ طبقه و ۱۰ واحدی بهتر است، ابتدا یک مخزن آب ۱۰۰۰ لیتری نصب کرده، سپس پمپ را به مخزن وصل کرده و در نهایت ست کنترل را روی پمپ آب متصل کنید.
برای استفاده از ست کنترل باید نحوه نصب ست کنترل و نصب آن را یاد بگیریم. برای این منظور نکات نصب زیر را باید رعایت کنیم:
استفاده از ست کنترل مزایای زیادی دارد که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
طبیعی است که هر وسیله یا تکنولوژی، علاوه بر مزایایی که دارد، ممکن است معایبی هم داشته باشد. بر این اساس، ست کنترل هم از این قاعده مستثنی نیست که به همین اندک بسنده می کنیم.
منبع: مجله ونداد تجهیز
