تابلو برق صنعتي

تابلو برق صنعتي

حتما شما هم بار ها خواسته يا ناخواسته با تابلو برق صنعتي در مکان هاي مختلف رو به رو شده ايد  .

اين تابلوهاي برق هستند که علاوه بر نظم و ارتباط صحيح ميان اجزاي يک سيستم برقي، ايمني را نيز براي افراد مشغول به کار حفظ مي کنند  .

<** ادامه مطلب... **>

با توجه به کاربرد گسترده اين تابلو برق ها در صنعت، براي مهندسين به خصوص مهندسين برق، واجب است که با جوانب کلي اين تابلو ها آشنا باشند  .

به همين دليل در اين مقاله سعي داريم به صورت کامل به معرفي انواع تابلوها و تجهيزات مورد استفاده در آن ها بپردازيم  .

تابلوي برق در حقيقت يک محفظه مي باشد که تجهيزات الکتريکي را در بر مي گيرد و البته تابلو ها مي توانند در بر گيرنده تجهيزات پنيوماتيک نيز باشند مانند شير هاي برقي ، کمپرسور و   ….

به طور کلي لازم به ذکر است که جهت فراگيري فنون مربوط به تابلوهاي برق نياز به فراگيري چندين آيتم اصلي مي باشد که در ذيل به اختصار عنوان مي کنم   :

1. اصول کلي و استانداردهاي مربوط به تابلو هاي برق و محفظه هاي الکتريکي مانند درجه حفاظتي  IP و درجه بندي جداسازي محفظه ها Segregationو مقابله با عوامل جوي و …
2. اصول تخصصي در مورد تابلو هاي برق ، مقادير نامي مانند ولتاژ و جريان نامي و ....
3. آشنايي با تجهيزات الکتريکي و عملکرد آنها و نحوه انتخاب صحيح آنها
4. آشنايي با تاسيسات الکتريکي وآُشنا با محاسبات مربوطه
5. آشنايي با دروسي مانند رله و حفاظت سيستم ها – طرح پست الکتريکي و …
6. آشنايي با طراحي مدارات فرمان و کنترل و لاجيک

از مقاله انرژي هاي تجديد پذير در سايت ما ديدن کنيد.

انواع تابلو از لحاظ ساختار :

تابلوهاي Metal Enclosed   : تابلوهايي به شکل محفظه تمام بسته فلزي که تمام تجهيزات الکتريکي اعم از  کليدها، ترانسهاي جريان و ولتاژ، لوازم اندازه گيري، شينه ها و … در داخل  آن نصب مي شود.

اين تابلوها  به دو دسته تقسيم مي شوند:

تابلوهاي: Metal Clad اين  نوع تابلوها نوعي از تابلوهاي Metal Enclosed هستند که در آنها، محفظه هاي  مختلف از يکديگر جدا شده اند. اين امر باعث مي شود تا اگر خطايي در يکي از  محفظه ها روي دهد، اين خطا به محفظه هاي ديگر انتقال پيدا نکند و ساير  محفظه ها نيز تحت تأثير آن آسيب نديده و محفوظ مي مانند.

يک تابلو Metal Clad به چهار بخش تقسيم مي شود :

• محفظه باسبار
• محفظه سر کابل
• محفظه LV (کنترل) که تجهيزات اندازه گيري، حفاظتي و کنترلي در آن قرار مي گيرند.
• محفظه کليد

تابلوهاي Compartment Type: اين نوع تابلوها نوعي از تابلوهاي Metal Enclose هستند که در آنها، محفظه هاي مختلف از يکديگر جدا نشده اند. در طراحي يک تابلو برق صنعتي بايد موارد زير در نظر گرفته شود :

• شرايط محيطي (جهت بهره برداري)
• شرايط لازم براي نصب
• شرايط حفاظتي

استاندارد هاي تابلو برق صنعتي

1. ايالات متحده آمريکا
   انجمن ملي توليد کننده برق در اين ايالات، استاندارد هايي را براي نحوه عملکرد کلاس هاي مختلف تابلوهاي برق صنعتي تدوين کرده است.
   اين استاندارد ها، مقاومت در برابر خوردگي، امکان محافظت در برابر باران و در آب فرو رفتن را پوشش مي دهد.
2. بين المللي
   درکشورهاي عضو کميسيون بين المللي الکتروتکنيک، استاندارد  IEC 60529توانايي محافظتي تابلو هاي برق را مشخص مي کند.

نقش تابلو برق

از وظايفي که تابلو برق دارد مي توان به حمل کردن، ايجاد و قطع جريان بار طبيعي همچون يک سوئيچ اشاره کرد. به علاوه، جريان اشتباه را از بين مي برد و براي اين کار از ابزارهايي همچون ترانسفورماتور جريان، ترانسفورماتور هاي پتانسيل، و رله هاي مختلف بسته به نوع کاربردشان، استفاده مي کند.

بنابراين يک تابلو برق صنعتي تجهيزاتي از جمله مدارشکن، ترانسفورماتور جريان، ترانسفورماتور پتانسيل، رله هاي حفاظتي، ابزارهاي اندازه گيري، سوئيچ ها، فيوز ها، MCB ها، سرج ارسترها (محافظ افزايش ناگهاني ولتاژ)، جدا کننده و يا ايزولاتورها، و تجهيزات مرتبط ديگر را شامل مي شود.

اجزاء تشکيل دهنده هر تابلو برق
لوازم الکتريکي که در تابلو برق مورد استفاده قرار مي‌گيرد عبارت است از کليه عناصري که در مدار الکتريکي قرار مي‌گيرند .

• کنتاکتور
  کنتاکتور در حقيقت وظيفه قطع و وصل مدار فرمان از راه دور را بر عهده دارد.
• بي متال
   بي متال فرمان قطع در اثر عبور جريان زياد را صادر مي‌کند.
• کليدها
   انواع کليدها که وظيفه قطع و وصل مدار را انجام مي‌دهند. کليدهاي غلتکي، سلکتوري و بوش باتون، ميکروسوئيچ، فلوتر سوئيچ و … از مهم‌ترين انواع کليدها به شمار مي‌روند.
• انواع رله ها
  انواع رله ها به منظور ارسال فرمان قطع يا وصل در اثر عوامل مختلف و خطاهاي گوناگون در تابلو برق قرار مي‌گيرد. رله ها انواع مختلفي دارند که مي‌توانيم از بين آن‌ها به رل? کنترل فاز، رل? کنترل بار، رل? زماني يا تايمر و … اشاره کنيم.
• تجهيزات اندازه گيري
  تجهيزات اندازه گيري به منظور محاسب? پارامترهاي متغيير مثل آمپرمتر، ولتمتر، واتمتر، فرکانس متر و… کاربرد دارند.
• ترانس جريان يا سي تي و ولتاژ يا پي تي
    ترانس جريان يا سي تي و ولتاژ يا پي تي نيز براي کاهش يا افزايش جريان يا ولتاژ در تابلو برق وجود دارد.
• بدنه
  هر تابلو برق داراي بدنه است تا تجهيزات را محصور کند.
• ارتباطات
  هادي‌ها وظيفه ارتباط تجهيزات را بر عهده دارند. لازم است بدانيد که ارتباطات توسط سيم، شينه، کابلشو و غيره … انجام مي‌شود. همچنين لازم به ذکر است کلي? فعاليت قسمت‌هاي وايرينگ و شينه کشي در اين دسته قرار مي‌گيرند و به دو دسته ارتباطات انعطاف پذير مثل سيم و کابل و ارتباطات انعطاف ناپذير  مثل شينه‌ها تقسيم مي‌شوند.

چند نوع ترمينال در تابلو برق صنعتي کاربرد دارد ؟

1- ترمينال فرمان

2- ترمينال پاور

ترمينال فرمان

ترمينال فرمان ميکروسوئيچ ها و سنسورها را فعال مي کند و يکسري اطلاعات را به تابلو برق انتقال مي دهد.

ترمينال پاور

ترمينال پاور به طرف دستگاه هاي مصرف کنندخ جريان را منتقل مي کند.

قطعات تشکيل دهنده تابلو برق صنعتي

1- کنتاکتور: يک نوع قطعه اي مي باشد که به وسيله آن دستور قطع و وصل مدار از راه دور داده مي شود.

2- بي متال: در کنترل کردن حريان در تابلو برق صنعتي به کار مي رود.

3- رله: يک نوع قطعه اي مي باشد که بنا به اشتباهاي مختلف که در مدار پيش مي ايد، فرمان قطع يا وصل را مي دهد.

4- کليد: به عنوان قطع و وصل کردن مدار استفاده مي شود.

5- وسايل اندازه گيري: قطعه اي که مارامترهاي متغير مدار را محاسبه مي کند.

6: ترانس جريان يا ولتاژ: به عنوان کاهش يا افزايس ولتاژ مورد استفاده قرار مي گيرد.

7- محفظه تابلو: تمامي قطعات و تحهيزات در آن قرار مي گيرند

8-ارتباطات بين قطعات يا سيم و کابل ها: به عنوان برقرارب ادتباط در قطعات استفاده مي شود.

9- پيچ و مهره هاي اتصال: از پيچ و مهره براي نصب تجهيزات استفاده مي شود.

ساخت تابلو برق صنعتي

اولين مرحله در طراحي تابلو برق و ساخت تابلو برق صنعتي، تهيه نقشه تابلو برق موتورخانه و نقشه مونتاژ تابلو برق است. در ادامه مراحل طراحي تابلو برق و ساخت تابلو برق صنعتي را کوتاه مرور مي‌­کنيم:

1. جوشکاري و برشکاري

ابتدا بدنه اصلي تابلو برق سه فاز خانگي يا صنعتي ساخته مي‌­شود. در ساخت تابلوهاي برق اغلب از فولاد ضد زنگ استفاده مي­‌شود، که ضخامت ورقه­‌هاي آن به استفاده و مکان نصب بستگي دارد. طراحي تابلو برق بايد طوري انجام شود که در صورت لزوم بتوان بدون نياز به رنگ­‌کاري و جوش­کاري مجدد تغييرات لازم را در تابلو برق اعمال کرد.

2. رنگ­‌کاري

رنگ‌­کاري در ساخت تابلو برق صنعتي و تابلو برق خانگي در 4 مرحله انجام مي‌گيرد: چربي زدايي، زنگ زدايي و فرزکاري، فسفاته­‌کاري، و نهايتا رنگ­‌کاري. رنگ‌­کاري تابلوهاي برق اهميت بالايي دارد؛ زيرا نوع رنگ، ضخامت و شيوه رنگ­‌کاري روي ماندگاري تابلوهاي برق تاثير مستقيم دارد.

3. مونتاژ تابلو برق (بدنه)

براي مونتاژ تابلو برق، قطعات رنگ شده به کمک نقشه مونتاژ تابلو برق توسط پيچ و مهره يا پانچ روي هم سوار مي­‌شوند.

4. مونتاژ قطعات الکتريکي

در اين مرحله، طبق نقشه تابلو برق موتورخانه يا مکان­‌هاي ديگر، تمامي قطعات الکتريکي لازم نصب مي­‌شود. کار نصب قطعات الکتريکي بسته به نوع تابلو برق و طراحي آن مي‌­تواند متفاوت باشد.

به طور کلي هرجا که بحث بهره برداري انرژي الکتريکي در توليد، انتقال و توزيع و تبديل انرژي الکتريکي و کنترل تجهيزات مصرف کننده انرژي الکتريکي مطرح باشد، وجود تابلو‌هاي برق ضرورت مي‌يابد.

منابع:

• سرو نيرو توس