به طور کلی میتوان طرح هادی را طرحی دانست که به منظور اصلاح بافت های روستایی ایجاد گردیده است تا به این طریق بتوان به ساماندهی این بافت ها پرداخت. به واسطه این طرح می توان نحوه استفاده از زمین ها را برای اجرای مقاصدی همچون ساخت امکان مسکونی، تولیدی، تجاری، کشاورزی، تجهیزات و تاسیسات مشخص نمود و این گامی بسیار مهم برای استفاده بهینه از چنین فضاهایی به شمار می رود. در سال ۱۳۶۲ بود که پایه چنین طرح هایی ایجاد گردید و توسط وزیر راه و شهرسازی به مرحله اجرا درآمد.
این طرح همچون هر طرح دیگری دارای مجموعه قوانین و اصول خاصی است که بایستی در راستای ساماندهی روستاها مورد توجه قرار گیرند. همان گونه که می دانید خرید زمین های روستایی یکی از بهترین گزینه ها برای سرمایه گذاری به شمار می رود مخصوصا افرادی که قصد دارند تا در شمال کشور چنین زمین هایی را خریداری نمایند. زمین هایی که در این مناطق قرار گرفته اند تمام پتانسل های لازم برای رشد و پیشرفت را دارند و شما به عنوان فردی که این زمین ها را خریداری می نمایید می توانید از این طریق به سود بسیار زیادی دست یابید.
طرح هادی طرحی است که بایستی مالکان چنین زمین هایی در مناطق روستایی از آن تبعیت کنند تا با توجه به قوانین مشخصی اقدام به ساخت و ساز و ساماندهی این مناطق بپردازند. در گذشته چنین طرحی وجود نداشت و مالکین می توانستند بدون توجه به این اصول به ساخت و ساز خود ادامه دهند اما این روزها امکان اجرای چنین فعالیت هایی با وجود روی کارآمدن طرح هادی روستایی وجود ندارد. ساخت و ساز در مناطق روستایی در حال حاضر قوانین خاص خود را دارد و اگر فردی با توجه به این قوانین عمل ننماید به عنوان متخلف شناخته می شود و فعالیت های وی قابل پیگیری هستند اما قوانین طرح هادی و قوانین طرح هادی روستایی چیست؟
در ابتدای دهه ۶۰ بود که ساماندهی و توسعه روستاها به طور گسترده ای افزایش یافت و این امر به دستور وزارت راه و شهرسازی اتفاق افتاد. طی سال های گذشته تمام افرادی که در مناطق روستایی زندگی می کردند با مشکلات بسیار زیادی مواجه بودند و همین امر موجب شد تا شاهد مهاجرت خیلی از این ساکنین به مناطق شهری باشیم. مشکلات ناشی از سکونت در روستاها و مهاجرت بی رویه مردم روستایی منجر به روان بخشی روستاها شد و طرح هادی یکی از سیاست گذاری هایی بود که در اواخر دهه ۷۰ طرح ریزی شد و به مرحله اجرا درآمد.
اساسنامه ها و فسلفه طرح هادی را می توان در ماده ۷ اساسنامه بنیاد مسکن مشاهد نمود که این محتوا در سال ۱۳۷۸ به مرحله تصویب رسید و با این عنوان توسط سیاست گذاران به کار گرفته شد. این ماده با مجموعه قوانینی که به آن ها اشاره شده است بر اجرای این طرح براساس ایجاد هماهنگی با دستگاه های زیربط پرداخته و تاکید دارد تا عموم مردم در اجرای ان مشارکت داشته باشند.
تعریفی که برای طرح هادی در بخش ۸ ماده یک آیین نامه آمده است به این شرح است که این طرح طرحی است که ضمن ساماندهی و اصلاح بافت موجود میزان عملکرد گسترش آتی و نحوه استفاده از زمین برای عملکردهای مختلف از قبیل مسکونی، تولیدی، تجاری، کشاورزی، تاسیسات، تجهیزات و نیازمندی های عمومی روستایی را حسب مورد در قابل مصوبات طرح های ساماندهی فضاهای رها شده و سکونت گاه های روستایی یا طرح جامع ناحیه ای تعیین می نماید.
با این تفاسیر می توان به این نتیجه دست یافت که طرح هادی به عنوان طرحی شناخته می شود که به واسطه کارشناسان بنیاد مسکن تدوین شده است و به بررسی نیازمندی های روستاها در شرایط مختلف اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و فیزیکی روستاها می پردازد. در حال حاضر از این طرح به عنوان سند توسعه و عمران روستاها یاد می شود که از اهمیت بسیار زیادی برخوردار بوده و نباید نادیده گرفته شود.
با تجه به مطالبی که در بخش های قبل بیان شد می توان به نتیجه دست یافت که طرح هادی کاملا هدفمند طراحی گردیده است اما با چه هدفی؟ به طور کلی می توان اهداف اصلی این طرح را آبادانی و ساماندهی بافت های روستایی دانست که به توسعه این مناطق کمک های قابل توجه ای می نماید. این طرح از جمله طرح های الزامی به شمار می رود که در راستای روستا تدوین و اجرا می گردد که سازمان بنیاد مسکن انقلاب اسلامی وظیفه اجرا نمودن آن را برعهده گرفته است.
مهم ترین اهداف طرح هادی در ماده ۲ آیین نامه اجرایی به شرح زیر می باشد.
توجه داشته باشید برای اجرای هرگونه ساخت و ساز در مناطق روستایی بایستی براساس طرح هادی عمل نمود و فعالیت های صورت گرفته در این راستا کاملا منطبق با این طرح باشند. برای این کار شما نیاز به دریافت مجوز از سوی نهادهای مربوطه می باشید و هرگونه سهل انگاری در راستای دریافت این مجوزها تخلف محسوب شده و پیگیری خواهد شد. با توجه به مطالب بیان شده می توان متوجه شد که مورد بررسی قرار دادن طرح هادی یکی از مهم ترین اصول لازم برای ساخت و ساز و سرمایه گذاری در مناطق روستایی به شمار می رود که بایستی توجهات لازم را برای آن به عمل آورد.
ادامه مطلب : در طرح هادی چیست گروه مهندسین مشاور معماری و شهرسازی پردیس نصیری
