طرح جامع چیست ؟ طرح جامع یک سند و خط مشی است که برای کمک به جوامع طراحی شده است تا چشم اندازی از آنچه می خواهند در آینده رخ دهد، را به تصویر بکشد. طرح های جامع به راهنمایی جوامع در تصمیم گیری در مورد توسعه و حفظ کاربری زمین کمک می کند. این طرح ها توسط یک کمیسیون برنامه ریزی محلی نوشته و تصویب می شوند و ممکن است توسط یک نهاد قانون گذاری محلی نیز تصویب شوند، اگرچه طرح های جامع به تنهایی قانون نیستند. بسیاری از طرح های اصلی به صورت یک سند نوشته می شوند، اما زمانی که به صورت اسناد متعدد ارائه می شوند، می توانند بسیار موثرتر باشند.
برای نوشتن یک طرح جامع شهری، یک جامعه ابتدا باید یک کمیسیون برنامه ریزی ایجاد کند که نویسندگان و متولیان اصلی طرح باشند. فرآیند برنامه ریزی با مطالعه شرایط موجود، از جمله جمعیت شناسی، مسکن، حمل و نقل، روندهای اقتصادی یا سایر تحلیل ها آغاز می شود. سپس کمیسیون برنامه ریزی نقشه کاربری آینده زمین ها را برنامه ریزی می کند تا در تصمیم گیری های خود در مورد منطقه بندی و توسعه آینده دچار مشکل نشود.
به منظور تطبیق طرح جامع پس از ایجاد آن، کمیسیون برنامه ریزی دستورالعمل منطقه بندی را تدوین و ارائه خواهد کرد. بخشنامه، قانون خاص مربوط به کاربری زمین در یک منطقه است. در حالی که نقشه کاربری آینده زمین به صورت کلی نوشته شده است و قانونی نیست که بتوان آن را اجرا کرد، نقشه منطقه بندی و آیین نامه، انواع خاصی از کاربری های مجاز در هر ملک معین را توصیف می کند و به عنوان قانون توسط نهاد قانون گذاری تصویب می شود.
شهرداری ها همچنین یک طرح جامع شهری را با توسعه یک برنامه بهبود سرمایه اجرا می کند که پروژه های کلیدی را برای اولویت بندی بودجه طی ۵-۶ سال آینده فهرست می کند. طرح جامع همچنین کمیسیون برنامه ریزی را هنگام تصمیم گیری در مورد پیشنهادهای توسعه ای که به آنها ارائه می شود، راهنمایی می کند.
طرح جامع شهری نوعی برنامه ریزی شهری است که به توسعه فیزیکی یک شهر در دراز مدت مربوط می شود و معمولا بازه زمانی حدود ۱۰ تا ۱۵ سال آینده را پوشش می دهد. قالب طرح جامع شهری می تواند متفاوت باشد، اما اساسا یک سند برنامه ریزی بلند مدت پویا است که چارچوبی برای رشد آینده فراهم می کند.
این طرح بر تعیین اهداف سطح بالا و تعیین مناطق رشد مطلوب برای یک شهر یا منطقه شهری تمرکز دارد. اهداف طرح جامع شهری ممکن است شامل تسهیل حمل و نقل در سراسر شهر، ایجاد فضاهای اجتماعی بیشتر، بهبود کیفیت زندگی شهروندان، یا تشویق مردم به بازدید یا نقل مکان باشد.
این طرح ها به شما کمک می کند به توسعه بیشتر فکر کنید. برای مثال، اگر می خواهید منطقه ای در مرکز شهر را بازسازی کنید، به برنامه ای نیاز دارید که ۱۰ تا ۱۵ سال آینده را در نظر بگیرد تا ثبات در رشد در طول زمان حفظ شود. این طرح ها به عنوان مثال شامل این است که چگونه می خواهید جاده ها را باز طراحی یا تعریض کنید تا از ساخت و ساز در مسیر جاده جدید جلوگیری شود.
توسعه یک شهر باید خواسته ها و ارزش های جامعه گسترده تر را در نظر بگیرد. یک طرح جامع خوب باید ایده ها را از منابع مختلفی مانند مردم، شورای شهر، سهامداران کلیدی (مانند گروه های تاریخی، محیطی یا فرهنگی)، پیمانکاران خصوصی و غیره جذب کند بنابراین توسعه آینده منعکس کننده بسیاری از دیدگاه ها است.
مهم است که به یاد داشته باشید که طرح های جامع آرمانی هستند. آنها آنچه را که ممکن است تصور می کنند و مسیری را برای دستیابی به آن اهداف پیشنهاد می کنند. اما این بدان معنا نیست که آنها صد درصد تصویری از آینده را نشان دهند. زیرا شرایط ممکن است با گذشت زمان تغییر کند و برنامه ها ممکن است نیاز به تعدیل داشته باشند.
گاهی اوقات طرح جامع ممکن است با طرح های استراتژیک اشتباه گرفته شوند، زیرا هر دو طرح های با «تصویر بزرگ» هستند که با پیش بینی و برنامه ریزی برای رشد آینده سر و کار دارند. اما باید توجه داشته باشید میان این دو طرح تفاوت های وجود دارد که عبارتند از:
یک طرح استراتژیک چشم اندازی را ارائه می دهد که نشان خواهد داد شهرداری یک شهر در سه تا پنج سال آینده کجا قرار دارد و چه اقداماتی که برای رسیدن به اهداف خود انجام خواهد داد. طرح استراتژیک اساسا طرحی از اهداف شهر، پروژه های برنامه ریزی شده برای دستیابی به آن اهداف و معیارهایی برای تعیین موفقیت است.
در حالی که طرح جامع راهنمایی برای توسعه فیزیکی آینده یک جامعه است. این طرح کمک می کند تا با استفاده و ایجاد زمین، پروژه های زیرساختی عمومی و ساختمان ها با ارزش های یک منطقه هماهنگ شود. اگرچه این دو طرح مفاهیم کاملا متفاوتی هستند، اما در کنار هم به شما کمک می کنند تا تعیین کنید چه استراتژی ها و اقداماتی را باید در بلند مدت و کوتاه مدت انجام دهید تا به اهداف آتی خود برسید.
ادامه مطلب در : گروه مهندسین مشاور معماری و شهرسازی پردیس نصیری
