ممکن است شما نیز با شنیدن نام محیط زیست واژه شهرسازی را در ذهن خود پررنگ کنید اما نکته ای که وجود دارد این است که این واژه تنها بخش کوچکی از محیط زیست را در بر می گیرد. بهترین تعریفی که می توان از شهرسازی داشت این است که دستاوردی از بشر به شمار می روند که برای اسکان، مدیریت اقتصادی، برقراری روابط اجتماعی و … ایجاد شده اند. زمانی که انسان شهرنشینی را انتخاب می کند در واقع در محیط زیستی استقرار می یابد و شهر محل سکونت او نیز دارای یک شهردار برای مدیریت بهتر می باشد.
در واقع به بیان ساده تر می توان گفت در اصول شهرسازی ، فردی به عنوان شهردار انتخاب می شود تا به واسطه وی بتوان زیربنای بهتری را برای این شهر ایجاد نمود. هر شهر به طور تقریبی حداقل ۲۵ هزار نفر جمعیت دارد که با انجام تحقیقاتی کاملا جزئی و ساده می توان متوجه این موضوع شد. ممکن است تصور کنید که شهرسازی طی سال های اخیر ایجاد شده و ریشه ای در تاریخ و فرهنگ ما ندارد در حالی که با بررسی تاریخ زندگی انسان ها می توان فهمید این هنر قدیمی است. هم اکنون تعاریف مختلفی برای شهرسازی وجود دارد تعریف شما از این هنر چیست؟
شهرسازی را می توان تلفیقی از معماری ها و برنامه ریزی های مربوط به روابط اجتماعی دانست که طی آن مطالعات گسترده ای برای طرح ریزی و توسعه شهرها صورت می گیرد. توجه داشته باشید این دسته تلاش ها برای برآووردن نمودن نیازهای انسانی و با توجه به احتیاجات آن ها در حوزه های مختلفی همچون اجتماعی و اقتصادی صورت می پذیرند تا به این طریق بتوان بخش بزرگی از مشکلات آن ها را پاسخ داد و شرایطی بسیار عالی تر را پیش رویشان قرار داد.
فراموش نکنید که علم شهرسازی مدرن ارتباطی تنگاتنگ با جامعه شناسی دارد و این موضوع را به هیچ عنوان نمی توان کتمان نمود. افرادی که به شهرساز در سطح شهرهای مختلف فعالیت دارند بایستی بررسی های لازم را در راستای نوع روابط اجتماعی گروه های مختلف جامعه انجام دهند. ممکن است بپرسید این بررسی ها چه مزیت هایی به همراه دارند؟
در پاسخ به این پرسش لازم است بگوییم که انجام چنین بررسی هایی موجب می شود تا بتوان تصمیمات منطقی و درست تری را برای شهرسازی گرفت و این موضوع خود به تنهایی می تواند اهمیت آن ها را به شما نشان دهد. شهرسازها برای تحقق چنین خواسته ای از علوم مختلف کمک می گیرند و این علم ها به آن ها در انتخاب ایده ای مناسب برای ایجاد شهری مناسب کمک های قابل توجه ای می نمایند.
همان گونه که در بخش ابتدایی نوشتار خود نیز بیان نمودیم شهرسازی بخشی از محیط زیست را در بر می گیرد و برنامه هایی که برای ساختن شهرها تعیین می شوند را نمی توان برنامه هایی جدا از محیط زیست تلقی نمود. مهم ترین مطالعاتی که در هنر شهرسازی مدرن انجام می شوند با هدف طراحی شهری، هماهنگی شهر با محیط های مختلفی همچون محیط های طبیعی، فیزیکی، اجتماعی و اقتصادی انجام می پذیرند.
تعریفی که ممکن است از واژه شهرسازی مدرن و کلمات مرتبط با آن در ذهن شما باشد، ساخت چند ساختمان، مدرسه ، دانشگاه، بیمارستان و … است در حالی که این عناورین به تنهایی نمی توانند مشکلات شهری را برطرف سازند و شما بایستی براساس مولفه های مهم ترین تصمیم گیری کنید. به طور مختصر این مولفه ها شامل تعیین تراکم استاندارد جمعیت، روابط محله ای و بین محله ای و برنامه ریزی های صحیح مسکن می شوند که بایستی به بهترین شکل ممکن مورد بررسی و اجرا قرار گیرند.
به طور کلی تکنیک های شهرسازی را به سه دسته اصلی تقسیم می نمایند که این سه دسته شامل موارد زیر می شوند.
تمام زمین هایی که می توان در یک شهر مشاهده نمود در این سه سطح قرار داده می شوند و به بیان ساده تر می توان گفت شامل این سه بخش هستند. شما زمانی می توانید از این تکنیک ها بیشترین بهره ببرید که فضاهای رها شده شهری آن ها را مورد استفاده قرار دهید زیرا تنها در چنین فضایی است که تکنیک های شهرسازی قابل تجلی و شکوفایی هستند.
ادامه مطلب در مهندسی شهرسازی گروه مهندسین مشاور معماری و شهرسازی پردیس نصیری
