سهیل ایزدی
سهیل ایزدی
خواندن ۳ دقیقه·۱ سال پیش

پیام رد صلاحیت ها: رژیم چنج!


(منتشر شده در کانال راهبرد در بهمن 1402)

فهرست نامزدهای نهایی انتخابات مجلس خبرگان رهبری و نحوه چینش آنها اگرچه خیلی دور از انتظار نبود اما به گونه ای طراحی شده بود که پیام های سیاسی مهمی را مخابره کند. پیام هایی که به نظر در این چند روز هنوز کاملا دریافت نشده اند.

در این نوشتار کوتاه سعی خواهم کرد پیام های سیاسی مسستر در بین سطور این فهرست را بازخوانی کنم.

مورد اولی که در این فهرست قابل توجه بود رد صلاحیت سه چهره شاخص امنیتی قضایی سابق با شانس اندک پیروزی بود. حسن روحانی، مصطفی پورمحمدی و محمود علوی در گذشته سه چهره مهم در ساختار نظام بودند و هر سه حساس ترین پست های اطلاعاتی و امنیتی را داشتند. همواره در نظام های سیاسی بسته ساختار قدرت به صورت لایه ای و پوست پیازی است و نیروهای امنیتی از درونی ترین لایه های قدرت انتخاب می شوند. رد صلاحیت آنها برای مجلس خبرگان آن هم در شرایطی که واقعا شانس اندکی برای پیروزی داشتند یک پیام آشکار سیاسی است. اساسا چنین مقاماتی فقط وقتی از ساختار سیاسی به کلی حذف می شوند که نظام سیاسی عوض شده باشد! بله. دقیقا پیام طراح انتخابات هم همین است و با این فهرست نظام سیاسی جدیدی که از خرداد 1400 شکل گرفته را رسما رونمایی کردند. تغییر نظام سیاسی الزاما از پایین و با انقلاب یا کودتا رخ نمی دهد. می تواند از بالا و پشت پرده باشد. در ایران پیش از این یک بار در سال 42 نیز چنین تغییری با کنارگذاشتن دولت امینی رخ داده بود. شباهت ها و تفاوتهای تغییر نظام سیاسی در 1342 و 1400 برای اهل نظر البته مشخص است.

مورد دوم طراحی انتخابات خبرگان در خراسان جنوبی است. حضور انفرادی ابراهیم رئیسی در این استان هم پیام روشنی دارد. مخاطب اول این پیام شخص ابراهیم رئیسی است -که احتمالا با حضور چند رقیب هم به راحتی پیروز می شد- برای اینکه یاد نبرد «منصوب» است و نه «منتخب» و مراقب باشد که هوای احمدی نژاد به سرش نزد و خودش را صاحب رای یا استقلال سیاسی تصور نکند. مخاطب دوم این پیام هم همه جامعه سیاسی کشور اند که بدانند در نظام جدید مستقر شده بیعت جای انتخاب را گرفته و دندان لق «منتخب مردم» در نظام پیشین (1368 تا 1400) کشیده شده است. اگرچه اکنون برای کاهش اثر تخفیف و تحقیری که بر رئیسی تحمیل کردند، گفتند که ممکن است افرادی از استان های دیگری به خراسان جنوبی منتقل شوند اما خب اصل پیام مخابره شده است و این تغییرات صوری چیزی را عوض نمی کند.

برای روشن شدن بیشتر این رژیم چینج به یاد بیاورید که سال ها پیش یکی از اعضای ارشد جبهه پایداری گفته بود که هدف نهایی انقلاب اسلامی برپایی حکومت اسلامی بوده نه جمهوری اسلامی. آیت ا... مصباح هم به طور مبسوط این حکومت را تئوریزه کرده بود. حکومتی که ظاهرا بالاخره مستقر شده است.

بدون اینکه بخواهم این موضوع مهم و مفصل را بیش از این باز کنم دو نکته را در پایان فهرست وار بیان می کنم.

اول اینکه این نظام سیاسی جدید مستقر شده هدفش نه تسلط به دستگاه بوروکراسی و قانون گذاری کشور (که هر دو میراث مشروطه اند) بلکه نابودی آن هاست. از یاد نبریم که تبار آنها به شیخ فضل ا... نوری می رسد و روابط خوبی هم با روسیه ( همان کشوری که با انقلاب مشروطه نفوذش در ایران را از دست داد) دارند.

دوم اینکه با تغییر نظام سیاسی، اصلاح طلبی پیشین هم خود به خود منتفی است. چرا که مطالبه اصلاحات در نظام سیاسی پیشین شکل گرفته بود و معنا داشت. اصلاح طلبی در نظام جدید می تواند حداکثر به معنای احیای شرایط دهه هفتاد و هشتاد باشد. یعنی همان شرایطی دوم خردادی ها آن را نامطلوب می دانستند و قصد اصلاح آن را داشتند. در نظام فعلی حسن روحانی و مصطفی پورمحمدی اصلاح طلب اند، نه سید محمد خاتمی و یارانش! البته سرنوشت و جایگاه سیاسی جبهه ملی پس از سال 42 نیز پیش چشم آنهاست. اینکه سرنوشت کشور هم به همانجایی می رسد که در گذشته رسیده بود، باید منتظر حوادث و وقایع غیر قاب پیش بینی بود.

انتخاباترد صلاحیتحکومت اسلامینظام سیاسی
تحلیل گر سیاسی، دغدغه مند توسعه ایران، تهیه کننده پادکست ریل
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید