در هنگام صحبت یا سخنرانی باید نسبت به استفاده از زبان بدن خود آگاهی داشته باشید و در زمانهای مناسب از آن به درستی استفاده نمایید.
زبان بدن (Body Language) همان گونه که می تواند حس خوبی را به شنونده و مخاطب منتقل کند، از طرفی هم میتواند حامل پیام های منفی غیر کلامی باشد.
تحقیقات و مطالعات زیادی درباره زبان بدن انجام شده است که یکی از شاخص ترین آنها تحقیق پروفسور آلبرت محرابیان میباشد.
در این تحقیق به این موضوع اشاره می شود که در ارتباطات و به ویژه در ارتباطات عاطفی حدود ۵۵ درصد از پیام به زبان بدن اختصاص دارد؛ لذا توجه به زبان بدن در هنگام صحبت یا سخنرانی ضروری است.
زبان بدن ما شامل ارتباط چشمی، نحوه قرار گرفتن دستها، حالات چهره و طرز ایستادن می شود، هر کدام از این موارد میتواند معنا و مفهوم خاصی را به عنوان پیام به مخاطب منتقل نماید، در ادامه به برخی از نکات مهم درباره زبان بدن هنگام صحبت و سخنرانی اشاره می کنیم:
ارتباط یا تماس چشمی از لحظه حضور شما مقابل مخاطبین آغاز میشود، ارتباط چشمی یعنی در طول صحبت و سخنرانی خود به تمام افراد حاضر در جلسه نگاه کنید. نگاه شما باید چند لحظه باشد و زود تمام نشود، اما به نگاه کردن بیش از حد یا خیره شدن نیز نباید تبدیل شود زیرا خیره شدن حس بدی را به حضار منتقل میکند.
نگاهتان باید صمیمی و دوستانه باشد و انتقال دهنده حس مثبت به مخاطبان تان باشد شاید برای شما این سوال پیش بیاید زمانی که تعداد مخاطبان زیاد است به طور مثال در یک سمینار یا همایش بیش از ۱۰۰ نفر چطور میشود با همه ارتباط چشمی برقرار کرد؟ برای پاسخ به این سوال باید گفت باید کل جمعیت را در ذهن خودتان به چهار قسمت تقسیم کنید و در هر قسمت یک نفر را که حس بهتری به شما می دهد به طور مثال لبخند میزند را انتخاب کنید و بیشتر با او ارتباط چشمی داشته باشید نوع نگاهتان باید طوری باشد که افراد پشت آن فرد را نیز درگیر کند.
نوع دیگر نگاه کردن در جمع های با تعداد زیاد، ارتباط چشمی به شکل W می باشد در این نوع ارتباط چشمی جمعیت را به شکل w نگاه میکنیم و همین باعث می شود که تقریباً همه نگاه ما را دریافت کنند و حس کند که زیر نظر و دید ما هستند.
به حرکات دستان خود دقت کنید و سعی کنید آنها را در جیب یا پشت خود قرار ندهید. به بدن و لباس تا حد ممکن دست نزنید به عنوان مثال با یقه پیراهن یا موهای سر خود بازی نکنید.
دستان خود را در هم قفل نکنید بهترین حالت دست آن حالتی است که اصطلاحاً به آن حالت خیمه ای میگویند به این صورت که نوک تمام انگشتان را به هم می چسبانیم و دستانمان را کمی به سمت پایین نگه میداریم.
یکی دیگر از حالتهای اشتباه دست به سینه ایستادن است این حالت را زبان بدن تدافعییا گارد بسته یا زبان بدن بسته می گویند که پیام خوبی را به مخاطب منتقل نمیکند.
غالب آقایان عادت دارند که هنگام صحبت هر دو دست را جلو می گیرند و دست ها را روی هم می گذارند. به هر دلیلی وقتی دست ها همدیگر را بگیرند، مثل این است که ما بین خودمان و مخاطبینمان یک مانع و فاصله ای ایجاد کرده ایم و با زبان بدن به ضمیر ناخودآگاه مخاطبمون، این پیام را می دهیم که ما خیلی علاقه ای به ارتباط با شما نداریم.
دقت داشته باشید در هنگام صحبت یا سخنرانی مانند برنده ها بایستید، یعنی سینه ها را کمی جلو بدهید، شانه ها را بالا نگه دارید و پاها را به اندازه عرض شانه ها باز کنید. در این حالت احساس می کنید محکم ایستاده اید و از نظر مخاطبین فردی قوی و با اعتماد به نفس به نظر می رسید. نحوه ایستادن هر فرد بستگی به این دارد که میخواهد چه پیامی را برای مخاطبین خود منتقل کند و چگونه به نظر برسد.
از روی نحوه ایستادن یک شخص می توان به جایگاه اجتماعی او پی برد. اگر شما قوز کرده و پاهایتان را به سمت داخل قرار دهید، بیمسئولیتی خود را نشان می دهید.
اگر می خواهید در صحبت یا سخنرانی خود و به طور کلی ارتباطات، حس خوبی را به طرف مقابل منتقل کنید از لبخند و معجزه آن غافل نشوید؛ لبخند پیام مثبتی را به مخاطب ارسال میکند و نشاندهنده اعتماد به نفس بالای شما می باشد.
زمان لبخند زدن در ارتباطات بسیار مهم است و بستگی به مخاطبشناسی ما دارد، گاهی نیاز است از همان ابتدای کار لبخند بزنیم و گاهی هم باید کمی بعد از شروع ارتباط یا شروع سخنرانی خود، لبخند بزنیم.
تمرینی که به ما برای داشتن یک لبخند واقعی و جذاب کمک میکند، تمرین خودکار است، برای انجام این تمرین یک خودکار را در بین دندان ها قرار داده و سعی کنید لبخند بزنید، از این تمرین در ژاپن برای آموزش به مهمانداران هواپیما استفاده می شود، این تمرین کمک می کند که چهر و عضلات صورت شما با لبخند واقعی آشنا و کل صورت را درگیر کند.