تاریخچه هوش مصنوعی موضوعی جذاب است که از اسطوره ها و افسانه های باستانی تا دستاوردهای علمی و فناوری مدرن را در بر می گیرد. در اینجا پست کوتاه بر برخی از نقاط عطف و رویدادهای اصلی در توسعه هوش مصنوعی اشاره می کنم.
ایده موجودات مصنوعی با هوش یا هوشیاری به دوران باستان برمی گردد، با داستان های موجوداتی مانند تالوس، غول برنزی که از جزیره کرت در اساطیر یونان محافظت می کرد یا گولم، یک پیکر سفالی که توسط عرفان یهودی به حرکت درآمده بود .
در قرن هفدهم و هجدهم، بسیاری از مخترعان و فیلسوفان سعی کردند وسایل مکانیکی بسازند که بتواند رفتار انسان یا حیوان را تقلید کند، مانند ماشین برای شطرنج بازی توسط ولفگانگ فون کمپلن، یا اردک مکانیکی توسط ژاک دو واکانسون.
-در قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، زمینه های ریاضیات، منطق و روانشناسی با مشارکت افرادی مانند جورج بول، گوتلوب فرگه، برتراند راسل، آلن تورینگ، کلود، پایه های رسمی سازی و مطالعه استدلال و محاسبات انسانی را پایه گذاری کردند.
- در اواسط قرن بیستم، اختراع کامپیوتر الکترونیکی و توسعه زبان‌های برنامه‌نویسی، پیاده‌سازی و آزمایش الگوریتم‌هایی را ممکن کرد که می‌توانستند کارهای پیچیده‌ای مانند بازی شطرنج، حل مسائل ریاضی یا ترجمه زبان‌ها را انجام دهند.
- در سال ۱۹۵۶، اصطلاح "هوش مصنوعی" توسط جان مک کارتی در کارگاهی که در کالج دارتموث برگزار شد، ابداع شد، جایی که او از برخی از محققان برجسته در این زمینه دعوت کرد تا در مورد امکان و چالش های ایجاد ماشین هایی که می توانند فکر کنند بحث کنند. این رویداد به عنوان تولد هوش مصنوعی به عنوان یک حوزه تخصصی در نظر گرفته شد.
- در دهه های بعد، تحقیقات هوش مصنوعی به سرعت پیشرفت کرد و به نتایج قابل توجهی در حوزه های پردازش زبان طبیعی، ویژنهای کامپیوتری، روباتیک، سیستم های پیشرفته، یادگیری ماشین و شبکه های عصبی مصنوعی دست یافت.
برخی از دستاوردهای قابل توجه عبارتند از:
- - اولین ربات چت، "الیزا" که توسط جوزف وایزنبام در سال ۱۹۶۶ ایجاد شد.
- اولین برنامه کامپیوتری برای شکست دادن یک قهرمان شطرنج انسانی به نام دیپ بلو، که توسط IBM در سال ۱۹۹۷ توسعه یافت.
- اولین وسیله نقلیه خودران برای چالش مسافتهای طولانی به نام استنلی، که توسط دانشگاه استنفورد در سال ۲۰۰۵ ساخته شد.
- اولین مسابقه جمعی با حضور کامپیوتر در برابر شرکت کنندگان انسانی به نام واتسون، که توسط IBM در سال ۲۰۱۱ توسعه یافت.
- اولین برنامه کامپیوتری برای شکست دادن قهرمان انسانی بازی Go که توسط گوگل دیپ مایند در سال ۲۰۱۶ توسعه یافت.
در قرن بیست و یکم، به لطف در دسترس بودن مجموعه داده‌های عظیم، سخت‌افزار محاسباتی قدرتمند و تکنیک‌های پیشرفته یادگیری ماشین، هوش مصنوعی در بسیاری از جنبه‌های جامعه و صنعت، فراگیر و تأثیرگذار شده است.
برخی از کاربردها و روندهای فعلی هوش مصنوعی عبارتند از:
- تشخیص و ترکیب گفتار، مانند سیری یا الکسا.
- تشخیص و تولید تصویر، مانند تشخیص چهره یا دیپ فیک
- درک و تولید زبان طبیعی، مانند Google Translate یا GPT-۳.۴.
- سیستم های توصیه (recommender) و شخصی سازی در Netflix یا Amazon.
- تجزیه و تحلیل و تجسم داده ها، مانند Tableau یا Power B۱۴.
به‌طور کلی ماهیت وجودی هوش به مفهوم جمع‌آوری اطلاعات، استقراء و تحلیل تجربیات به منظور رسیدن به دانش یا ارائه تصمیم است. در واقع هوش به مفهوم به‌کارگیری تجربه به منظور حل مسائل دریافت شده تلقی می‌شود. هوش مصنوعی علم و مهندسی ایجاد ماشین‌هایی هوشمند با به‌کارگیری از کامپیوتر و الگوگیری از درک هوش انسانی یا حیوانی و نهایتاً دستیابی به مکانیزم هوش مصنوعی در سطح هوش انسانی است.
در مقایسهٔ هوش مصنوعی با هوش انسانی می‌توان گفت که انسان قادر به مشاهده و تجزیه و تحلیل مسائل در جهت قضاوت و اخذ تصمیم است در حالی که هوش مصنوعی مبتنی بر قوانین و رویه‌هایی از قبل تعبیه شده بر روی کامپیوتر است. در نتیجه علی‌رغم وجود رایانه‌های بسیار کارا و قوی در عصر حاضر بشر هنوز قادر به پیاده کردن هوشی نزدیک به هوش انسان در ایجاد هوش‌های مصنوعی نبوده است.
امیدوارم این پست به شما بینشی از چگونگی تکامل هوش مصنوعی در طول زمان و کارهایی که امروزه می‌تواند انجام دهد، بدهد.
