از آموزش رباتها تا نظارت بر رفتارشان، نقشهای جدیدی در حال شکلگیری است که انسان را بالای سر ماشینها نگه میدارد.
اخیرا یک آگهی شغلی ساختگی در فضای مجازی دستبهدست شده که از استخدام «مهندس کلید اضطراری» در شرکت اوپنایآی، سازنده چتجیپیتی، خبر میدهد. بر اساس این آگهی، فرد منتخب باید تمام روز کنار سرورها حضور داشته باشد و «اگر این سیستم علیه ما شورید» بلافاصله برق آنها را قطع کند. در فهرست مهارتهای مفید این شغل، توانایی خالیکردن یک سطل آب روی سرورها هم دیده میشود؛ البته صرفا برای احتیاط.
عامل انسانی، بالای سر ماشینها
به نوشته مجله اکونومیست، هرچند نگرانیها درباره نابودی مشاغل در نتیجه گسترش عاملهای هوش مصنوعی گسترده است، اما واقعیت به شوخیهای تلخ و سیاه محدود نمیشود. همین فناوری اکنون زمینهساز شکلگیری تقاضا برای نقشهای شغلی تازهای شده است؛ از آموزش عاملها گرفته تا پیادهسازی آنها در سازمانها و نظارت بر رفتارشان. نکته مهم آن است که بسیاری از این مشاغل بیش از هر چیز به مهارتهایی نیاز دارند که ذاتا انسانی هستند.
در نقطه شروع، به برچسبزنهای داده میرسیم. این گروه دیگر صرفا کارگران کمدرآمد پلتفرمی نیستند که بهطور یکنواخت تصاویر را تگ بزنند. با پیشرفت هوش مصنوعی، متخصصان حوزههایی مانند مالی، حقوق و پزشکی بیش از پیش برای آموزش مدلها به کار گرفته میشوند. شرکت نوپای «مرکور» که پلتفرمی برای بهکارگیری مغزهای متفکر در ساخت رباتها ایجاد کرده، اخیرا به ارزشی معادل ۱۰ میلیارد دلار رسیده است. برندان فودی، مدیرعامل این شرکت، میگوید این متخصصان بهطور میانگین ساعتی ۹۰ دلار درآمد دارند.
پس از مرحله آموزش، نوبت به تیمهایی میرسد که «مهندسان مستقر در خط مقدم» یا FDEها نامیده میشوند؛ افرادی که مسوول جا انداختن این سامانهها در دل سازمانها هستند. شرکت نرمافزاری پالانتیر که از پیشگامان این رویکرد محسوب میشود، تصویری قهرمانانه از این نقش ارائه میدهد. یکی از پستهای وبلاگی متداولِ یک FDE سابق پالانتیر اینگونه آغاز میشود: «در ابتدا فقط خودمان بودیم؛ دو مهندس که به یک پایگاه نظامی نزدیک قندهار اعزام شده بودیم با دستوراتی حداقلی اما روشن از پالو آلتو؛ بروید آنجا و پیروز شوید.»
در عمل، این نیروها ترکیبی از برنامهنویس، مشاور و فروشندهاند که بهصورت حضوری در محل مشتری فعالیت میکنند تا ابزارهای هوش مصنوعی را متناسبسازی کرده و به مرحله بهرهبرداری برسانند. اگرچه تعداد مهندسان مستقر در خط مقدم از سطحی محدود آغاز شد، اما اکنون روندی صعودی دارد. گری تن، مدیر Y Combinator، کارخانه استارتآپسازی، بهتازگی اعلام کرده است که شرکتهای تحت حمایتش در حال حاضر ۶۳ آگهی استخدام برای FDEها منتشر کردهاند؛ در حالی که این عدد سال گذشته تنها چهار مورد بود.
با گسترش عاملهای هوش مصنوعی، سازندگان آنها ناچارند حوزههایی را که محصولاتشان بهطور مستقیم با انسانها در تماس است، عمیقا درک کنند. برای نمونه، شرکتی که عامل هوش مصنوعی خدمات مشتریان طراحی میکند باید بداند چرا یک مشتری خشمگین ممکن است فقط برای اینکه سر یک انسان فریاد بزند، عدد صفر را انتخاب کند.
هیمانشو پالسوله، مدیرعامل شرکت توسعه مهارت کرنرستون آندِمند، با اشاره به شرکت ویمو که در حوزه تاکسیهای رباتیک با سرعت در حال رشد است، نشان میدهد شغل برنامهنویسی چگونه در مسیر تغییر قرار گرفته است. خودروهای ویمو از ابتدا تا انتهای مسیر خودران هستند؛ اما اگر دچار نقص شوند و سرنشینان را داخل خودرو قفل کنند چه اتفاقی میافتد؟ در این مرحله، آنچه او «نیروی انسانیِ ناظر از راه دور» مینامد وارد عمل میشود؛ نیرویی که نهتنها فناوری را میشناسد، بلکه میداند چگونه با مسافران آشفته و عصبی برخورد کند.
به گفته پالسوله، مهندسان نرمافزار در گذشته به دلیل مهارتهای کدنویسیشان مورد توجه بودند، نه بهخاطر تواناییهای ارتباطی و بالینداری. اما این ویژگیها دیگر بهتنهایی کافی نیست. امروزه نوشتن کد را میتوان به یک الگوریتم سپرد.
در ادامه، تدوین قواعد و چارچوبهایی اهمیت مییابد که تضمین کند عاملهای هوش مصنوعی به بینظمی منجر نشوند. کنسرسیوم نیروی کار هوش مصنوعی، گروه پژوهشی تحت رهبری شرکت سیسکو، سازنده تجهیزات شبکه، اخیرا ۵۰ شغل حوزه فناوری اطلاعات را در کشورهای ثروتمند بررسی کرده است. بر اساس این بررسی، سریعترین رشد حتی بیش از برنامهنویسان هوش مصنوعی، به متخصصان ریسک و حاکمیت هوش مصنوعی تعلق دارد؛ افرادی که معمولا مسوول جلوگیری از نشت دادهها، ممانعت از اختلال رباتها در عملکرد شرکت و انجام وظایف مشابه هستند.
در رأس هماهنگی این مجموعه پیچیده، مدیر ارشد هوش مصنوعی قرار دارد؛ نقشی که بهتدریج در میان مدیران ارشد شرکتها محبوب شده است. این مدیران معمولا دانش فنی را با شناخت عمیق از یک صنعت خاص تلفیق میکنند و تجربه تغییر فرآیندهای سازمانی را دارند. با این حال، این جایگاه ساده نیست. به گفته شرکت فناوری IBM، یک شرکت بزرگ معمولی بهطور متوسط از حدود ۱۱ مدل مولد هوش مصنوعی استفاده میکند و همواره زیر فشار فروشندگانی است که برای هر کارکرد ممکن، عاملهای هوش مصنوعی پیشنهاد میدهند. در چنین شرایطی، مسوولان این حوزه ممکن است زودتر از دیگران احساس کنند که باید دستشان را به سوی همان «کلید اضطراری» دراز کنند./ پایان پیام
