در زبان فارسی، فعل از نظر جهت، به دو دسته «معلوم» و «مجهول» تقسیم می‌شود. فعل معلوم به فاعل اسناد داده می‌شود و فعل مجهول به مفعول نسبت داده می‌شود.
همانطور که در یازدهم دبستان آموختیم؛ فعل مجهول فعلی است که فاعل آن مجهول است و فعل به مفعول نسبت داده می‌شود. یعنی کننده کار مجهول می‌شود.
در زبان فارسی، دو نوع فعل مجهول وجود دارد:
برای مجهول کردن فعل، مراحل زیر را طی می‌کنیم:
مثال:
جمله معلوم: من کتاب را خواندم.
فعل مجهول ساده: کتاب خوانده شد.
جمله معلوم: علی در را باز کرد.
فعل مجهول مرکب: در باز شد.
همچنین می‌توانید مقالات مشابه زیر را بخوانید.
فعل چیست؟ انواع و اقسام آن در زبان فارسی
مطابقت نهاد و فعل در دستور زبان فارسی
در زبان فارسی، فعل مجهول به دو روش اصلی ساخته می‌شود:
روش اول
در این روش، ابتدا نهاد جمله را حذف می‌کنیم. سپس، مفعول جمله را به جای نهاد قرار می‌دهیم. نشانه مفعول را حذف می‌کنیم. از فعل اصلی جمله، صفت مفعولی می‌سازیم. فعل کمکی «شدن» را به صفت مفعولی اضافه می‌کنیم. شناسه فعل کمکی را با نهاد جدید مطابقت می‌دهیم.
مثال:
جمله معلوم: من کتاب را خواندم.
فعل مجهول: کتاب خوانده شد.
روش دوم
در این روش، از تکواژ «اند» برای مجهول کردن فعل استفاده می‌کنیم. این تکواژ به انتهای فعل اصلی جمله اضافه می‌شود.
مثال:
جمله معلوم: من کتاب را خواندم.
فعل مجهول: کتاب خوانده‌اند.
از فعل مجهول در موارد زیر استفاده می‌کنیم:
تفاوت فعل مجهول و فعل معلوم در چیست؟
پاسخ: در فعل معلوم، فاعل جمله مشخص است و فعل به فاعل نسبت داده می‌شود. در فعل مجهول، فاعل جمله مجهول است و فعل به مفعول نسبت داده می‌شود.
آیا فعل مجهول در زبان گفتار نیز کاربرد دارد؟
پاسخ: بله، فعل مجهول در زبان گفتار نیز کاربرد دارد. البته کاربرد آن در زبان نوشتار بیشتر است.
