در زبان فارسی، نهاد و فعل باید از نظر شمار (مفرد یا جمع) با یکدیگر مطابقت داشته باشند. به این ترتیب، نهاد و فعل به دو دسته تقسیم می‌شوند:
نهاد جاندار به دو دسته تقسیم می‌شود:
اگر نهاد جاندار مفرد باشد، فعل آن نیز مفرد می‌آید.
مثال:
مفرد: مهاجر به رشت رسید.
جمع: مهاجرها به رشت رسیدند.
اگر نهاد جاندار جمع باشد، فعل آن نیز جمع می‌آید.
مثال:
مفرد:دانشجویان در کلاس حاضر شدند.
جمع:دانشجویان در کلاس حاضر شدند.
توجه: در مواردی که نهاد جاندار جمع، به مقام یا احترامی خاص اشاره دارد، فعل آن به صورت مفرد می‌آید.
مثال:
مفرد: جناب مدیر تشریف آوردند.
نهاد بی‌جان به دو دسته تقسیم می‌شود:
اگر نهاد بی‌جان مفرد باشد، فعل آن نیز مفرد می‌آید. مثال:
مفرد: کتاب از دستم افتاد.
جمع: جعبه‌ها از دستم افتادند.
فعل نهاد بی‌جان جمع هم به صورت مفرد و هم به صورت جمع می‌آید. مثال:
مفرد: کتابها از قفسه افتاد.
جمع: کتابها از قفسه افتادند.
توجه:اگر نهاد بی‌جان جمع، به صورت آرایه تشخیص به کار رود، فعل آن باید جمع باشد. مثال:
مفرد: ابرها گریستند.
جمع: ابرها به سیاهی ابرها گریختند.
همچنین می‌توانید مقالات مشابه زیر را بخوانید.
مطابقت نهاد و فعل در دستور زبان فارسی
گزاره چیست؟ برسی گزاره در دستور زبان فارسی و کاربرد آن در جمله
اسم‌های جمع جاندار عبارتند از:
قافله، کاروان، لشکر، سپاه، دسته، مجلس، شورا، هیئت، گروه، مجمع، گله، رمه و...
در چنین مواقعی، فعل مفرد می‌آید. مثال:
مفرد: قافله راه را گم کرد.
جمع: قافله‌ها راه را گم کردند.
توجه: برای اسم جمعِ مردم فعل به صورت جمع می‌آید. مثال:
مردم نسبت به گرانی کالاهای اساسی اعتراض کردند.
برای اسم جمعِ ملت، فعل می‌تواند مفرد و یا جمع باشد. مثال:
ملت برای نجات جان یک بی‌گناه با هم متحد شدند.
برای اسم جمع دسته که بی‌جان باشد فعل فقط به صورت مفرد به کار می‌رود. مثال:
چند دسته چک، پیدا شده است.
نمونه‌های بیشتر
مفرد: معلم درس می‌دهد.
جمع: معلمها درس می‌دهند.
مفرد: دانشجویان در کلاس حاضر شدند.
جمع: دانشجویان در کلاس حاضر شدند.
مفرد: کتاب از دستم افتاد.
جمع: کتابها از دستم افتادند.
مفرد: ابرها گریستند.
جمع: ابرها به سیاهی ابرها گریختند.
اسم مبهم به اسمی گفته می‌شود که هویت مشخصی ندارد و نمی‌توان آن را به یک فرد یا گروه خاصی نسبت داد. در زبان فارسی، نهاد مبهم به دو دسته تقسیم می‌شود:
اسم مبهم جاندار به اسمی گفته می‌شود که هویت مشخصی ندارد و نمی‌توان آن را به یک فرد یا گروه خاصی از جانداران نسبت داد. در این حالت، فعل جمله باید مفرد باشد و این کلمات شامل یکی، کسی و هرک. مثال:
مفرد: یکی می‌آید.
جمع: هریک نگاهشان را کردند.
اسم مبهم بی‌جان به اسمی گفته می‌شود که هویت مشخصی ندارد و نمی‌توان آن را به یک شیء یا گروه خاصی از اشیا نسبت داد. در این حالت، فعل جمله می‌تواند مفرد یا جمع باشد.مثال:
مفرد: بعضی زیباتر است.
جمع: بعضی زیباترند.
در زبان فارسی، نهاد و فعل باید از نظر شمار (مفرد یا جمع) با یکدیگر مطابقت داشته باشند. نهاد مبهم به اسمی گفته می‌شود که هویت مشخصی ندارد و نمی‌توان آن را به یک فرد یا گروه خاصی نسبت داد. در این حالت، فعل جمله باید مفرد باشد.
در زبان فارسی، برخی از موارد استثنایی وجود دارند که در آنها فعل و نهاد از نظر شخص، عدد و شناسه مطابقت ندارند
مطابقت فعل و نهاد در زبان فارسی مهم است زیرا به وضوح و روان بودن جمله کمک می‌کند. اگر فعل و نهاد از نظر شخص، عدد و شناسه مطابقت نداشته باشند، جمله مبهم یا غیرقابل فهم خواهد بود.
