جواد قاسمی
جواد قاسمی
خواندن ۳ دقیقه·۱ سال پیش

واژه یا کلمه چیست؟ نکاتی درباره شمارش و انواع آن


واژه در زبان فارسیژه
واژه در زبان فارسیژه


در آموزش تکواژ گفته بودیم که از پیوند چند واج به وجود می‌آید. واژه نیز به همان گونه از ترکیب چند تکواژ به وجود آمده است. که در زبان عربی به آن کلمه نیز گفته می‌شود.

انواع واژه از نظر ساختمان

واژه ساده

این واژگان تنها با یک تکواژ که معنی مستقلی دارد ساخته شده‌اند و امکان تجزیه شدن ندارند. مثال:

سنگ، میخ، درخت،

واژه غیر ساده

این واژگان برخلاف واژگان ساده دارای اجزای کوچکتری هستند و امکان تجزیه شدن دارند. مثال:

دروازه‌بان، دستگیره، آبزیان و...

واژه‌های غیر ساده به 3 دسته تقسیم می‌شوند، که در ادامه به آن می‌پردازیم.

1. واژه های مشتق یا وندی

واژه‌های مشتق متشکل از یک تکواژ آزاد و یک یا چند تکواژ بسته هستند. مثال:

هم‌خدمت: هم + خدمت
نویسنده: نویس + ـَ‌ نده
ناسزا: نا + سزا

2. واژه های مرکب
این دسته از واژگان با حداقل دو یا چند تکواژ ساخته می‌شوند و پس از جداسازی آن‌ها نیز باید هر کدام دارایم معنای مستقلی باشند. مثال:

کارآموز: کار + آموز
کارفرما: کار + فرما
دانش‌آموز: دانش+آموز

نکته: در واژگان مرکب «وند» استفاده نمی‌شود.

3. واژگان ترکیبی مشتق-مرکب

همانگونه که مشخص است این دسته از کلمات دارای هر دو ویژگی کلمات مشتق و مرکب هستند. این دسته واژه‌ها از ترکیب حداقل تو تکواژ با معنی مستقل و یک تکواژ وند ساخته شده است. مثال:

سه‌شبه: سه + شب + ه
ناجوانمردانه: نا + جوان + مردان+ ه
هنرجویان: هنر + جو + یان

همچنین می‌توانید مقالات مشابه زیر را بخوانید.
آموزش هجا در زبان فارسی و نکات مهم در آن<br/>قید چیست؟ کاربرد قید در جمله و نحوه نگارش فارسی آن

نکات مهم در شمارش واژگان:

  1. افعالی که دارای فعل کمکی هستند و به شکل‌های ماضی بعید، ماضی نقلی، ماضی التزامی، ماضی مستمر، مضارع مستمر، آینده و مجهول آمده‌اند، به عنوان یک واژه محسوب می‌شوند.
    مثال: "دیده می‌شود" (۱ واژه)، "دارد می‌آید" (۱ واژه).
  2. واژگانی که از مصدرهای عربی مثل مفاعله ساخته شده‌اند، به عنوان یک تکواژ و یک واژه شمارش می‌شوند.
    مثال: "مبارزه"، "مراقبت"، "مشاوره" (هر کدام یک واژه).
  3. نقش نمای اضافه "-ِ" یک واژه است.
    مثال: "مرادِ من" (۳ واژه: مراد + "-ِ" + من).
  4. حرف "برای" و "-ِ" متعلق به خود واژه هستند، به عنوان
    مثال: "دفتر برای تو است" (۴ واژه: دفتر + "برای" + تو + است).
  5. ضمایر متصل به کلمه مثل "-ت"، "-ش" و غیره، هم تکواژ و هم واژه هستند.
    مثال: "کتابت" (۲ واژه: کتاب+ "-ت")، "تو خردمندی" (۳ واژه: تو + خردمند + "-ی").
  6. کلمات مشابه "هم‌چون" و "هم‌چنین" و "این‌چنین" یک واژه به شمار می‌آیند. به عنوان
    مثال: "هم‌چنین برای تو" (۳ واژه: "هم‌چنین" + "برای" + "تو").
  7. شناسه‌های فعل، ی نکره و علامت‌های جمع (-ها، -ان، -ون، -ین، -ات) به عنوان واژه شمارش نمی‌آیند و با کلمه فعل یا اسم یک واژه تشکیل می‌دهند.
  8. نشانه‌های اختصاری مانند (ص)، (ع)، (ره) و (س) به عنوان واژه شمارش نمی‌شمارند و باید آنها را در شمارش واژگان در نظر نگیرید.
  9. تکواژهای آزاد قاموسی و دستوری هم در شمارش واژگان لحاظ می‌شوند. اگر می‌خواهید بیشتر در مورد تکواژهای قاموسی و دستوری بدانید، مقاله "تکواژ چیست؟" را مطالعه کنید و مثال‌های مختلف آن را بررسی کنید.

سوالات متداول

واژه یا کلمه چیست؟

واژه یا کلمه واحد معنادار و مستقلی از زبان است که می‌تواند به تنهایی یا در ترکیب با سایر واژه‌ها، معنای جدیدی ایجاد کند. واژه‌ها معمولاً از یک یا چند حرف تشکیل شده‌اند و می‌توانند به صورت اسم، فعل، صفت، قید، حرف اضافه، حرف ربط، حرف ندا و غیره طبقه‌بندی شوند.

فرق واج با تکواژ و واژه چیست؟

تفاوت اصلی بین واج، تکواژ و واژه در این است که واج کوچکترین واحد صوتی زبان است، تکواژ کوچکترین واحد معنادار زبان است و واژه واحد معنادار و مستقلی از زبان است.

واژهکلمهنحوه شمارش واژهانواع واژهزبان فارسی
کارآموز سئو و فعال در حوزه کامپیوتر و عکاسی؛ علاقه مند به اخبار روز IT، بازی و سرگرمی.
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید