جملات در نگارش فارسی به دو بخش تقسیم می‌شوند به این دو بخش نهاد و گزاره گفته می‌شود. همانگونه که قبلا در خصوص نهاد توضیحات کاملی را ارائه داده ایم در بخش از مقاله نیز برسی گزاره در دستور زبان فارسی می‌پردازیم.
هر جمله منتقل کننده خبری است که به صاحب این خبر «نهاد» و به جمله‌ای که در باره نهاد خبر می‌دهد «گزاره» گفته می‌شود. گزاره از اجزای مختلفی تشکیل شده که این اجزا می‌تواند تنها یک فعل و گاهی از حرف اظافه، متمم، فعل، معفول و... تشکیل شود. مثال:
1. سجاد آمد.
2. سجاد دیروز با سرعت از پادگان رفت.
در جمله 1 «نادر» نهاد و «آمد» گزاره است.
در جمله 2 «سجاد» همچنان نهاد و «با سرعت از پادگان رفت» گزاره این جمله است.
نهاد همیشه در ابتدای جمله نمی‌‌آید و گاهی ممکن است در وسط جمله نیز استفاده شود. بهترین راه برای شناسایی گزاره آن است که اجزای پنهان را مشخص کنید. برای مثال گاهی ممکن است نهاد از جمله حذف شده باشد و یا به ضمیر تبدیل شود. به مثال زیر توجه کنید؛
دوستم، سرش سخت ذخمی شده است.
شکل مرتب این جمله اینگونه است:
سر دوستم، سخت ذخمی شده است.
در اینجا «سر دوستم» نهاد و مابقی گزاره است در صورتی که ساختار را درست نمی‌کردیم به ظاهر کلمه دوستم نهاد جمله بود که نادرست است.
همچنین میتوانید مقالات زیر را بخوانید.
مطابقت نهاد و فعل در دستور زبان فارسی
مصدر چیست؟ آشنایی با انواع مصدر در زبان فارسی
در این مقاله با گزاره آشنا شدید. همانگون که در بالا نیز اشاره کرده ایم گزاره در خود نهادی را به همراه دارد که آورنده خبری است. در اصول نگارش زبان فارسی نهاد و گزاره دو بخش یک جمله هستند که نویسندگان با یادگیری و رعایت این موارد می‌توانند محتوایی جذاب برای خواننده تولید کنند.
گزاره و نهاد چه رابطه‌ای با هم دارند؟
نهاد صاحب خبر و گزاره آورنده خبر در خصوص نهاد است.
رااحت ترین راه تشخصی گزاره از نهاد چیست؟
با پرسیدن دو سوال ساده «چه کسی» یا «چه چیزی» میتوانید نهاد را از گزاره تشخصی دهید. مثال:
علی آمد.
چه کسی آمد؟ علی
علی «نهاد» و «آمد» گزاره است.
