به چاپ و ترجمه کتاب فکر می‌کنید؟ به نظرتان می‌رسد که فرایند ورود به این عرصه بسیار سخت و عجیب و غریب است؟ اصلا نگران نباشید. قرار است در این مطلب از همه پیچ و خم‌های لازم برای ورود به بازار ترجمه کاملا باخبر شوید.
ورود به بازار ترجمه کتاب شاید عجیب و سخت به نظر می‌رسد اما اگر مترجمی خبره باشید و دقیقا بدانید که چه کتاب و محتوایی را برای چاپ انتخاب کنید با حرکت کردن در مسیری حرفه‌ای به بهترین‌های بازار نشر و ترجمه بدل خواهید شد.
شما به دلایل مختلف و با اهداف گوناگونی می‌توانید به سراغ ترجمه یک کتاب بروید. در واقع، اهداف مختلفی پشت نیت ترجمه یک کتاب برای هر شخص وجود دارد.
شاید دوست دارید که صرفا با ترجمه از دانش زبان خارجی‌تان بهره ببرید، شاید در یک زمینه علمی متخصص هستید و به زبانی خارجی هم تسلط دارید و به همین خاطر است که دوست دارید در زمینه حرفه و تخصص علمی‌تان، آستین‌ها را بالا بزنید و یک کتاب خوب خارجی را به زبان فارسی ترجمه کنید.
دلایل متعدد و نیات گوناگون دیگری هم می‌تواند پشت خواسته مترجم شدنِ شما پنهان باشد. مثلا شاید دوست دارید در یک زمینه عمومی مثل کتاب‌های موفقیت، دست به ترجمه کتاب بزنید و فکر می‌کنید که از این راه می‌توانید مشهور و ثروتمند شوید(البته این هم هدفی است و اصلا دور از دسترس نخواهد بود!) و…
در هر حال، یکی از اصلی‌ترین گام‌هایی که باید در زمینه شروع ورود به دنیای مترجمان بردارید، انتخاب هدف و موقعیت‌تان است. یعنی باید بدانید که دقیقا به چه علت به دنبال ترجمه یک اثر هستید. اصلا دوست دارید که در چه زمینه‌ای شروع به فعالیت کنید و چشم‌انداز پیش روی‌تان از این کار چیست.
مثلا اگر یک کتاب خاص در زمینه تخصص علمی و رشته تحصیلی‌تان را برای ترجمه در نظر گرفته باشید، کارتان بسیار ساده است و دیگر نیازی به جستجو ندارید. اما در صورتی که دقیقا نمی‌دانید که چه کتابی را برای ترجمه انتخاب کنید، داستان فرق دارد باید شروع به جستجو در منابع مختلف کنید و با بررسی گزینه‌های مختلف به انتخاب کتاب مورد نظرتان برسید.
برای اینکه بدانید چه کتابی را ترجمه کنید و به عبارت دیگر به یک گزینه مطلوب و مورد علاقه خود برسید باید شروع به گشتن در وبسایت‌های اینترنتی کنید. این روزها که اینترنت در اختیارتان است، یافتن جدیدترین گزینه‌های موجود در بازار بسیار ساده‌تر از گذشته شده است. کافی است که موضوع مورد نظرتان را در گوگل جستجو کنید و با انتخاب عبارات هدف‌مندانه مانند «جدیدترین کتاب‌ها درباره…»، «آخرین کتاب‌ها در زمینه…» و…، مشغول به کندوکاو در بازار تازه‌های نشر در هر موضوع شوید.
وبسایت‌هایی مانند آمازون هم می‌توانند در این زمینه به شما کمک شایانی کنند. احتمالا در همان جستجوی کلی که برای یافتن کتاب‌های تازه در حوزه یک موضوع خاص به خرج می‌دهید با یکی از صفحات فروش کتاب آمازون رو به رو خواهید شد.
به وبسایت‌هایی که کتاب‌های تازه را معرفی می‌کنند، سر بزنید و با خواندن و مرور خلاصه آنها، نظرات کاربران دیگر درباره کتاب و ستاره‌ها و امتیازاتی که هر کتاب کسب کرده است به گزینه مطلوب‌تان دست پیدا کنید. شما به زبان انگلیسی یا زبان خارجی دیگر مجهز هستید و به همین خاطر لازم نیست که نگران این باشید که در وبسایت‌های مختلف خارجی، نتوانید کتاب دلخواه‌تان را پیدا کنید.
اگر نتیجه‌ای در جستجوهای نخست‌تان حاصل نشد و به گزینه‌ای دلخواه دست پیدا نکردید، اصلا و ابدا نگران نباشید. جا نزنید و خستگی را از خود دور نگه دارید. عبارت اولیه‌ای را که با آن شروع به جستجو کرده بودید، اصلاح کنید و سعی داشته باشید که جستجوی خود را محدودتر کنید. یعنی از واژگان و عبارت‌هایی استفاده نمایید که نتایج مشخص‌تر و هدفمندتری به شما می‌دهد.
در انتخاب کتاب مورد علاقه‌تان برای ترجمه، اصلا و ابدا عجله به خرج ندهید. یادتان باشد که شما می‌خواهید اثری از خود بر جای بگذارید که بعد از نشر به عنوان برندتان معرفی می‌شود. پس نباید برندتان را خراب کنید یا در انتخاب عنوان و محتوا که نخستین و یکی از مهم‌ترین گام‌های ترجمه کتاب است، کوتاهی به خرج بدهید.
کتاب‌هایی که پیدا می‌کنید به شکل‌های گوناگون در دسترس قرار می‌گیرند. مثلا برخی از کتاب‌ها به صورت رایگان و در قالب فایل‌های قابل دانلود(به شکل پی‌دی‌اف) در دسترس‌تان هستند.
اگر کتاب خاصی مورد نظرتان نیست و دوست هم ندارید که بابت دسترسی به یک کتاب خارجی، هزینه‌ای پرداخت کنید باید در عبارت مورد جستجوی خود برای یافتن کتاب در کنار موضوع، واژه رایگان(free) را هم بنویسید و اگر دوست دارید که در قالب پی‌دی‌اف به شما نتایجی ارائه شود هم باید این عبارت یعنی (pdf) را هم در عبارت جستجو بنویسید.
دست‌یابی به کتاب‌های ارزشمندی که در این قالب ارائه می‌شوند و ضمنا رایگان هستند هم یکی از گزینه‌های مطلوب در دسترس برای ترجمه کتاب است. اما همه کتاب‌های جدید و معروف از این طریق قابلیت دسترسی ندارند. در این موقع است که باید به دنبال راهی برای خرید کتاب‌های خارجی باشید.
اگر یکی از دوستان و آشنایان‌تان در خارج از کشور به سر می‌برد، از او بخواهید که کتابی را که پیدا کرده‌اید اما از طریق اینترنت و به صورت رایگان قابل دسترسی نیست از یک فروشگاه برای‌تان بخرد و آن را با پُست برای شما ارسال کند.
اگر هم چنین امکانی ندارید و با هیچ‌کس که بتواند چنین کاری را برای‌تان انجام بدهد، آشنایی ندارید باید به سراغ گزینه دیگری بروید و آن خرید کالاهای خارجی از وبسایت‌های واسطه فروش ایرانی است. برخی از فروشگاه‌های آنلاین ایرانی، امکان انتخاب و خرید محصولات از وبسایت‌ها و فروشگاه‌های آنلاین خارجی را فراهم کرده‌اند. برای مثال می‌توانید به این وبسایت‌ها که با جستجویی ساده در اینترنت پیدا می‌شوند به راحتی مراجعه کنید و سفارش خرید خود از آمازون یا وبسایت‌های مشابه را به آنها بدهید.
البته دقت کنید که این وبسایت‌ها یا صفحات در شبکه‌های مجازی معتبر باشند. مثلا دارای نماد و نشان الکترونیکی از سازمان‌های دولتی و با مجوز مشغول به فعالیت باشند. یا اگر هم از طریق شبکه‌های اجتماعی به شما خدماتی این‌چنینی ارائه می‌کنند، شهرت خوبی در میان دنبال‌کنندگان خود داشته باشند. در هر حال، حواس‌تان را جمع کنید تا از شما در راه خرید کتاب خارجی، کلاه‌برداری صورت نگیرد.
موارد متعددی باعث می‌شوند که یک کتاب برای ترجمه و چاپ مناسب باشد. همان‌طور که در قسمت‌های قبلی هم گفته شد باید به دقت به این موضوع دقت کنید که هدف‌تان از ترجمه کتاب چیست. زمانی که بدانید با این ترجمه چه مسیری را دنبال می‌کنید در انتخاب کتاب و تعیین ویژگی‌هایی که باید داشته باشد هم هوشمندانه‌تر و دقیق‌تر عمل خواهید کرد.
به طور کلی، باید کتابی که انتخاب می‌کنید برای‌تان روان و راحت باشد و شما بتوانید از عهده ترجمه تخصصی آن برآیید. نمی‌توان از خود انتظارات غیرمعقول داشت. زمانی که شما هیچ سررشته‌ای از روانشناسی ندارید و دانش کافی برای ترجمه کتابی در این زمینه در شما وجود ندارد، رفتن به سراغ کتابی در حوزه روانشناسی می‌تواند نتیجه‌ای خنده‌دار و بسیار بد به همراه داشته باشد. البته روانشناسی فقط یک مثال است و منظورمان این است که در انتخاب کتاب باید به میزان چیره‌دستی و توانمندی‌های خود در حوزه مورد نظر هم دقت کنید و با انتخاب کتابی که از پس ترجمه آن برمی‌آیید، کاری مطلوب و نتیجه‌ای افتخارآمیز برای خود رقم بزنید.
علاوه بر میزان تسلط و اشراف‌تان به موضوع و ترجمه کتاب باید به این هم دقت کنید که مخاطبان‌تان چه کسانی خواهند بود. اگر کمی با علم بازاریابی آشنایی داشته باشید حتما می‌دانید که هدف‌گیری و انتخاب مخاطب هدف برای فروش هر محصولی بسیار مهم است. زمانی که به ترجمه یک کتاب مشغول می‌شوید هم در واقع در حال آماده کردن یک محصول هستید که قرار است آن را به فروش برسانید و برای آن مخاطبانی پیدا کنید.
پس در انتخاب کتاب برای ترجمه باید همواره مخاطب بالقوه آن را هم در ذهن داشته باشید. کتابی که ترجمه می‌کنید از سوی چه کسانی انتخاب می‌شود. باید ببینید که آیا محتوای موردنظرتان دارای جذابیت‌های کافی برای مخاطبان احتمالی آن است یا خیر.
نکته دیگری که باید در نظر بگیرید، توجه به حجم کتاب است. باید با توجه به موضوع، میزان کشش مطالب و سرفصل‌های هر کتاب و مخاطبان به انتخاب کتابی دست بزنید که بیشترین میزان جذابیت و ظرفیت را در حوزه خود ایجاد می‌کند.
یادتان باشد که به تاریخ چاپ و نشر یک کتاب هم دقت کنید. گاهی‌اوقات، موضوعی که برای ترجمه به سراغ آن می‌روید باید حتما به روز باشد تا برای خواننده مفید واقع شود. در بعضی از موارد هم نیازی به چنین چیزی نیست. یعنی با یک کتاب مرجع رو به رو هستید که تاریخ نشر آن چندان اهمیتی در ارزش محتوایی آن ندارد. پس بنا به هدف و حوزه‌ای که به سراغش می‌روید به موضوع تاریخ نشر و تولید هر کتاب هم دقت کنید.
بعضی از کتاب‌ها، بارها و بارها از سوی مترجمان مختلف ترجمه می‌شوند. مثلا کتاب «شازده کوچولو» را در نظر بگیرید. این کتاب از سوی مترجمان متعددی در دنیا به ترجمه‌های مختلف رسیده است و این نشان از علاقه بسیار زیاد جمعی در کنار پررونق بودن فروش این کتاب برای ناشران دارد. پس ترجمه یک کتاب از سوی مترجمان مختلف می‌تواند یک نقطه مثبت باشد. ضمن اینکه گاهی در حول و حوش دنیای ترجمه، وجود چند نسخه از یک کتاب می‌تواند به تبادلات تخصصی بیانجامد که بسیار ارزشمند است.
اما گاهی‌اوقات هم نویسندگان به دنبال این هستند که اول از همه و بدون هیچ رقیبی، یک کتاب را ترجمه کنند و به بازار ارائه دهند. در این صورت، چطور می‌توان فهمید که کتابی قبلا ترجمه شده است یا نه؟ مطمئن‌ترین و بهترین راه برای اینکه چه طور بفهمیم کتابی ترجمه شده، مراجعه به وبسایت سازمان اسناد و کتابخانه ملی است. برای این کار باید به وبسایتی به نشانی زیر مراجعه کنید:
بعد از مراجعه به این وبسایت باید به جستجوی عنوان کتاب یا نام نویسنده آن بپردازید. دقت داشته باشید که جستجو کردن عنوان کتاب می‌تواند شما را به مسیری اشتباه ببرد. زیرا احتمال دارد که یک مترجم، عنوان کتاب را در ترجمه خود تغییر داده باشد. پس بهتر است هم به جستجوی نام نویسنده کتاب بپردازید و هم عنوان آن.
روش‌های مختلفی برای ترجمه کتاب وجود دارد و بنا به اینکه شما چه سبکی دارید، چه سابقه و تجربه‌ای در این زمینه دارید و البته این موضوع که محتوای مورد نظرتان در چه حیطه‌ای است باید برای ترجمه خود روشی مناسب برگزینید.
یکی از اصلی‌ترین گام‌ها برای ترجمه این است که در آغاز، یک بار یا حتی چند بار کتاب را بخوانید و ببینید که اوضاع از چه قرار است. به عنوان یک مترجم باید بدانید که قرار است با چه متنی رو به رو و در هر بخش با چه چیزی مواجه شوید. باید با خواندن کتاب قبل از دست به کار شدن برای ترجمه به لحن نویسنده هم دقت کنید و ببینید که چطور متن را نوشته است. به عنوان یک مترجم وفادار باید چارچوب و لحن نویسنده را در کار ترجمه خود انتقال بدهید.
بعد از اینکه با متن کتاب آشنا شدید به سراغ آماده کردن ابزارها و محیط نوشتن بروید. اگر به نرم‌افزارهای ترجمه برای کمک گرفتن احتیاج دارید حتما به دنبال گزینه‌های کاربردی و معتبر باشید و از قبل آنها را تهیه کنید.
علاوه بر آنها، محیطی که قرار است در آن مشغول به نوشتن شوید، وسایلی که برای ترجمه لازم دارید و تمام منابع احتمالی مفید را هم آماده کنید. بعد از آماده شدن، نوشتن و ترجمه را شروع کنید.
یادتان باشد که نباید میان بخش اول یعنی نیت کردن و انتخاب کتاب برای ترجمه و شروع نوشتن، فاصله زیادی باشد. زیرا چنین تعللی می‌تواند شما را از شوق بیاندازد یا ترس و وسواسی بیش از حد به شما انتقال بدهد. پس تعلل نکنید و شروع به ترجمه نمایید.
در حین ترجمه دقت کافی به خرج بدهید، وفادار باشید و سعی کنید که لحنی را که برای نوشتن انتخاب کرده‌اید در بخش‌های مختلف کتاب حفظ نمایید. بعد از ترجمه اثر، به شما توصیه می‌کنیم که کمی از آن فاصله بگیرید و بعد با نگاه یک مخاطب خارجی شروع به ویرایش و رفع اشکالات احتمالی کنید. ویرایش تخصصی بعد از نوشتن هم که از واجب‌ترین بخش ترجمه هر کتابی است. ویراستاری بسیار مهم است.
اجازه گرفتن از ناشر خارجی برای چاپ کتاب بسیار مهم است. البته ما تحت قانون کپی‌رایت قرار نداریم. یعنی ایران در دسته کشورهایی نیست که باید قانون کپی‌رایت را رعایت کنند.
شاید بپرسید که کپی‌رایت دقیقا چیست؟ کپی‌رایت(copyright) یا حق تکثیر مجموعه‌ای از حقوق انحصاری است که به ناشر یا پدیدآورنده یک اثر اصل تعلق می‌گیرد و حقوقی از قبیل نشر، تکثیر و الگوبرداری از اثر را شامل می‌شود.
ایران به این قانون بین‌المللی پای‌بند نیست. این پای‌بند نبودن باعث می‌شود که بدون اجازه ناشران خارجی هم امکان استفاده از آثارشان وجود داشته باشد اما شما به عنوان یک نویسنده حرفه‌ای نباید با مقوله اخلاق بیگانه باشید.
اگر بناست که در سطحی عالی کار کنید و حرفه‌ای باشید باید حتما ناشران را پیدا کنید و از آنها اجازه بگیرید. برای‌شان شرایط را توضیح بدهید و حتی در لفظ هم که شده از آنها برای کاری که انجام می‌دهید، مجوز دریافت کنید. این نشانه ادب و احترامی است که برای دنیای کتاب و فرهنگ قائل هستید.
همان‌طور که در بخش قبل هم گفته شد در ایران لزومی به رعایت حقوق تکثیر بین‌المللی نیست و اگر اثری از یک نویسنده خارجی را ترجمه کنید، از نظر قانونی نمی‌تواند از شما شکایتی داشته باشد یا ناشر آن کتاب اصلی هم نمی‌تواند شما را مورد پیگیری و تعقیب قضایی قرار بدهد اما ادب و اخلاق حکم می‌کنند که به سادگی، ایمیل و راه‌های ارتباطی نویسنده و ناشر را پیدا کنید و از آنها به طور تشریفاتی هم که شده، اجازه بگیرید.
بازار و دنیای کتاب‌ها بسیار شگفت‌انگیز و متنوع است. یعنی راه و رسم مشخصی برای اینکه یک کتاب را به بازار برسانید، وجود ندارد. بنا به اینکه چه کتابی ترجمه می‌کنید و بسیاری از مسائل دیگر، امکان دارد روشی منحصرفرد برای پیدا کردن ناشر پیش روی شما باشد.
در هر حال، گاهی‌اوقات، شما به عنوان یک مترجم با یک ناشر از قبل از شروع ترجمه یک کتاب برای نگارش قرارداد می‌بندید و گاهی هم خودتان یک اثر را انتخاب و ترجمه می‌کنید، سپس بعد از تکمیل شدن آن به سراغ یک ناشر می‌روید و به او پیشنهاد می‌دهید که اثرتان را بررسی نماید و در صورت تمایل و نیاز به چنین اثری، آن را چاپ کند.
البته روش دوم یعنی ارائه نسخه تکمیل‌شده از یک کار برای کسانی که کار نخست ترجمه خود را انجام می‌دهند، متداول‌تر است. یعنی باید با جستجو در میان ناشران، مثلا سر زدن به وبسایت‌های‌شان، بررسی آثار منتشر شده از آنها و یافتن راه‌های تماس، اقدام به معرفی خود و اثرتان کنید و آنها را برای چاپ کتاب‌تان متقاعد نمایید.
البته لازم نیست که تمام کتاب را هم در اختیارشان بگذارید. مثلا نیمی از آن را برای بررسی به ناشر بدهید. اگر کارتان را خوب پیش برده باشید، ناشر هم با نوع ترجمه و کتابی که تکمیل کرده‌اید، همخوان باشد، قطعا و حتما کتاب‌تان چاپ می‌شود.
البته اگر در همان تلاش‌های نخست به نتیجه نرسیدید اصلا ناراحت و ناامید نشوید و سعی کنید که این کار را ادامه دهید تا به یک ناشر مناسب برسید.
قانون مشخص و معینی در بازار نشر وجود ندارد. گاهی‌اوقات، شما خودتان در نقش ویراستار هم ظاهر می‌شوید و بعد از نوشتن یک کتاب با نگاهی موشکافانه و با تسلطی که بر اصول ویراستاری دارید به خواندن متن دست می‌زنید و آن را ویراستاری و پالایش می‌کنید. گاهی‌اوقات هم بعد از اینکه کتاب به ناشر داده شد، ویراستاران متخصص که در استخدام ناشر هستند، این امر را بر عهده می‌گیرند. در هر حال برای این بخش از کار باید به شرایط چاپ و ناشر دقت داشته باشید.
معمولا در سال‌های اخیر که فناوری‌های مختلف به بخشی جدانشدنی از زندگی‌مان بدل شده است، کمتر نویسنده‌ای وجود دارد که کار نوشتن و ترجمه را با قلم و کاغذ انجام بدهد.
بیشتر مترجمان از همان ابتدای به ساکن، نوشتن را در لپ‌تاپ، رایانه یا وسایلی از این دست شروع می‌کنند. به همین خاطر، در انتها، متنی تایپ‌شده و آماده را تحویل ناشر می‌دهند. در هر حال، امکان دارد که بعضی از اشخاص، نوشته را روی کاغذ بنویسند. در این صورت، دو گزینه محتمل است. یکی اینکه ناشر از شما بخواهد که نوشته را تایپ‌شده تحویل بدهید که در این صورت باید خودتان یا فردی دیگر این کار را انجام بدهد یا باید نوشته را به ناشر بسپارید تا نیروهای مرکز نشر، این کار را انجام بدهند. صفحه‌آرایی هم از سوی ناشر و در بیشتر موارد با هماهنگی و نظرخواهی از مترجم صورت می‌گیرد.
طراحی جلد کتاب هم به عهده نیروهای طراح مرکز نشر است. این انتخاب در بعضی موارد همراه با نظرسنجی و نظرخواهی از مترجم و نویسنده صورت می‌گیرد اما اگر در هنگام طراحی جلد کتاب از شما چیزی نپرسیدند هم تعجب نکنید. در صورتی که پیشنهادی در این زمینه دارید حتما با ناشرتان در میان بگذارید. شاید مورد قبول واقع شد. تلاش‌تان را بکنید.
مراحل چاپ هر کتاب به صورت خلاصه در گام‌های زیر پیگیری می‌شود:
تنظیم قرارداد بین نویسنده(مترجم) و ناشر؛
تایپ و صفحه‌آرایی کتاب؛
تعیین عنوان کتاب؛
طرح جلد کتاب؛
دریافت شابک؛
دریافت فهرست‌نویسی کتابخانه ملی(فیپا)؛
دریافت مجوز ارشاد؛
چاپ متن و جلد کتاب؛
صحافی کتاب؛
اعلام وصول(بعد از چاپ کتاب، ناشر چهار نسخه را جهت دریافت اعلام وصول به ارشاد تحویل می‌دهد)؛
تجدید چاپ.
انتخاب عنوان کتابی که ترجمه می‌کنید باید از روی اثر اصلی صورت بگیرد. اما گاهی‌اوقات هم مترجمان در این زمینه، دخل و تصرف‌هایی صورت می‌دهند.
برای مثال، زمانی که ترجمه عنوان خارجی کتاب برای خوانندگان فارسی‌زبان کمی گنگ و نامفهوم باشد یا از زیبایی چندانی برخوردار نشود، مترجم تصمیم می‌گیرد تا عنوان را تغییر بدهد. انتخاب عنوانی جذاب برای هر کتاب در جلب نظر مخاطب و فروش آن نقش بسیار مهمی دارد که نمی‌توان آن را دست‌کم گرفت.
به جز دریافت مجوز از ناشر و نویسنده اصلی که در مراحل رسمی چاپ یک اثر در ایران جای نمی‌گیرد، مراحل دیگری هم برای دریافت مجوزهای داخلی طی می‌شود. دریافت مجوز از اداره فرهنگ و ارشاد، دریافت مجوز فیپا و شابک از جمله مجوزهایی است که باید برای چاپ و انتشار هر کتاب دریافت کنید.
فیپا، مجوزی است که از سوی کتابخانه ملی به اثر داده می‌شود. با دریافت این مجوز، عنوان کتاب در کنار نام مؤلف یا مؤلفین آن در کتابخانه ملی ثبت می‌شود. این مجوز باعث می‌شود که اشخاص دیگر نتوانند یک اثر نوشته یا ترجمه‌شده را سرقت کنند.
شابک(ISBN) هم یک شماره ۱۳ رقمی بین‌المللی است و برای هر کتاب به صورت منحصربفرد استفاده می‌شود. به کمک این کُد، هر اثری قابل شناسایی، ردیابی و پیگیری می‌شود. این استاندارد و معیار برای شناسنامه‌دار کردن آثار مختلف در سال ۱۹۶۶ در انگلستان از سوی صنف کتاب‌داران پایه‌گذاری شد. این کد می‌تواند در کنترل فروش و انبارداری به ناشران، کتاب‌فروشان و کتابخانه‌ها کمک کند.
ناشر باید یک نسخه از هر اثر ترجمه‌شده را به اداره فرهنگ و ارشاد ارسال کند تا مجوزهای لازم برای چاپ آن را دریافت نماید. این فرایند بسته به اینکه چه کتابی را ترجمه کرده‌اید، طولانی یا کوتاه خواهد بود.
برای مثال، کتاب‌های علمی و تخصصی معمولا در صفی طولانی برای بازبینی و دریافت مجوز نمی‌مانند اما کتاب‌هایی مانند رمان‌ها به دقت بررسی می‌شوند و گاهی مورد ممیزی و اصلاحاتی قرار می‌گیرند که ممکن است، فرایند چاپ و عرضه کتاب را به تعویق بیاندازد.
چاپ نسخه نهایی اثر آماده چاپ (صحافی شده) به انضمام صفحه عنوان و شناسنامه کتاب و فیپا که شماره شابک در آن عنوان شده است.
لوح فشرده (CD)اثر با فرمت پی‌دی‌اف با حجم کمتر از ١۵ مگابایت شامل تمامی صفحات کتاب + شناسنامه و برگه فیپا. (درصورت به کاربردن هرگونه عنوان دکتر، مهندس و… ، به عنوان پیشوند نام مولف یامترجم، ارائه مدرک معتبر ضروری است. یعنی مدرکی دال بر اینکه نویسنده واقعا دارای این عناوین است باید ارائه شود. این مدرک میبایست در اول فایل PDF اسکن شود).
ارائه رونوشت شناسنامه و کارت ملی، برای ناشر مولف لازم است.
ارائه رونوشت یا اصل فهرست نویسی پیش از انتشار(فیپا).
تکمیل فرم درخواست مجوز چاپ کتاب به صورت تایپ شده برای ناشر یک نسخه (فرم ناشر) و برای ناشرمولف ٢ نسخه (فرم ناشر مولف).
ارائه معرفی نامه اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان برای ناشران و مولفان شهرستانی لازم است.( پس از اخذ مجوز چاپ، ارائه طرح جلد کتاب و تایید آن توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی الزامی خواهد بود).
مدارک لازم جهت اخذ فیپا
رونوشت شناسنامه یا کارت ملی تمامی نویسندگان؛
فایل نهایی کتاب (این فایل باید ویراستاری شده، صفحه آرایی شده و دارای کد شابک باشد)؛
مشخصات کتاب (شامل ، تعداد صفحات، کد شابک، قطع، سال چاپ). در مورد کتاب‌های ترجمه شده، اسکن صفحه عنوان کتاب اصلی هم لازم است.
هزینه چاپ کتاب به عوامل مختلفی وابسته است و برای هر اثر می‌تواند به شکلی متفاوت تمام شود. از جمله عواملی که در این زمینه اثرگذار هستند باید به موارد زیر اشاره کرد:
قیمت روز کاغذ و تعداد برگ‌های کتاب؛
سیاه و سفید بودن صفحات و جلد یا رنگی بودن آنها؛
تعداد یا همان تیراژ کتاب؛
هزینه‌های لازم برای قرارداد با ناشر، دریافت شابک و فیپا و مجوزهای مختلف؛
هزینه طراحی جلد؛
نوع قطع کتاب(رحلی یا جیبی) هم در هزینه‌های چاپ یک اثر نقش دارد.
بعضی از وبسایت‌ها می‌توانند با دریافت اطلاعات از شما درباره کتاب‌تان به طور تخمینی، حدود هزینه‌ای را که باید صرف آن شود به شما اعلام کنند.
این مبحث از چند زاویه قابل بررسی است. یکی اینکه از نقطه نظر یک فرد که می‌خواهد کتابی را به مترجم و ناشر برای چاپ سفارش بدهد، این سوال را می‌پرسید یا اینکه به عنوان یک مترجم می‌خواهید از روند هزینه چاپ اثرتان باخبر شوید.
اگر بخواهید که به عنوان یک فرد خارج از دنیای ترجمه و نشر این کار را انجام بدهید باید به سراغ مترجمان بروید و با انتشاراتی‌ها صحبت کنید. راه دیگر هم این است که به سایت های ترجمه معتبر مراجعه کنید تا کتاب موردنظرتان را برای ترجمه قیمت‌گذاری کنند. آنها با توجه به موضوع و محتوای کتاب، حجم آن، مترجمی که برای کار انتخاب می‌شود و برخی از معیارها و استانداردهای شخصی با شما درباره مبلغی که باید برای این سفارش بپردازید به طور کامل صحبت خواهند کرد. ما نیز در رایت می با همراهی تعداد زیادی از مترجمین مراحلی را برای ترجمه کتاب‌های تخصصی پیش‌بینی کرده‌ایم. برای اطلاعات بیشتر اینجا کلیک کنید.
اما اگر یک مترجم هستید و می‌خواهید ببینید که روند ترجمه اثرتان چقدر هزینه در بردارد، داستان متفاوت است. در این صورت، شما باید یک قرارداد با ناشر امضا کنید که دو حالت دارد. یا شما هزینه کار را خودتان پرداخت می‌کنید و در نتیجه بعد از فروش کار، سود فروش و درآمد آن به شما بازمی‌گردد یا اینکه هزینه‌های چاپ بر عهده ناشر خواهد بود و در مقابل شما از عواید بعدی کتاب محروم می‌شود.
ترجمه کتاب از زبان انگلیسی به فارسی بسیار ساده‌تر از روند برعکس آن یعنی ترجمه از فارسی به انگلیسی است. زبان مادری، آشنا و ساده است. به همین خاطر با مجهز بودن به زبان انگلیسی و تسلط داشتن به زبان فارسی به راحتی می‌توانید کار ترجمه را از انگلیسی به فارسی انجام بدهید. هزینه این ترجمه هم معمولا نسبت به ترجمه کتاب از فارسی به انگلیسی کمتر است. در تعیین قیمت ترجمه کتاب انگلیسی به فارسی هم عوامل مختلفی مانند زمینه ترجمه، حجم آن، مدت زمان تحویل، درجه و اعتبار مترجم اثرگذار هستند.
ترجمه کتاب فارسی به انگلیسی کمی دشوارتر از ترجمه از زبان انگلیسی به زبان مادری است. برای اینکه یک مترجم از عهده چنین کاری به خوبی برآید، نیاز به اشرافی عمیق به زبان مبدأ و مقصد دارد. هزینه ترجمه هم بیشتر از ترجمه از انگلیسی به فارسی است. در این مورد هم تخصص مترجم، زمان تحویل و عوامل متعدد می‌توانند در هزینه نهایی کار برای اثر نقش داشته باشند.
دستورالعمل تألیف و ترجمه کتاب توسط انتشارات دانشگاهی چگونه است؟
هر اثری در حیطه ترجمه و تألیف که از ارزش محتوایی و علمی کافی برخوردار باشد با تصویب کمیته تألیف و ترجمه کتاب با طی کردن مراحلی به چاپ خواهد رسید.
دانشجویان و اساتید می‌توانند از این فرصت برای چاپ آثار خود از سوی دانشگاه اقدام کنند. برای کسانی که در دانشگاه نیستند هم این امکان وجود دارد. برای این کار، کمیته تألیف و ترجمه طی تشکیل یک جلسه باید کفایت اثر را مورد بررسی قرار دهد. شرایط نشر به این صورت خواهد بود:
آثار ترجمه به نشان و آرم دانشگاه منتشر می‌شوند. برای این کار، اثر باید مجوز کمیته تألیف و ترجمه استفاده از آرم و نشان را داشته باشد.
موضوع کتاب باید در زمینه علمی و تخصصی باشد.
فهرست مطالب در ابتدای کتاب آورده شود.
در انتهای کتاب، نمایه آورده شود.
منابع در پایان هر فصل منظور شود.
اصطلاحات لاتین به صورت زیرنویس نوشته شود.
منابع براساس اصول مورد تأیید در کتاب بیاید.
بهتر است در ابتدای هر فصل، اهداف آن درج شود.
منابع و اطلاعات مرتبط با شکل‌ها و نمودارها در متن قید شوند.
مراحل ارائه کتاب تالیفی یا تدوینی باید براساس فلوچارت ارائه شده در سایت کمیته تالیف و ترجمه انجام گیرد.
کتاب‌ها براساس سلیقه و خواسته ناشران و مترجمان و البته محتوایی که دارند به بخش‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. معمولا روکش جلد به صورت یک‌رو و رنگی چاپ می‌شود و لبه‌های آن به داخل کتاب تا می‌گردد و پشت جلد قرار داده می‌شود . در بیشتر موارد روی همین لبه‌ها توضیحاتی درباره نویسنده و خود کتاب هم داده می‌شود. کتاب‌ها در بیشتر موارد شامل اجزای زیر است:
نوشته‌های روکش جلد
لب‌برگردان جلو
متن لب‌برگردان
طرح جلد
زندگی‌نامه نویسنده
لب‌برگردان عقب
عطف
تقریظ / نقل قول / ستایش
قیمت پشت جلد
جلد
آستربدرقه
صفحات آغازین کتاب
صفحه عنوان کوچک
صفحه عنوان
عنوان کتاب
عنوان فرعی
نام مؤلف
نام ناشر
تاریخ انتشار
فیپا
شناسنامه (صفحه حقوقی)
تقدیم نامه
فهرست مندرجات
فهرست تصاویر
سپاسگزاری
پیشگفتار
مقدمه
متن کتاب
صفحات انتهایی کتاب
پسگفتار
پیوست/ ضمیمه
واژه‌نامه
کتابنامه
پیشنهاد دادن برای ترجمه کتاب کار چندان اصولی و صحیحی نیست. زیرا هر کس توانمندی‌های مختلفی در عرصه ترجمه دارد و علائق و ترجیحات شخصی او هم در انتخاب یک اثر برای ترجمه بسیار مهم است. پس نمی‌توان حکمی کلی در این زمینه داد.
اما به طور کلی باید بدانید که در بازار نشر این روزها کتاب‌هایی بسیار پرطرفدار هستند که در زمینه روانشناسی عمومی مطرح می‌شوند. یعنی اصولی ساده و روش‌هایی برای انگیزش مخاطب برای بهتر زیستن و توسعه فردی در آنها مطرح می‌شود. مخاطبان از خواندن این کتاب‌ها لذت می‌برند. در کنار این مباحث، رمان‌ها به ویژه رمان‌های عاشقانه و احساسی هم از طرفداران زیادی برخوردارند.
پس اگر دوست دارید که یک اثر پرفروش را ترجمه کنید باید حتما به بازار پرفروش‌ها دقت داشته باشید و سلیقه مخاطب را شناسایی کنید.
کتاب‌های رکورددار عرصه ترجمه در جهان را می‌شناسید؟
همان‌طور که پیش‌تر هم گفته شد، بعضی از کتاب‌ها دارای رکورد جهانی هستند. از نظر تعداد ترجمه‌هایی که از این کتاب‌ها در دنیا ارائه شده است، می‌توان دریافت که محبوبیت و مقبولیت فوق‌العاده زیادی دارند.
بعضی از کتاب‌های دنیا به زبان‌های مختلف ترجمه شده‌اند و در هر کشور هم مترجمان گوناگون دوست داشته‌اند که اثر را با قلم خود ترجمه کنند. فروش این کتاب‌ها بسیار بالا بوده است و خوانندگان همواره و هنوز از مطالعه‌شان لذت می‌برند. از جمله این آثار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
انجیل، کتاب مقدس مسیحیان است که به ۲۵۲۷ زبان دنیا ترجمه شده و بیشترین ترجمه را در میان تمام کتاب‌های دنیا در اختیار خود دارد.
دومین کتاب پرطرفدار دنیا، چیزی نیست به جز پینوکیو. داستان پسرک دماغ‌دراز از «کارلو کلودی» در میان مردمان کشورهای مختلف و نسل‌های متفاوت به شدت محبوب است. پینوکیو به ۲۶۰ زبان دنیا ترجمه شده است.
سیر و سلوک زائر هم اثر پرطرفدار دیگری است که آن را «جان بانیان» به نگارش درآورده و به بیش از ۲۰۰ زبان دنیا ترجمه شده است. این اثر هم از آثار مهم و عمیق انگلیسی به شمار می‌رود.
آثار بعدی این فهرست به ترتیب متعلق به شازده کوچولو از «آنتوان دوسنت اگزوپری»، داستان‌های کودکانه «هانس کریستین اندرسن» مانند دخترک کبریت‌فروش و بیست‌هزار فرسنگ زیر دریا از «ژول ورن» است.
دنیای کتاب‌ها، دنیای اسرارآمیزی است. دنیایی پر از تخیلات، تصورات، واقعیت‌ها و دانش که می‌تواند روی طرز فکر و شیوه زیستن انسان‌ها، اثرات شگفت‌انگیزی بگذارد.
برای اینکه در توسعه فردی خود و اطراف‌مان نقش داشته باشیم باید به این دنیا وارد شویم. اگر به عنوان نویسنده و مترجم وارد سرزمین کتاب‌ها نمی‌شوید، دست‌کم به عنوان یک مخاطب، لذت حضور در آن را تجربه کنید.
دنیای نشر، نگارش و ترجمه هم می‌تواند یک حرفه یا کار جانبی جذاب و جالب برای طرفداران آن باشد. اگر در این زمینه، دستی بر آتش دارید حتما حضور در آن را تجربه کنید. مترجمان خوب، پل‌های ارتباطی مستحکمی میان فرهنگ‌ها و کشورهای مختلف هستند که به عنوان یک سفیر صادق، دانش، تجربه و اطلاعات را از جایی به جای دیگر منتقل می‌کنند.
اگر در مسیر ترجمه کتاب هستید و به کمک یک تیم از مترجمین حرفه ای نیاز دارید، بدون شک گروه ما یک انتخاب مناسب برای شما خواهد بود. با شناخت بهتر بازار ترجمه و درک نیاز مشتریانی که در این مدت لطف بسیاری به ما داشتند توانسته‌ایم با اشراف بر قوانین ترجمه کتاب، خدماتی ارائه‌دهیم تا آسایش و امنیت خاطر مشتریان را در سفارشات ترجمه کتاب فراهم کنیم.
در تیم ما هر ترجمه توسط مترجم خبره و متخصص در زمینه‌ی علمی شما انجام و در چند مرحله بازخوانی و ارزیابی می‌شود. در تمام این مراحل از پشتیبانی کامل برخوردار هستید و می‌توانید با مترجم و مدیر پروژه خود در ارتباط باشید. این هماهنگی و همراهی در پروژه‌ها ما را به‌عنوان حرفه‌ای‌ترین و مطرح‌ترین مرکز ارائه خدمات ترجمه آنلاین مبدل ساخته‌است.
