بازار فروش خردهی سوئد به سرعت در حال فاصله گرفتن از اسکناس و پول نقدست. مقدار قابل توجه پول نقد در گردش به 1درصد تولید ناخالص داخلی کشور (GDP) افت کردهاست. این پیشروی با توجه به نقش دولت در بازار پرداختی، باعث ایجاد مسائل جدی میشود.
صدها سال است که بانک مرکزی به عموم مردم اسکناس و سکه ارائه دادهاست. اگر پول نقدی در کار نباشد، همهی افراد برای دسترسی به پول و روشهای پرداختی نیازمند بخشهای خصوصی میشوند. در صورت وقوع این اتفاق، تغییر بیسابقهای را تجربه خواهیم کرد. بانک مرکزی سوئد، Riksbank، درحال بررسی اثرات بالقوهی این تغییر، اعم از طراحی یک ارز دیجیتال (به نام e-krona) میباشد. اما کرون الکترونیکی دقیقا چیست؟
بیایید از اول شروع کنیم؛ بر اساس قوانین کشور سوئد فروشندگان، رستورانها و سایر کمپانیها میتوانند پول نقد نپذیرند؛ و چنین مکانهایی نمادی در ورودی و یا صندوق دال بر عدم پذیرش پول نقد، قرار میدهند. به علاوه بانکهایی هستند که دیگر خدمات مبنی بر پول نقد ارائه نمیدهند. این عوامل در کنار هم، باعث میشود تا عدم پذیرش پول نقد یک پدیدهی رو به افزایش باشد؛ و انتظار میرود همهگیر شود.
به همین علت، مردم سوئد معمولا پذیرای تکنولوژیهای جدید هستند؛ و کارتهای الکترونیکی به طور گسترده مورد استفاده هستند و اپلیکیشن Swish به عنوان یک روش پرداختی فوری توسط بیش از نیمی از جمعیت کشور دانلود شدهاست.
با متصل کردن یک حساب بانکی (در هر بانک) به یک شماره مبایل، Swish قابل استفادهاست و روش محبوبی برای پرداخت قبض، انتقال پولتوجیبی برای فرزندان، جمع کردن هزینه کادوی تولد و پرداخت مبلغ کالاهای بازاریست. پرداخت با کمک سیستم پرداخت سراسری Riksbank انجام میگیرد. این موضوع به قدری فراگیرست که حتا Swish کردن پول به عنوان یک فعل در این زبان به کار میرود.
چنانچه روند فعلی استفاده از پول ادامه یابد، در طی چند سال، مردم سوئد ممکن است در شرایطی قرار گیرند که پول نقد دیگر به عنوان یک روش پرداختی شناخته نشود. و همانطور که گفته شد، این مساله باعث وابستگی و نیاز مردم به بخشهای خصوصی میگردد.
نروژ نیز شاهد روند مشابهیست؛ و دو بانک مرکزی در این حیطه همکاری میکنند. در منطقه یورو، پول نقد هنوز به طور گسترده مورد استفاده قرار میگیرد. ارزش مقدار پول نقد مساوی با 10درصد GDP منطقهی یورو میباشد؛ این در حالیست که این رقم در سوئد تنها 1درصدست.
مدتیست که بانک مرکزی سوئد این تغییرات آهسته را زیر نظر داشته و اثرات آن بر اقتصاد را تحلیل میکند.
در سالهای آتی، نیاز به تصمیمگیریهای سخت خواهد بود. یک گزینه اینست که بیتفاوت بوده و کاری نکنیم؛ به این معنی که بپذیریم عموم مردم دیگر دسترسی به پول بانک مرکزی نخواهند داشت. در چنین آیندهای آزادی عمل برای بخش دولتی دچار تغییر خواهد شد. بازار مالی (پرداختی) بایستی به روشهای جدیدی قانونگذاری و بازبینی شود تا بتواند پاسخگوی نیاز به بازاری امن، کارآمد و مشمول همه باشد.
دومین گزینه چاپ پول بانک مرکزی در قالب دیجیتال، به عنوان متممی برای پول نقد و پول حساب بانکی میباشد. این پول دیجیتال را بر اساس واحد پول سوئد، یعنی کرون، e-krona مینامیم. ارز دیجیتال تولید شده توسط بانک مرکزی روشی جدید و افقی کشفنشده است که با توجه روزافزون بانکهای مرکزی مواجه شدهاست.
ایده کلی برای e-krona به این شکل است: ارزی دیجیتالی، قابل تبدیل یک به یک (1-1) با کرون معمولی که در حساب بانکی Riksbank و یا حسابهای محلی (به طور مثال در کارت بانکی و یا در اپلیکیشن تلفن همراه) ذخیره شدهاست.
از منظر افراد، e-krona میتواند بر اساس ارزش در قالب کارت و اپلیکیشن، و یا در یک ساختاری بر اساس حساب بانکی ذخیره شود. برای صنعت پرداختی، بانک Riksbank زیرساختهایی برای تراکنشهای e-krona فراهم کردهاست تا ارائهدهندگان خدمات پرداختی بتوانند به آن متصل شده و خدمات پرداختی به مصرفکنندگان ارائه دهند.
بسته به گستردگی و انتخاب طراحی، تاثیرات متفاوتی پیشبینی میشود. تاثیر آن بر سیستمهای مالی به وسعت تقاضای این ارز دیجیتال در شرایط مختلف وابسته است. و مسالهی دیگر اینست که آیا این ارز بهرهور خواهد بود یا خیر. اگر e-krona بهرهای ارائه ندهد (که آن را همانند پول معمولی میکند) میتواند موجب تاثیرات منفی بر پیشرفت سیاستهای پولی داشته باشد؛ این در صورتیست که نرخ بهره در اقتصاد پایین باشد. از طرفی، e-kronaی دارای بهره، میتواند تبدیل به یک ابزار سیاستگذاری جدید برای بانک مرکزی محسوب شود.
تکنولوژی ساخت یک کرون الکترونیک کارا همین امروز نیز در دسترس است. لازم به ذکرست که این تکنولوژی با تکنولوژی دفترکل توزیعشده متفاوت میباشد؛ در نتیجه نباید آن را با کریپتوکارنسیها یکسان دانست.
قدم بعدی ساخت یک مدل و نمونه اولیه است که میتواند بر اساس دستورات قوانین فعلی بانک مرکزی تولید شود. پیشروی در این مسیر به ما آگاهی مانور دادن بیشتری در آینده را خواهد داد.
صدها سال است که بخش خصوصی و بخش دولتی با یکدیگر بر سر چگونگی تامین واحد پولی در مذاکره و تعامل بودهاند که هم به عنوان یک ارزش برای ذخیره مناسب باشد و هم به عنوان یک روش برای انجام مبادلات کارآمد باشد. در سال 2018، بانک مرکزی سوئد، 350امین سالگرد تاسیس خود را جشن میگیرد؛ و به ریشهی خود در قرن 16ام (1660) نگاهی میاندازد. زمانی که سکههای مسی با اسکناسهای کاغذی مبادله میشدند. اما با پیشرفت تکنولوژی انتخابها و ترجیجات مردم نیز تغییر میکند که در دورهی امروز ما، دوری از اسکناس است. بنابراین ما به پیشرو مینگریم تا ببینیم چگونه میتوان یک سیستم پرداختی امن و کارآمد در آینده برای جامعه مهیا کرد.
اگر علاقهمند به دانستن بیشتر در رابطه با پیشرفت e-krona هستید این مقاله و این گزارش پروژه مفیدند ?
منبع: