با نزدیک شدن پایان پشتیبانی مایکروسافت از ویندوز 10، میلیونها لپتاپ در معرض کنار گذاشته شدن قرار میگیرند. اما واقعاً لازم است دستگاهی که هنوز سختافزار سالمی دارد را دور بیندازیم؟ پاسخ کوتاه این است: نه. در این راهنمای جامع یاد میگیرید چگونه میتوانید با نصب سیستمعاملهای سبک و رایگان، لپتاپ قدیمی خود را دوباره زنده کنید و چند سال دیگر از آن کار بکشید.
مایکروسافت اعلام کرده که از مهرماه امسال بهروزرسانیهای امنیتی ویندوز 10 را متوقف میکند. این یعنی هر دستگاهی که نتواند به ویندوز 11 ارتقا یابد، در برابر بدافزارها و تهدیدهای امنیتی بیدفاع میماند. بسیاری از لپتاپهای کمتر از ده سال عمر به دلیل نداشتن ماژول امنیتی TPM 2.0 از ارتقا محروم میشوند.
در عمل، این تصمیم میتواند میلیونها رایانه قابلاستفاده را به «زباله الکترونیکی» تبدیل کند. گزارشهای بینالمللی تخمین میزنند که صدها میلیون دستگاه در معرض این سرنوشت هستند؛ موضوعی که نهتنها هزینه اقتصادی، بلکه آسیب زیستمحیطی بزرگی به همراه دارد.
مقالات پیشنهادی:
بررسی پشتیبانی ویندوز ۱۲ از استیم و گیمپس
راهکار اصلی، کنار گذاشتن ویندوز و نصب یک سیستمعامل جایگزین است که با سختافزار قدیمی سازگار باشد و بهروزرسانی امنیتی دریافت کند. دو گزینه محبوب عبارتاند از:
ChromeOS Flex: نسخه سبک سیستمعامل کروم که برای لپتاپهای قدیمی طراحی شده است. نصب آن ساده است و برای وبگردی، کلاس آنلاین و کارهای روزمره کاملاً کافی است.
توزیعهای لینوکس (مثل Ubuntu یا Linux Mint): اگر به نرمافزارهای حرفهایتری نیاز دارید، لینوکس آزادی عمل بیشتری ارائه میدهد و روی سختافزارهای قدیمی روان اجرا میشود.
هر دو گزینه رایگان و متنباز هستند و حتی روی لپتاپهای ۱۰ ساله نیز عملکرد روانی دارند.
پیش از شروع نصب، چند گام مهم وجود دارد:
پشتیبانگیری از اطلاعات: تمام فایلهای مهم را روی هارد اکسترنال یا فضای ابری ذخیره کنید.
ساخت فلش USB بوتیبل: از وبسایت رسمی ChromeOS Flex یا توزیع لینوکس فایل نصب را بگیرید و روی یک فلش ۸ گیگابایتی بریزید.
تنظیم بوت از USB: در بایوس لپتاپ گزینه بوت را روی USB قرار دهید تا فرآیند نصب آغاز شود.
نصب معمولاً کمتر از یک ساعت زمان میبرد و پس از آن لپتاپ شما با سرعتی شگفتانگیز جان تازه میگیرد.
کاربران ایرانی که این روش را امتحان کردهاند، گزارش میدهند که لپتاپهای قدیمی HP یا Lenovo با ChromeOS Flex در حد یک کرومبوک نو عمل میکنند. مرور وب، کار با اسناد، تماشای ویدئو و حتی جلسات آنلاین بهراحتی انجام میشود. مصرف باتری هم اغلب بهتر از ویندوز است چون سیستمعامل سبکتر است و فشار کمتری به پردازنده وارد میکند.
صرفهجویی مالی چشمگیر: بهجای خرید لپتاپ جدید چند ده میلیون تومانی، میتوانید با هزینهای نزدیک به صفر (فقط یک فلش USB) دستگاه فعلی را چند سال دیگر استفاده کنید.
کاهش زباله الکترونیکی: دفن یا سوزاندن قطعات الکترونیکی فلزات سنگین آزاد میکند که برای محیطزیست و سلامت انسان مضر است.
بهرهگیری از منابع موجود: حتی اگر تصمیم به ارتقا بگیرید، میتوانید لپتاپ قدیمی را به فرد دیگری هدیه کنید یا بفروشید تا دوباره وارد چرخه مصرف شود.
در بازار ایران، بسیاری از لپتاپهای سری ThinkPad یا HP EliteBook که هنوز از نظر سختافزاری سالماند اما از ارتقای رسمی به ویندوز 11 بازماندهاند، با نصب لینوکس یا ChromeOS Flex دوباره زنده شدهاند. حتی مراکز آموزشی و کافینتها از این روش استفاده میکنند تا بدون صرف هزینه هنگفت، تجهیزات خود را مدرن نگه دارند.
سیستمعامل و نرمافزارهای نصبشده را مرتب بهروز کنید.
هر چند ماه یکبار گردوغبار داخلی را تمیز کنید تا تهویه بهتر شود.
از آداپتور مناسب و باکیفیت استفاده کنید تا باتری و مادربرد آسیب نبینند.
اگر بعد از احیای لپتاپ قصد دارید از خدمات ابری مثل Google Drive یا سرویسهای استریم بینالمللی استفاده کنید، خرید گیفت کارت اپل از فروشگاههای معتبر داخلی مثل جیباستور میتواند راهی مطمئن برای پرداختهای بینالمللی باشد. جیباستور امکان خرید آنی و پشتیبانی فارسی دارد و فرآیند را برای کاربران ایرانی سادهتر میکند.
پایان پشتیبانی از ویندوز 10 پایان عمر لپتاپ شما نیست. با نصب سیستمعاملهای سبک و رایگان مانند ChromeOS Flex یا یک توزیع لینوکس، میتوانید بدون هزینه اضافی، دستگاهی که سالها با آن کار کردهاید را دوباره به یک ابزار سریع، امن و بهروز تبدیل کنید. این رویکرد علاوه بر صرفهجویی مالی، به کاهش زباله الکترونیکی و حفاظت از محیطزیست کمک میکند.
حالا نوبت شماست. آیا لپتاپ قدیمی در خانه دارید که فکر میکردید دیگر به درد نمیخورد؟ تجربه یا پرسشهای خود را در بخش دیدگاهها با دیگر خوانندگان به اشتراک بگذارید و شاید همین امروز قدمی برای احیای آن بردارید.
