ضرب المثل‌ها جزء میراث فرهنگی و زبانی ملت‌ها هستند که در آن‌ها حکمت‌ها، تجربیات، تاریخچه‌ها و داستان‌های گوناگون به خوشه درآمده‌اند. بسیاری از ضرب المثل‌های فارسی ریشه در رویدادهای تاریخی و شخصیت‌های معروف دارند که با شناخت آن‌ها معنا و مفهوم ضرب المثل‌ها روشن‌تر می‌شود. یکی از این ضرب المثل‌ها، همین آش و همین کاسه است که در این مقاله قصد داریم ماجرای پیدایش آن را بررسی کنیم.
همین آش و همین کاسه، یک ضرب المثل است که برای بیان تکرار و تغییر نکردن چیز یا شخص یا وضعیت استفاده می‌شود. برای مثال، می‌گویند: « این حکومت همان حکومت قبل است، همین آش و همین کاسه. » یا « این فروشگاه همان قیمت‌گذاری قبل را دارد، همین آش و همین کاسه. » اما این ضرب المثل از کجا به وجود آمده است؟ برای پاسخ به این سوال باید به دوران نادر شاه افشار (۱۱۰۰-۱۱۵۳) برویم. نادر شاه، پادشاه قدرتمند و جنگجوی ایران بود که با حکومت صفوید ستیز جوید و پس از سقوط آن، خود را پادشاه ایران اعلام کرد. نادر شاه در سال ۱۱۳۵ به حمله به هند پرداخت و پس از شکست دادن محمد شاه هند، پایتخت هند را تصرف کرد و خزانات عظیم آن را به خود ربود. در این حال، چند فرماندار نادر شاه در مناطق مختلف ایران به مردم ظلم می‌کردند و خوردهای سنگین از آن‌ها می‌گرفتند و به نادر شاه نمی‌رساندند. این امر باعث شد که مردم ایران از نادر شاه ناراضی و عصیانگر شوند. نادر شاه که از این وضعیت باخبر شد، به سرعت به ایران بازگشت و تصمیم گرفت که فرمانداران خیانتکار را مجازات کند. او به هر فرماندار یک ظرف آش و یک کاسه فرستاد و دستور داد که آن‌ها را بخورند. فرمانداران فکر کردند که نادر شاه به آن‌ها لطف کرده است و آش را خوردند. اما بعد از چند لقمه، متوجه شدند که آش حاوی خون و گوشت بچه‌هایشان است که نادر شاه قبلاً به قتل رسانده بود. نادر شاه به آن‌ها گفت: « همین آش و همین کاسه! » یعنی همین خوردهای که از ملت گرفتید، حالا باید خودتان بخورید .
بخش نتیجه‌گیری: همین طور که دیدید، ضرب المثل همین آش و همین کاسه، ریشه در یک رویداد تاریخی وحشتناک دارد که نشان از جنایات و ستم‌گری نادر شاه است. این ضرب المثل، در زبان فارسی به عنوان یک تعبیر تحقیرآمیز و تلخ بکار می‌رود که بیانگر عدم تغییر و پیشرفت است. این ضرب المثل، در عین سادگی، حکایت از چگونگی تاثیر تاریخ بر زبان و فرهنگ ملت‌ها دارد. ?
