دکتر جمال صوفیه
دکتر جمال صوفیه
خواندن ۵ دقیقه·۴ ماه پیش

یک ایده از کتاب: از پارادوکس سوگیری آگاه باشید

دکتر جمال صوفیه


در اینجا قصد دارم یکی از بینش های شگفت انگیز از کتاب

The End of Bias: A Beginning: The Science and Practice of Overcoming

Unconscious Bias

یا به فارسی کتاب (پایان سوگیری یا بایاس : یک آغاز: علم و تمرین غلبه بر سوگیری های ناخودآگاه ) که البته ظاهرا ترجمه نشده است

را با شما در میان بگذارم

این بار، ایده ای که می خواهیم در مورد آن صحبت کنیم این است که چگونه آگاهیِ بیشتر از سوگیری ها یا خطاهای شناختی ما که از قضا تعدادشون هم خیلی زیاداست ، می تواند بر خلاف انتظارمتداول ، ما را به سمت مغرضانه تربودن و متعصابانه تر بودن پیش ببرد. به عبارتی این پارادوکس که آگاهی ممکن است بیشترشان کند نه کمتر. این ممکن است غیر منطقی به نظر برسد: ما فکر می‌کنیم که دانستن تمایلات مغرضانه‌ و سوگیری هایمان، به ما کمک می‌کند از شرِ آنها خلاص شویم، اما گاهی اوقات این آگاهی برعکس، واقعاً می‌تواند آنها را قوی‌تر هم بکند!!!!

علت را در بخش زیر مرر می کنیم

غلبه بر سوگیری به عنوان یک عادت:

آیا تا به حال سعی کرده اید شکر اضافی را در رژیم غذایی تان کنار بگذارید؟ به طرز شگفت آوری سخت است زیرا در بسیاری از چیزهای غیرمنتظره مانند سُسِ پاستا و حتی ماست هم، شکر وجود دارد. اغلب، ما از روی عادت و نه از روی نیاز یا ولعِ واقعی، به سراغ این اقلام شیرین می رویم. ترک کردن قند و شیرینی، می تواند سخت باشد، گرچه می دانیم می تواند برای رسیدن به اهداف سلامتی ما مفید باشد. این چالش بسیار شبیه برخورد ما با تعصبات مان است.

تعصبات ما ریشه عمیقی دارد و از تأثیرات فرهنگی و تربیتی ما و نیز مغز سرهم بندی شده‌ی ما سرچشمه می گیرد. آنها به طور خودکارو اتوماتیک ظاهر می شوند، درست مانند دستی که ناخودآگاه به سمت یک کلوچه دراز می کنیم. همه ما این ایده‌های ریشه‌دارو سوگیری ها به ویژه درباره سن، نژاد و قومیت یا جنسیت(Diversity)، را داریم، بدون اینکه اغلب بدانیم ممکن است ناعادلانه یا نادرست و گمراه کننده باشند.

هدف از برگزاری کارگاه‌های مختلف در مورد به رسمیت شناختن گوناگونی یا تنوع فرهنگی ، زبانی ، نژادی، قومی ، ملیتی و غیره ،همانا شکستن این تعصبات عادت وار و بسیاررایج است. آنها به افراد یاد می دهند که تعصبات خود را بشناسند و فعالانه مانع از تأثیرگذاری آنها بر تصمیماتشان شوند. با این حال، اثربخشی این کارگاه ها در دراز مدت مورد تردید است. درست مانند یک فرد در حال رژیم که اغلب ناخودآگاه به سمت غذاهای شیرین باز می گردد، مردم نیز اغلب به تفکر مغرضانه قدیمی خویش باز می گردند.


گاهی اوقات، هنگام شرکت در کارگاه هایی که هدف آنها افزایش آگاهی در مورد سوگیری است، به جای تضعیف، تعصب ها اتفاقا، تقویت می شوند. شبیه این است که وقتی توجه تان به سبیل‌های افراد دنبال مُد و فَشِن جلب می شود، کم کم دیدن آن‌ها در همه جا بیشتر به چشم تان می آید،.در واقع، تعصبات می‌توانند بر زندگی شما مسلط شوند، حتی اگر قصد حذف آنها را داشته باشید. پس راه حل چیست؟

خوب، راه حل این نیست که سعی کنیم سوگیری ها را از بین ببریم، بلکه لازم است و بهتر است آنها را جایگزین کنیم. پرداختن به سوگیری به طور موثر مستلزم اذعان به تنوع و ارزش نهادن به تفاوت هایمان است، نه اینکه وانمود کنیم که وجود ندارند. در محیط‌های کاری که واقعاً تنوع را پذیرفته‌اند، کارمندان گزارش می‌دهند که احساس ارزشمندی بیشتری می‌کنند و تبعیض کمتری را تجربه می‌کنند. این رویکرد شبیه جایگزینی غذاهای شیرین با گزینه های سالم تر است، نه صرفاً تلاش برای سرکوب میل به شکر و شیرینی.

کارگاه های مدیسون که توسط روانشناسان ویل کاکس و پاتریشیا دیوین رهبری می شوند، نمونه خوبی از نحوه استفاده از این رویکرد هستند. آنها به شما کمک می کنند اهمیت تغییر را درک کنید و دیدگاه های جدیدی را برای جایگزینی افکار متعصبانه ارائه دهید. بیایید به قیاس اولیه خود برگردیم. بگویید که عاشق بستنی شکلاتی هستید اما باید مصرف شکر را کاهش دهید، اولاً، تصدیق می کنید که بستنی یک دِسِر غنی از شکر است. سپس، ممکن است یک انتخاب سالم تر، مانند یک بشقاب میوه را انتخاب کنید. این فرآیند در مورد جایگزینی افکار مغرضانه با افکار متعادل تر و منصفانه تر نیز صدق می کند.

برای مبارزه موثر با تعصب، تنها شناسایی کلیشه ها کافی نیست. شما باید شیوه های جدیدی از تفکر را در پیش بگیرید. به عنوان مثال، اگر فردی در ترافیک رفتار پرخاشگرانه ای داشته باشد، ممکن است در ابتدا به او برچسب بی ادبی بزنید. اما، درک وضعیت آنها، مانند اینکه شاید آنها با عجله راهی بیمارستان هستند، می تواند قضاوت شما را تغییر دهد.

تغییر واقعی مستلزم کاوشِ عمیق تر، در باورهای ما و پیش زمینه تاریخی پشتِ تعصبات ما است. این یک سفر تدریجی و آرام آرام است، شبیه به تعهد مادام العمر به تغذیه سالم، به جای پیروی از یک رژیم غذایی موقت و فشرده.

در نهایت، غلبه بر تعصب ، برمی گردد به شناخت و قدردانی ما از تفاوت هایمان. این سفر چالش برانگیز است اما برای ساختن جامعه‌ای که در آن اقدامات ما انتخاب‌های آگاهانه باشد، نه فقط واکنش‌های خودکار مبتنی بر شرطی شدن فرهنگی و تربیتی، ضروری است.

خلاصه نهایی

مقابله با سوگیری ها دشوار است زیرا آنها ریشه در عادات و پاسخ های خودکار پیشینه فرهنگی ما دارند. کارگاه های تنوع و گوناگونی(diversity) ، سعی در تغییر این سوگیری ها دارند، اما گاهی اوقات ممکن است شکست بخورند یا حتی تعصب ها را قوی ترنیز بکنند. نکته کلیدی این است که با در نظر گرفتن تاریخ خودمان و بافت و زمینه و کانتکست تاریخی گسترده تر، باورهای خود را به آرامی تغییر داده و به روز کنیم. ما باید واقعاً برای تنوع و گوناگونی ارزش قائل شویم و آگاهانه نحوه تعامل و انتخاب خود را شکل دهیم و از آنچه از فرهنگ خود به ارث برده ایم فراتر برویم.

لینک کتاب در امازون:

https://www.amazon.com/End-Bias-Overcoming-Transforming-Companies/dp/1250186188

سوگیریخطاهای شناختی
مدرس دانشگاه، کتاب خوان حرفه ای، کوچ، مترجم و مدرس در حوزه های:دوره های تخصصی زبان، علم مدیریت و کسب و کار ، فناوری، اقتصاد، روانشناسی، (softskills) ،روانشناسی سازمانی ، فلسفه علم و متدولوژی
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید