ویتیلیگو اختلالی اکتسابی در پیگمنت‌های پوست است که مشخصه آن ظهور ماکول های سفید یا شیری رنگ است. این اختلال به ویژه در افراد با پوست تیره تأثیرات روانی و اجتماعی مخربی به همراه می آورد.
مکانیسم دقیق این اختلال که منجر به از بین رفتن ملانوسیت ها می شود، هنوز مشخص نشده است و فرضیه های مختلفی در مورد اتیولوژی ویتیلیگو مطرح شده است.
محتمل ترین این فرضیه ها، خودایمنی و اختلالات سایتوتوکسیک است. به علاوه، اثر فشار عصبی و استرس اکسیداتیو نیز در بروز و تشدید ویتیلیگو گزارش شده است.
در مجموع، می توان گقت ویتیلیگو یک اختلال پلی ژنیک و چند عاملی است و عواملی مانند استرس، قرار گرفتن در معرض آلاینده های شیمیایی، ترومای مکانیکی و آفتاب سوختگی با تخریب ملانوسیت ها فرد را مستعد ابتلا به این اختلال می کنند.
ویتیلیگو اغلب با سایر بیماری های خود ایمنی مانند دیابت ملیتوس، اختلالات تیروئید و آلوپسی همراه است.
تا به امروز، درمان ویتیلیگو هم چنان به عنوان یک چالش است و هیچ یک از روش های درمانی فعلی نمی تواند نتیجه درمانی مطلوبی را به همراه داشته باشد. به علاوه، بیش تر این روش ها با عوارض جانبی همراه است.
از جمله درمان های دارویی پیشنهاد شده برای ویتیلیگو، تاکرولیموس است. تاکرولیموس یک داروی ایمونومودولاتور موضعی است که تأثیر آن در مهار کلسینورین اثبات شده است. مطالعات نشان دهنده اثر بخشی نسبی درمان ویتیلیگو با این دارو به ویژه در ناحیه صورت و گردن است.
علاوه بر داروهای پیشنهاد شده برای درمان ویتیلیگو، امروزه روش‌های غیردارویی مختلفی نیز برای این منظور مورد استفاده قرار می گیرند. یکی از این روش ها، میکرونیدلینگ است.
میکرونیدلینگ روشی ساده و در عین حال موثر و کم تهاجمی است. میکرونیدلینگ با ایجاد منافذ میکرومتری در پوست، انتقال دارو را از طریق stratum corneum به لایه های عمقی پوست تسهیل می کند. به علاوه، این روش با تحریک فاکتورهای رشد سبب ساخت و رسوب کلاژن در پوست می شود.
در مطالعه انجام شده توسط Ebrahim و همکارانش که در سال 2020 در ژورنال JOURNAL OF DERMATOLOGICAL TREATMENT انتشار یافته است، اثر پماد تاکرولیموس 0.1 درصد در مقایسه با تاکرولیموس همراه با میکرونیدلینگ در درمان ویتیلیگو مورد بررسی قرار گرفته است.
برای این منظور، 58 بیمار مبتلا به ویتیلیگو با ضایعات موضعی و مقاوم به درمان در محدوده سنی 18 تا 50 سال به صورت تصادفی در دو گروه جای گرفتند.
درمان در گروه اول، مونوتراپی با استفاده روزانه از پماد تاکرولیموس 0.1 درصد به مدت شش ماه بود. در گروه دوم درمان با انجام میکرونیدلینگ و سپس استفاده از پماد تاکرولیموس 0.1 درصد انجام گرفت. فاصله بین جلسات میکرونیدلینگ دو هفته و طول دوره درمان حداکثر شش ماه بود.
میکرونیدلینگ در پچ های به مساحت 5 تا 10 سانتی متر مربع انجام شد. بعد از تمیز کردن ناحیه درمان، از یک پماد بی حسی موضعی در محل استفاده شد. عمق نیدلینگ بسته به ضخامت پوست در محل درمان، بین 0.5 تا 2 میلی متر انتخاب شد. نیدلینگ با زاویه عمود بر پوست انجام شد و تا زمان مشاهده pin-point bleeding ادامه یافت.
در گروه دوم، پس از توقف خونریزی با استفاده از گاز استریل آغشته به محلول سالین، یک لایه نازک از پماد تاکرولیموس 0.1 درصد بر روی سطح مالیده شد. محل درمان با استفاده از یک شیت پلاستیکی به مدت 6 الی 12 ساعت پوشانده شد تا آکلوژن صورت گیرد.
در ارزیابی نتایج، میزان بهبود کلینیکال ضایعات و تغییرات ایمونوهیستوشیمیایی بافت در محل درمان مورد بررسی قرار گرفت. نمونه برداری از بافت، پیش و پس از درمان انجام شد.
نتایج به دست آمده پس از اتمام دوره درمان نشان دهنده رپیگمنتاسیون بیش از 75 درصدی در 50 درصد بیماران گروه دوم بود. این مقدار در گروه اول، 29.2 درصد بود (p = 0.02). پاسخ به درمان در گروه دوم، سریع تر از گروه اول مشاهده شد (p = 0.002).
افزون بر این، بهبود کلینیکال ضایعات به ویژه در پاها در گروه دوم به طور قابل توجهی بالاتر از گروه اول بود (p = 0.003).
نتایج ارزیابی های ایمونوهیستوشیمیایی حاکی از سطح بالای بیان ژن c-kitدر گروه دوم در مقایسه با گروه اول بود (p = 0.01).
هیچ عارضه جانبی در هیچ یک از بیماران دو گروه مشاهده نشد.
نتایج به دست آمده در این تحقیق بیان گر اثربخشی بالاتر تاکرولیموس توأم با میکرونیدلینگ در مقایسه با مونوتراپی تاکرولیموس در درمان بیماران مبتلا به ویتیلیگو بود.
جهت کسب اطلاعات بیشتر به وبسایت های زیر مراجعه نمایید:
منابع:
1. Guerra L, Dellambra E, Brescia S, Raskovic D. Vitiligo: pathogenetic hypotheses and targets for current therapies. Current drug metabolism. 2010;11(5):451-67. Available at:
https://www.ingentaconnect.com/content/ben/cdm/2010/00000011/00000005/art00007
2. Felsten LM, Alikhan A, Petronic-Rosic V. Vitiligo: A comprehensive overview: Part II: Treatment options and approach to treatment. Journal of the American Academy of Dermatology. 2011;65(3):493-514. Available at:
https://www.jaad.org/article/S0190-9622(11)00039-9/fulltext
3. Sisti A, Sisti G, Oranges CM. Effectiveness and safety of topical tacrolimus monotherapy for repigmentation in vitiligo: a comprehensive literature review. Anais brasileiros de dermatologia. 2016;91(2):187-95. Available at:
https://www.scielo.br/scielo.php?pid=S0365-05962016000200187&script=sci_arttext
4. Ebrahim HM, Elkot R, Albalate W. Combined microneedling with tacrolimus vs tacrolimus monotherapy for vitiligo treatment. Journal of Dermatological Treatment. 2020:1-6. Available at:
https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/09546634.2020.1716930
