آنتونی سالیری ( 1750 - 1825) آهنگساز ، رهبر ارکستر و معلم سرشناس ایتالیایی بود که با آثار خود تحولی شگرف در اپرا به وجود آورد و تاثیر او در آثار شاگردانش همچون لیتز ، شوبرت و بتهوون نمایان است .
سالیری در بیست سال آخر زندگی اش هیچ اثر دیگری ننوشت و آثار و نام خودش بعد از سال 1800 نیز کمتر شنیده شد و کمتر می شود که کسی سالیری را بدون اینکه داستان مرگ موتزارت را شنیده باشد ، بشناسد .
وقتی که موتزارت در سن سی و پنج سالگی در گذشت ، این شایعه که او و سالیری رقبای سرسخت هم بوده اند شکل گرفت و این شایعات تا جایی پیش رفت که می گفتند سالیری ، موتزارت را مسموم کرده و در نتیجه باعث مرگ او شده .
اما این شایعات حقیقت دارد ؟ آیا این رقابت تا آنجا پیش رفت که موجب مرگ موتزارت شود ؟
این داستان تنها در حد شایعه بود تا اینکه شش سال پس از مرگ سالیری ، پوشکین ، شاعر بلند آوازه ی روسی نمایشنامه ای می نویسد به نام " موتزارت و سالیری " و در آن از عواقب و مضرات حسادت می گوید .
اما داستان به همین جا ختم نشد . تقریبا شصت سال بعد ، در سال 1898 ، ریمسکی کورساکوف ، آهنگساز روسی ، از این نمایشنامه یک اپرا نوشت .
یک قرن گذشت اما گویی هنوز این داستان را فراموش نشده .
در سال 1979 پیتر شفر نمایشنامه ای می نویسد به نام " آمادئوس " که بسیار مورد توجه قرار می گیرد .
میلوس فورمن در سال 1984 این نمایشنامه را به فیلمی به همان عنوان تبدیل میکند که موفق به کسب جوایز زیادی می شود ؛ از جمله بهترین فیلم جشنواره آکادمی اسکار .
حتی در سریال کارتونی خانواده ی سیمپسون ها هم این داستان آمده است.
در همه این آثار ، سالیری مردی آب زیر کاه ، متقلب و حسود جلوه داده میشود که به نبوغ و استعداد موتزارت قبطه می خورد و در آخر حسادت او هر دوی آن ها را به دردسر می اندازد .
این که این داستان حقیقت دارد یا نه ، کسی نمی داند
خیلی این داستان را صرفا شایعه و زاده ی تخیل می دانند و میگویند که سالیری از مرگ موتیزارت بسیار اندوهگین شده است
اما چیزی که این جا واضح است ، این است که به واسطه ی این بد نامی و شایعات ، سالیری
در این عصر شناخته شد ، اپراهای خاک خورده ی او بار دیگر از قفسه بیرون کشیده شد و در صحنه ها دنیا به اجرا در آمد . نام او به عنوان معلم آهنگسازان بزرگ جهان در کتاب ها ذکر شد و در دانشگاه ها از اثر و آثارش صحبت کردند.
