معرفی کتاب:
Right Wrong: How Technology Transforms Our Ethics, MIT Press, 2020.
خوان انریکز، شخصیتی دانشگاهی و در حال حاضر مدیر عامل شرکت EVM است که در زمینه استفاده از فناوری در علوم زیستی کار می‌کند.
اندیشه محوری کتاب:
«ارزش‌های اخلاقی جهان شمول و همیشگی نیستند و فناوری اخلاق را تغییر می‌دهد.»
چه عواملی بر تغییرات در ارزش‌های اخلاقی مؤثر است؟
چگونه تغییرات در ارزش‌های اخلاقی را درک کنیم؟
پیامد درک تغییرات در ارزش‌های اخلاقی چیست؟
عامل محوری و مؤثر در تغییرات: فناوری
سرعت اختراعات و ورود آنها به زندگی ما، زمان کمی را در اختیار ما قرار می‌دهد تا بتوانیم آنها را به درستی درک کنیم و سپس زندگیمان را با آن هماهنگ سازیم. به نظر می‌رسد نیاز به زمان بیشتر برای هماهنگی با فناوری‌های جدید از این ناشی می‌شود که درصورت نداشتن درک درست از فناوری، این فناوری است که بر زندگی ما سوار می‌شود و به آن ساختار می‌دهد.
ما در برابر این وضعیت می‌توانیم چند موضع بگیریم: نخست اینکه بگذاریم فناوری مسیر خودش را برود و تغییری را که می‌تواند ایجاد کند؛ دوم اینکه با فناوری همراه شویم و ارزش‌های اخلاقی‌مان را متناسب با آن به روز کنیم تا بتوانیم بهره بیشتری از فناوری ببریم؛ یا می‌توانیم با تعریف ارزش‌های اخلاقی خاص، شکل‌گیری فناوری‌ها را جهت‌دهی کنیم.
به طور مثال گسترس ارتباطات که ماحصل فناوری است، سبب شده ما بیش از پیش درباره یکدیگر فکر کنیم و درباره موضوعات مشترک دغدغه‌مند باشیم.
راه اصلی درک تغییرات بررسی‌های تاریخی
ما به دلیل موقعیت زمانی که در نسبت با گذشتگان داریم، در تشخیص و تفکیک واقعیت از ناواقعیت، بسیار حق پندارانه عمل می‌کنیم. علاوه‌براین، دچار «طبیعی شدگی» نیز هستیم؛ درباره موضوعات گوناگون اطلاعات زیادی داریم و معیارهای اخلاقی‌مان را بسیار رشد داده‌ایم. لذا از زاویه برتری به گذشتگان نگاه می‌کنیم و گمان داریم که آنها نیز به مانند ما فکر و عمل می‌کرده‌اند یا باید می‌کرده‌اند! ازاین‌رو، برای درک تغییرات باید از مقایسه یک موضوع در دو برهه زمانی متفاوت( مطالعه تطبیقی در زمانی/ زمان نزدیک یا دور) استفاده کنیم. به طور مثال گسترش ارتباطات که ماحصل فناوری است!
باید به این نکته توجه داشته باشیم که انتخاب‌های ما، آینده بشر را می‌سازد همان‌گونه که ما نتیجه انتخاب‌های گذشتگان‌مان هستیم. (یکی از چیزهایی که می‌تواند در انتخاب ما بین مسایل گوناگون موثر باشد، آگاهی ما از انتخاب‌های گذشتگان است، یعنی تاریخ) بایسته است فرایند طولانی انتخاب‌ها و تغییرات ناشی از آنها را درک کنیم.
پیامد درک تغییرات، توجه به ابعاد اخلاقی فناوری و شکل‌گیری فلسفه آن است.
«تغییرات» ما را مضطرب و خشمگین می‌کند، چراکه پیش فرض‌های نهادینه شده در ما از طریق آموزش را به زیر سوال می‌برد.
تغییرات در جامعه دو دستگی ایجاد می‌کند؛ موافقان و مخالفان. قضاوت کردن درباره موافقان یا مخالفان موضوعی، گرایش یا ویژگی عمومی همه ما است. به نظر می‌رسد کسانی که بتوانند این ویژگی را مهار کنند، فرصت بیشتر
ی برای بهره‌مندی مناسب از تغییرات خواهند داشت.
اگر اخلاقیات به واسطه فناوری دچار دگرگونی می‌شوند، مسلماً آنچه امروز اخلاقی می‌دانیم در استفاده یا ایجاد فناوری‌ها، در آینده تصور دیگری درباره آنها وجود خواهد داشت؛ تصوری همراه تعجب، همان گونه که ما از شنیدن معیارهای اخلاقی گذشتگان دچار حیرت می‌شویم. این یکی از دلایلی است که باید به مسایل اخلاقی اندیشید!
باید پرسید «چگونه به مسایل اخلاقی فناوری بی‌اندیشیم؟»
#ethics #technology
