متأسفانه بسیاری از افراد درک و دانش سطحی‌ای از موضوع آکوستیک دارند و فکر می‌کنند آکوستیک تنها مربوط به موسیقی‌دانان، صاحیان استودیوها و دیگر افراد صنعت موسیقی است. اما واقعیت این است که آکوستیک باید برای هر تشکیلاتی حائز اهمیت باشد. از دفاتر کار و خرده‌فروشی‌ها گرفته تا موزه‌ها. مفهوم عایق‌بندی صدا بر این اصل بنیان شده است که کمک کند تا مکان‌های مختلف به آکوستیک بهتری دست بیابند.
ممکن است در هر مکانی سطوح سخت فراوانی وجود داشته باشد که امواج صوتی را بازتاب داده و به آن‌ها اجازه بدهند که در فضا طنین بیاندازند؛ شاید هم دیوارهای شما با ضخامت کم‌شان این امکان را برای امواج صوتی فراهم کنند که به‌سادگی از دیوار عبور کرده و از اتاقی به اتاق دیگر بروند. برای مثال موزه‌ای با آکوستیک ضعیف را تجسم کنید. با آن همه صدای پا و مکالمات دیگر مراجعه‌کنندگان، ممکن است مهمانان یک تور قادر به شنیدن توضیحات راهنمای تورشان نباشند.
محصولات آکوستیک وجود دارند تا این نقصان را برطرف کنند. محصولات آکوستیک به جذب و خنثی کردن صدا برای دستیابی به آکوستیکی بهتر برای محیط کمک می‌کنند. اما مسئله‌ای که وجود دارد این است که این محصولات از انواع مختلفی برخوردارند که هرکدام کارایی مخصوص به خود را دارند. ما در این مقاله قصد داریم باهم نگاهی به انواع پنل آکوستیک و کارایی آن‌ها داشته باشیم. پس با ما همراه باشید.
انواع پنل آکوستیک می‌توانند از سه جهت به تقویت آکوستیک اتاق کمک کنند. در واقع سه عاملی که موجب مشکل در آکوستیک می‌شوند شامل انعکاس، پژواک، و طنین هستند.
انعکاس یکی از رایج‌ترین مشکلاتیست که در اتاق‌ها وجود دارد. زمانی که صداها در فضا منتقل می‌شوند با سطوح برخورد می‌کنند، سطوحی از قبیل دیوارها، اثاثیه و دیگر اشیاء. تنها انواع به‌خصوصی از سطوح می‌توانند امواج صوتی را جذب کنند. امواج صوتی با برخورد با دیگر سطوح، منعکس شده و در جهت دیگری به مسیر خود ادامه می‌دهند.
این می‌تواند برای استودیوها، سالن‌های کنسرت، کلیساها و دیگر مکان‌هایی که می‌خواهید صدا مستقیم به سمت مخاطب حرکت کند مشکل‌ساز خواهد شد. اگر امواج صوتی در مسیر خود توسط سطوح مختلف منعکس شوند ممکن است درنهایت، خارج از مسیر هدف خنثی یا دفع بشوند.
پژواک زمانی رخ می‌دهد که چند موج صوتی از روی سطوح منعکس شده و با یکدیگر ادغام شوند. به همین دلیل است که اکو یا پژواک در برخی اتاق‌ها بیشتر است. برای مثال احتمالاً تاکنون متوجه شده‌اید که پژواک صدا در یک اتاق بزرگ خالی بیشتر از یک اتاق مملو از انسان است. چرا که زمانی که افرادی داخل اتاق هستند، امواج صوتی توسط الیاف لباس‌های آنان جذب می‌شود. زمانی که در اتاق چیزی جز سطوح سفت نباشد، امواج به‌طور مداوم منعکس شده و به مسیر خود ادامه می‌دهند.
یکی دیگر از مشکلاتی که پژواک رقم می‌زند، پایین‌تر آوردن کیفیت صداست. برای مثال، اگر بخواهید افراد صدای موسیقی یا بلندگوها را به‌وضوح بشنوند، پژواک صدا با آن دچار تداخل خواهد شد. حتی در کسب و کارهایی مانند رستورانها هم پژواک صدا می‌تواند مشکل‌ساز بشود. تصور کنید بخواهید مکالمه‌ی مهمی را در یک غذاخوری شلوغ و پر سر و صدا که صدا از سر تا ته آن می‌پیچد ادامه دهید.
تمامی اشیاء و موادی که در اتاق شما وجود دارند به‌طور طبیعی با فرکانسی ثابت درحال لرزش و ارتعاش هستند. مثلاً پنجره‌ای در اتاق ممکن است لرزش طبیعی‌ای معادل 200 Hz داشته باشد. حال اگر موج صوتی‌ای با فرکانس 200 Hz به پنجره برخورد کند باعث می‌شود که پمجره بیشتر لرزیده و صدا تقویت شود. مفهوم طنین (رزونانس) چنین است.
طنین صدا می‌تواند موجب بروز مشکلاتی در تشکیلات مختلف بشود. طنین صدا باعث می‌شود که صدای داخل اتاق بم‌تر، بلندتر، و مخدوش‌تر از چیزی که واقعاً هست بشود. طنین صدا همچنین ممکن است موجب عکس‌العمل نشان دادن سیستم صوتی بشود.
مقاله پیشنهادی ” آموزش ساخت اتاق عایق برای ضبط پادکست”
وقتی صحبت از فوم می‌شود فکر بیشتر کردم به‌سمت الیاف درون صندلی ماشین، مبل و کوسن‌ها می‌رود. اما استفاده‌های بیشتر و شگفت‌انگیزتری از این مواد بی‌نظیر وجود دارد. برای مثال فوم های آکوستیک پنل از مؤثرترین محصولات موجود در بازار برای بهبود کیفیت صدا و بالاتر بردن آکوستیک محیط است. ولی پیش از اینکه سراغ این محصولات بروید نکات اندکی وجود دارد که بهتر است بدانید.
مهم‌ترین این نکات، شناخت انواع پنل آکوستیک است، چرا که تا انواع مختلف این محصولات و کاربردشان را ندانید نمی‌توانید خرید درست و مفیدی داشته باشید.
پنل آکوستیک نرم (اسموت)
این نوع از فوم آکوستیک پنل، کمتر از دیگر انواع پنل آکوستیک کاربرد دارد. دلیل اصلی این نکته این است که صدا به‌صورت موج در هوا حرکت می‌کند و جذب بهتری توسط فوم‌هایی دارد که برآمدگی داشته باشند؛ ولی فوم آکوستیک پنل نرم به‌جای اینکه صدا را جذب کند، در واقع بیشتر صدا را منعکس می‌کند. البته که پنل‌های آکوستیک نرم می‌توانند همچنان در بهبود آکوستیک فضا به‌شما کمک کنند. از این پنل‌ها می‌توان برای زیرساخت پنل‌های رویی استفاده کرد.
فوم آکوستیک پنل کرکره‌ای به‌لطف ظاهر تیغ‌تیغی هیجان‌انگیزش برای افرادی که می‌خواهند ظاهری خاص به محل کارشان ببخشند ایده‌آل است. این پنل‌ها به‌علاوه ظاهر جذاب‌شان، از جذب صدای بالایی نیز برخوردارند. پنل آکوستیک کرکره‌ای برای بالاتر بردن سطح آکوستیک اتاق مؤثر است، اما باید بدانید که وقتی پای جهت صدا به میان بیاید، تأثیر آن محدود است. همین مورد باعث می‌شود که این پنل‌ها برای همه ایده‌آل نباشند.
انتخاب پنل‌هایی که بافت بزرگ‌تر و لبه‌های بزرگ‌تری دارند به‌طور کلی کیفیت جذب صدای پنل را بالاتر می‌برد، ولی شکل لبه‌های این پنل‌ها ممکن است برای برخی مصرف‌کنندگان، از جمله مکان‌های بزرگ چندان مناسب نباشد.
پنل آکوستیک فوم شانه تخم مرغی برخلاف پنل‌های آکوستیک کرکره‌ای و هرمی که نوک‌تیز هستند، از لبه‌های گردی برخوردار بوده و به نسبت آن‌ها به‌صرفه‌تر است. درواقع پنل آکوستیک شانه تخم مرغی یکی از مقرون به‌صرفه‌ترین گزینه‌های موجود در بازار است. بسیاری از حرفه‌ای‌ها ترجیح می‌دهند این پنل‌ها را با گزینه‌های دیگر بازار ترکیب کنند تا به نتیجه بهتری دست پیدا کنند. البته که این محصول به‌خودی خود عملکرد قابل قبولی داشته و برای پروژه‌های کم‌هزینه و استودیوهای دست‌ساز خانگی ایده‌آل است.
پنل آکوستیک فوم هرمی ظاهری مانند فوم کرکره‌ای دارد، اما نوک‌های تیز آن مشبک و چندگانه هستند. این محصول یک گزینه قابل اتکا اما با نکاتی قابل توجه است. درحالی‌که جذب فوم هرمی به‌نسبت دیگر گزینه‌ها قابل اتکاتر است، اما در مجموع فوم‌های هرمی‌شکل در جذب فرکانس‌های پایین‌تر، ضعیف‌تر از دیگر گزینه‌ها عمل می‌کنند.
ما نمی‌گوییم که فوم هرمی نمی‌تواند انتخاب مناسبی برای مکان‌ها و مقاصد گوناگون باشد، بلکه تنها می‌گوییم که هنگام خرید بهتر است این موارد را به‌خاطر داشته باشید. البته می‌توان با استفاده از پنل‌های جاذب در گوشه‌ها، فرکانس‌های زیر باقی‌مانده از برخورد با پنل‌های قوم هرمی را هم جذب کرده و از بین ببریم.
در این مقاله با انواع پنل آکوستیک آشنا شدید. این پنل‌های آکوستیک قادرند به نحو احسن صدا را جذب کنند تا پژواک و طنین صدای آزاردهنده محیط بیرون شما را آزار ندهد. بدون شک با شناخت ویژگی‌های هر کدام از این پنل‌ها انتخاب آگاهانه‌تری خواهید داشت.
ویدیوی مرتبط با این مقاله در صفحه کهن عایق:
