تا به حال مسائل و موضوعات بسیاری پیرامون موضوع عایق صوتی ، ویژگی‌ها، مزایا و معایب، انواع عایق‌های صوتی، تفاوت‌ها و شباهات و... را بررسی کرده‌ایم. در این محتوا میخواهیم به موضوع بسیار مهم چگونگی کارکرد عایق صوتی بپردازیم .با ما همراه باشید.
برای درک کارکرد عایق صوتی ابتدا باید با چگونگی به وجود آمدن و پخش صدا را آشنایی پیدا کنیم. به همین جهت در بخش نخست به این زیرموضوع خواهیم پرداخت.
به راستی صدا چیست؟ اصواتی که در شرایط طبیعی، از بدو تولد آنها را میشنویم و از این طریق با محیط اطراف و دیگر موجودات و انسان‌ها ارتباط برقرار میکنیم، چگونه به وجود می‌آیند؟ آیا میتوان مدعی شد محیطی وجود دارد عاری از هرگونه صدایی ؟
با وجود بدیهی بودن تعریف صوت، این‌ها همه سوالات بنیادینی درباره صدا هستند که ممکن است برای هر یک از ما به وجود بیایند. در این بخش میخواهیم پاسخ این پرسش‌ها را بررسی کنیم تا در نهایت با نحوه کارکرد عایق صوتی بهتر آشنا شویم.
صدا شامل امواجی است که از طریق ایجاد ارتعاش در محیط منتشر و به گوش ما میرسد. در واقع این ارتعاش مولکول‌ها و ذرات یک محیط یا جسم است که سبب جابه‌جایی امواج در فضا میشود. محیطی که بیشترین امواج صوت را منتقل میکند، هواست. مولکولهای هوا در همه‌جا حضور دارند و باعث جابجایی امواج صوتی میشوند. به همین دلیل است که ما بارها و بارها در توضیح کارکرد عایق صوتی تکرار کرده‌ایم:
هرجا هوا عبور کند، صدا هم عبور میکند.
این حرکت و انتقال امواج، مشابه حرکت توپهای بیلیارد است. در بازی بیلیارد با وارد شدن نیرو به یک توپ و برخورد توپ اولیه به دیگر توپ‌ها، نیرو منتقل شده و همین انتقال نیرو سبب حرکت میشود. مولکولهای هوا هم مثل توپهای بیلیارد هستند. با ارتعاش مولکول اولیه و برخورد با مولکول ثانویه، دومین مولکول هم مرتعش شده و به همین ترتیب صدا تا فاصله‌های دورتر توسط مولکولهایی که به هم برخورد میکنند، منتقل میشود. در واقع بهترین مثال برای امواج صوت، امواج نور و بهترین مثال برای شیوه به گوش رسیدن صدا، دومینو است. اما کارکرد عایق صوتی چگونه است؟
گفته شد صدا بر اثر ارتعاش به وجود می‌آید. انتقال انرژی جنبشی امواج به مولکول‌ها باعث پیشرفت امواج صوتی در فضا از طریق مولکولهای ماده شده و صدا به گوش میرسد. در حقیقت موج صوتی تاثیری بر حرکت مولکولهای بستر ندارد بلکه از طریق آنها جابجا میشود . همچنین در این حرکت انرژی امواج صوت کاهش می‌یابد. به همین دلیل در محتواهای دیگر بسیار اشاره کرده‌ایم که تغییر فاصله شنونده از منبع صوت در میزان شنیده شدن صدا موثر است. افزودن موانع در مسیر انتقال صوت جهت افزایش برخوردهای امواج و طولانی‌تر کردن مسیر یا جذب امواج از روشهای کاهش صداست. این مورد یکی از اصلی‌ترین‌های کارکرد عایق صوتی است. عایق های صوتی سبب کاهش اکو یا انعکاس صدا در محیط میشوند؛ که همان حرکت موج صوتی در محیط اطراف است.
شاید تابه‌حال گمان کرده باشید که عایق های صوتی تنها سبب کاهش صدا در محیط میشوند. این موضوع یک اشتباه متداول است. در واقع عایق های صوتی سبب کنترل صدا و بهبود کیفیت صدای مطلوب در فضا میشوند.
مقاله پیشنهادی: "صفحه تخصصی پنلهای آکوستیک "
تا به اینجا با چیستی صدا ، نحوه انتشار و ویژگی‌های صدای باکیفیت آشنا شده‌ایم. در ادامه میخواهیم به نقش و کارکرد عایق صوتی در جذب، پخش و به طور کلی شنیدن یک صدای دلنشین بپردازیم.
در حقیقت انسان‌ها هم به عنوان منابع صوت و هم به عنوان شنوندگان صوت در محیط های مختلف ظاهر میشوند. مطلوب بودن صدای شنیده شده وابسته به عوامل مختلفی از قبیل تن صدا، لحن، نحوه‌ی ادای کلمات، استفاده از تجهیزات مختلف و... می باشد. با این حال میتوان با ایجاد تغییر در پروسه ایجاد تا شنیده شدن یک آوا به بهبود کیفیت آن کمک کرد. استفاده از عایق صوتی یکی از همین تغییرات بنیادین است. اما عایق های صوتی دقیقا با چه سازوکاری سبب ایجاد یک صدای مطلوب میشوند؟
جمله‌ای پرتکرار در محتواهای ما وجود دارد:
هر آنچه که جرم و حجمی به فضا اضافه کند، سبب کاهش صدا خواهد شد.
عبارت بالا همان جمله پرتکرار است. انواع مختلف عایقهایصدا حجم، ابعاد، ضخامت و دانسیته متفاوتی دارند. اما این ویژگی‌ها چگونه بر کیفیت صوت تاثیر دارند؟در واقع اغلب عایق های صوتی فوم‌ها یا مواد پلیمری می‌باشند که عمدتا دارای خلل فرج و فضاهای خالی روی سطح خود هستند. این خلل و فرج سطح عایق، سبب گیرافتادن و جذب امواج صوتی شده و همین جذب سبب کنترل صدا در محیط خواهد شد. از سویی دیگر ما اصطلاح دانسیته را به کار بردیم که به معنای فشردگی ذرات یک جسم است. هرچه یک جسم فشرده تر باشد، انتقال صدا هم در آن سخت‌تر خواهد بود. به همین ترتیب بخش دیگری از صدا در عایق صوتی گیر افتاده و جذب میشود.
جذب صدا یکی از مهمترین‌های کارکرد عایق صوتی است.
امواج نور حاصل از یک چراغ‌قوه را در نظر بگیرید. در حالت عادی با روشن کردن چراغ قوه امواج نور به صورت موازی به یک سوژه می‌تابند؛ در این حالت سوژه به خوبی روشن شده و تحت نظر یک نور شدید قرار خواهد گرفت. حال اگر یک منشور را جلوی چراغ قوه قرار دهید، سبب پخش نور در جهات مختلف خواهید شد. در این حالت میزان امواج خروجی از چراغ‌قوه کاهش نیافته است بلکه تمرکز کاهش یافته و جهات نور تغییر پیدا کرده‌اند. این سوژه اکنون تحت تاثیر میزان نور کمتری به نسبت موقعیت پیشین قرار دارد. در واقع کارکرد عایق صوتی به مثابه منشور در این مثال است.
برخی از عایق های صدا با پخش کردن صدا مانع از تجمع امواج‌صوتی در یک ناحیه میشوند و بدین ترتیب صدا در همه بخش ها به صورت تقریبا مطلوب شنیده خواهد شد.
موج صوتی مانند موج نور و هر دو مانند یک فلش در فضا حرکت میکنند. موانعی که بر سر این امواج قرار دارند سبب شکست موج و انحراف آنها در نتیجه تلف شدن انرژی در مسیر طولانی‌تر و درنهایت کنترل صدا میشوند. عایق های صوتی یکی از همین موانع هستند. دقت کنید ؛ اگر در کوهستان فریاد بزنید صدا بارها اکو شده و به گوش خودتان خواهد رسید، چرا که مولکولهای هوا در فضای باز بیشتر از انکه با موانع برخورد داشته باشند، به هم برمیخورند و صدا را منتقل میکنند. در یک اتاق کوچک اما اکو و انعکاس صدا بسیار کمتر از کوهستان است؛ چرا که موانعی از قبیل دیوارها و تاسیسات وجود دارند. موانع موجود در محیط سبب شکست موج صوتی و عدم تمرکز خواهد شد. شکست موج صدا یک کارکرد عایق صوتی است.
صدا در زوایایی مثل زاویه 90 درجه یا به اصطلاح گوشه‌های فضا گیر می‌افتد. این گیر افتادن صدا سبب شنیده شدن یک آوای نامطلوب و به هم خوردن توازن اصوات در محیط خواهد شد و مطلوب شنونده نیست. پنلهای صوتی با پخش و جذب صدا سبب ممانعت از تجمع صوت در زوایای فضا شده و این صدا را در سرتاسر محیط پخش میکنند. اهمیت این موضوع اگرچه اغلب به چشم نمی‌آید اما رعایت آن تاثیر به سزایی در کیفیت صدای نهایی دارد.
اکنون شما با چگونگی تولید و انتشار صدا، ویژگی‌های صدا و محیط انتشار و همچنین ویژگی‌ها و کارکرد عایق صوتی آشنا هستید. اما ممکن است همچنان برای استفاده از عایق های صوتی به دلایل کافی دست پیدا نکرده باشید. در اینجا لازم است که یادآوری کنیم، تنها بخش از فرکانس‌های صوتی مطلوب و مناسب قوه شنوایی ماست. همچنین برخی از فرکانس‌های صوتی اگرچه به وضوح توسط حواس ما شنیده و دریافت نمیشوند؛ اما حضور دائمی انها اسیب رسان خواهد بود. علاوه بر این بخشی از اصوات نه در شرایط عادی بلکه در فایل های ضبط شده، تنظیمات، ویرایش ها و فعالیت های صوتی ما ظاهر میشوند و از قضا بسیار هم آزاردهنده هستند. به همین جهت چه برای استفاده‌ی تخصصی و چه استفاده غیرتخصصی از فضا، شما نیازمند استفاده از عایق های صوتی هستید.
با این حال برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید از مشاورین کهن عایق راهنمایی های لازم را دریافت نمایید.
