آجر شاموتی دسته‌ای مواد دیرگداز است که از اکسید سیلیسیوم (SiO2) و اکسید آلومینیوم تشکیل شده است. این دسته از آجرهای نسوز از رس‌های پلاستیک دیرگداز و شاموت‌هایی که از رس‌های پخته تشکیل شده، تهیه می‌شوند. با توجه به اهمیتی که این آجرها در ساخت کوره‌ها، دستگاه‌های دمش و … دارند. آجرهای شاموتی عمدتاً شامل SiO2 و Al2O3 می‌شوند. میزان SiO2 در ترکیب آجرهای شاموتی ۵۰ تا ۸۵ درصد و میزان Al2O3 بین ۱۰ تا ۴۵ درصد است. این آجرها دارای حداکثر ۳ درصد Fe2O3، سه درصد TiO2 و مقادیر کمی اکسید منیزیم، اکسید کلسیم، اکسید سدیم و اکسید پتاسیم است.
آجر شاموتی یکی از مدرن ترین و پرکاربردترین انواع آجر برای نما و صنعت می باشد. دلیل محبوبیت نوع خاک و روش تولید آن، قیمت مناسب آجر شاموت نسبت به کارایی آن و… میباشد. آجر شاموتی نیز یکی از انواع آجر نسوز است که در زیر به کاربرد، روش ساخت و مزایای آن اشاره شده است. آجر شاموتی نیز یکی از مصالح جدید ساختمانی است که در اندازه ها و رنگ های مختلف عرضه می شود. این آجر عمدتاً در نمای بیرونی و داخلی ساختمان مانند فضای داخلی شومینه، صنعت ذوب آهن، نمای ساختمان، ریخته گری فولاد، کوره ذوب فلزات و … استفاده می شود. طبقه بندی آجرهای چموتی بسته به شکل، رنگ، ابعاد، کاربرد و خواص می تواند متفاوت باشد؛ اما تقسیم بندی آن بر اساس ساخت و تولید شامل پرس خشک، پرس نیمه خشک و پرس پلاستیک می باشد.
نحوه ساخت آجر شاموتی بدین گونه است که ابتدا اگریگیت را به وسیله خردکردن و دانه بندی شاموت تهیه نموده و آن را با آب مخلوط می‌کنند. پس از رسیدن به مخلوطی با پلاستیسیته مناسب آن را تحت پرس خلا قرار می‌دهند. ممکن است در ساخت این آجرها نیاز به چند مرحله پرس باشد و اگر ابعاد آجر بزرگ باشد از روش پرس خشک یا کوبیدن استفاده می‌گردد.
آجرهای شاموتی در کوره های قائم (Shaft Furnace) ،کوره های گرد (Round Furnace) ،کوره های تونلی (Tunnel Furnace) و کوره های دوار (Rotary Furnace) در دمای ۱۵۰۰-۱۲۰۰ درجه سانتی گراد پخته می‌شوند. رس‌ها بعد از پخت شدن دچار انقباض شدیدی می‌شوند. بنابراین ضروری است که پیش از فرایند ساخت بخشی از رس پیش پخت شود تا جلوی دفرمه شدن و ترک خوردن پس از پخت در آجر کاهش یابد.
نسبت رس و آب از جمله عواملی است که نحوه‌ی پخت این نوع آجر را تعیین می‌کند. به طور معمول هرچقدر میزان رس کم‌تر باشد، پس از عملیات پخت آجر عیوبی نظیر تاب‌برداشتگی و بادکردگی در آجر کم‌تر است. جهت دریافت اطلاعات بیشتر توصیه میکنیم بخش مقالات مواد نسوز و دیرگداز مراجعه نمایید.
مهمترین کاربردهای آجر شاموتی در پوشش دیوار داخلی کوره‌ها، دستگاه دمش کوره بلند، ریخته‌گری فولاد، کورههای پخت کک، کوره سیمان، کوره ذوب فلزات غیرآهنی، و صنعت شیشه میباشد.
بخاطر دیرگدازی و تحمل درجه حرارتی بالا، از این محصول در موارد متعددی همچون موارد زیر استفاده می شود.
