آجر نسوز عایق ، که به آجرهای نرم یا IFB نیز معروف هستند ، در کاربردهای درجه حرارت بالا استفاده می شوند. آجرها از خشت های نسوز با درجه خلوص بالا و سایر مواد اولیه سرامیکی مطابق با استانداردهای بین المللی ساخته شده اند و برای کار در دماها و جوهای مختلف با حرارت بالا مناسب هستند. آجرهای IFB حاوی یک پرکننده ارگانیک با درجه بندی دقیق هستند که در طول فرآیند تولید می سوزد تا یک ساختار منفذ کنترل شده یکنواخت ایجاد کند. این نرخ متخلخل بالا خواص عایق عالی را ارائه می دهد در حالی که به سبک بودن آجر کمک می کند.
آجرهای عایق نرم و وزن کمی دارند. آنها را می توان به راحتی با اره دستی یا هر ابزار دستی دیگر مانند اسکنه یا حتی مته برش داد. رنگ آجرهای عایق متفاوت است ، اما معمولاً آنها از قهوه ای روشن تا سفید رنگ دارند ، تصاویر را ببینید. در هوای نسوز بهترین عایق است و به همین دلیل است که آجر کوره عایق دارای خواص عایق عالی هستند. بدن آنها از فضاهای کوچک هوایی مشابه اثر لانه زنبوری ساخته شده است.
آجر سبک عایق حرارتی یکی از محصولات کاربردی و پرمصرف در صنعت میباشد و معمولا از خاک های دیرگداز یا سیلیس ساخته میشوند. این آجر دانسیته کمتری نسبت به آجرهای نسوز شاموتی و آلومینی دارند.
این نوع آجر سبک، دارای شوک پذیری و کیفیت بالا، تخلخل بالا و ضریب انتقال حرارتی پایین می‌باشند. این ویژگیها در آجر عایق سبک سبب ایجاد یک مزیت ویژه است که باعث میشود از این آجر در لایه های دوم و لایه پشتیبان کورههای مختلف استفاده گردد. البته در بسیاری از کوره ها از انواع آجر سبک حرارتی با گریدهای مختلف حرارتی نیز در لایه اول کوره استفاده میگردد.
میزان اکسید آلومینا در آجرهای گرید دمایی 1260 درجه سانتی گراد حدود 30 تا 35 درصد ، در آجرهای 1350 درجه سانتی گراد حدود 38 تا 40 درصد ، در آجرهای 1430 درجه سانتی گراد حدود 52 تا 55 درصد و در آجرهای 1540 درجه سانتی گراد حدود 65 الی 68 درصد می باشد که البته متناسب با شرکت تولید کننده آجر این میزان متفاوت و متغییر می باشد.
برخلاف آجر آلومینی، آجر شاموتی و آجر آلومینی، آجر عایق از اکسید آهن کمتر و دانسیته بسیار پایین تری برخوردار است. هر چه رنج دمایی آجر عایق بالاتر باشد به همان میزان رنج اکسید آلومینیوم در آجر بیشتر می باشد و به همان نسبت دانسیته آجر افزایش خواهد یافت.
برای عایق‌کاری کوره‌ها و کنترل و نگهداری حرارت و جلوگیری از اتلاف انرژی، اغلب از مواد صنعتی با ویژگی‌های خاص و تخلخل بالا استفاده میشود. در اینصورت مقدار زیادی هوا در تخلخل‌های دیرگداز عایق حبس میشود که به دلیل قابلیت هدایت حرارتی کم آن، هدایت حرارتی کل سیستم کم میشود.
انتقال حرارتی پایین آجرهای عایق، ناشی از عایق بودن هوا و خواص ذاتی مواد مصرفی است. هرچه تخلخل بیشتر باشد، قابلیت هدایت حرارتی آن نیز کمتر میشود. میزان تخلخل دیرگداز، هرچند که مهمترین عامل است، ولی نمی‌تواند به تنهایی معیاری برای عایق بودن آن باشد. از طرفی دیگر مواد و ساختار دیرگدازها و جرم‌های نسوز نیز اهمیت دارد.
برای ساخت کوره با استفاده از آجر های سبک عایق معمولا از سیمان نسوز یا خاک نسوز بعنوان ملات استفاده میشود.
