در عصر ارتباطات و فناوریهای ارتباطی، وحدت ملی را بیشتر از هر چیز "رسانه" تهدید میکند. رسانهای که آنقدر قدرت دارد تا نگاه یک انسان را به مسئله یا شخصی در چند ثانیه تغییر دهد و نظر او را عوض کند. راهکار هم ساده است. به عنوان یک روش، کافی است بخشی از سخنان یک فرد مشهور را تقطیع کرده و در فضای مجازی پخش کنید تا نتیجهی دلخواه خود را ببینید! اما در چنین فضایی، چگونه میتوان از فریب خوردن انسانها توسط رسانه جلوگیری کرد و تفرقه و دشمنی در جامعه را کاهش داد؟ روشهایی مانند فیلترینگ و... که تا امروز در عرصهی حاکمیت به کار رفته است، نتوانسته این معضل را حل کند و بعضاً به آن سرعت و شدت هم بخشیده است. اما پاسخ چیست؟
شاید هیچ پاسخ سریعی نتوان به این موضوع داد! فضای مجازی و شبکههای اجتماعی، چیزی نیست که بتوان آن را مدیریت کرد و اگر هم امکانپذیر باشد، بسیار سخت است. هر فرد امروزه دارای یک بستر اتصال به شبکه های اجتماعی است و نمیتوان تکتک افراد جامعه را با محدودکردن کنترل کرد. پاسخ این مسئله آن است که فرایندی طراحی شود تا مردم در طی آن از لحاظ فکری رشد کنند و فریب نخورند. به عنوان مثال در جمهوری اسلامی، انتخابات یک بستر رشد است. بستری که در آن هر فرد با نتیجهی انتخاب خویش روبهرو میشود و به رشد میرسد. شاید این فرایند زمانبر باشد و هزینههای بسیاری بطلبد، اما در طولانیمدت نتایجش آشکار میشود. یکی از مهمترین معضلاتی که در انتخابات اخیر ریاست جمهوری با آن روبهرو بودیم، "پوپولیسم انتخاباتی" بود. بعضی نامزدهای ریاست جمهوری، با بیان کلیات عوامپسند و غرولندهای پوچ، به دنبال جمعآوری آراء مردم بودند تا به قدرت برسند. علاج این پوپولیسم انتخاباتی، چیزی جز رسیدن مردم به توان تشخیص نیست. تشخیص آن که یک نامزد باید با چه معیاری سنجیده شود تا صلاحیت وی برای ریاست جمهوری مشخص شود؟ رهبر معظم انقلاب در مسیر این فرایند برای رسیدن مردم به قوهی تشخیص، به طور مداوم معیارهای مختلف سنجش مسائل را در اختیار مردم قرار میدهند تا آنها بتوانند با توجه به همین معیارها انتخاب کنند. در نتیجه، پاسخ به این مسئله از دریچهی گفتمانسازی، ایجاد بستر رشد برای مردم و اعطای نگاه و معیار دقیق توسط بزرگان جامعه به آنها میسر است.
✍🏼 یادداشتی از امیرعباس گلستانی؛ مسئول هستهی هنر و رسانهی انجمن علمی معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق (ع)
🎙شما میتوانید این یادداشت را با صدای گرم حامد اکرمی در کانالهای انجمن علمی بشنوید:
ble.ir/isccssa
eitaa.com/isccssa
t.me/dawat_isu