تحقیقات ثابت کرده است ، ضریب هوشی بچه هایی که از شیر مادر تغذیه می کنند به طور متوسط ۸ واحد بیشتر از بچه هایی است که با شیر خشک تغذیه می شوند. از طرفی نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می شوند، خواب و آرامش بیشتری دارند و به بیماری های عفونی کمتر مبتلا می شوند. زیرا شیر مادر دارای انواع و اقسام عناصر ضدعفونی کننده است و در بزرگسالی نیز، در برابر ابتلا به بیماریهایی مانند آسم و آلرژی، دیابت، التهاب روده، سرطان، چاقی و بیماریهای قلبی و عروقی و گوارشی نوزاد را ایمن نگه می دارد. از سویی دیگر شیردهی برای مادران هم مفید است. سرطان پستان و رحم، از سرطان های شایع در بین بانوان است که تحقیقات نشان داده بارداری وشیردهی، تاثیر بسزایی در جلوگیری از این بیماریها دارد.
شیردوش ها، تقلید کننده ی دهان نوزاد
بهترین تغذیه برای نوزاد شیر مادر است. همان طور که گفته شد، شیر مادر علاوه بر اینکه حاوی تمام ویتامینها و مواد غذایی لازم برای نوزاد در۶ ماه اول زندگی است، حاوی مواد ضد بیماری هم هست که همین امر، سلامت را برای فرزندان به ارمغان می آورد. شیردوش ها به جهت همین امر ساخته شدند که به عنوان یاری کننده ی مادر عمل کرده و زمانی که مادر به هر دلیلی مانند شاغل بودن نیاز به ذخیره شیر خود دارد، به عنوان نگهدارنده ی شیر مادر عمل کند. همچنین شیردوش به اتصال مجاری شیر به دهان نوزاد و بیرون آوردن نوک سینه هایی که صاف و برعکس هستند کمک زیادی کرده و نوزاد شیرخوار راحت تر می تواند سینه مادر را بگیرد. بعضی از شیردوش ها به گونه ای طراحی شده اند که مکیدن نوزاد شیرخوار را تقلید می کنند. شیر دوش ها وسیله پزشکی و دارویی هستند که توسط سازمان دارویی و غذای آمریکا تایید شده است.
اجزا تشکیل دهنده شیر دوش
تمام شیردوش ها از چند بخش اساسی تشکیل شده اند.
پوشش سینه: جام مخروطی شکلی است که ابتدا نوک سینه و قسمت های رنگی اطراف آن را پوشش می دهد.
پمپ: محفظه نرم که شیر را بیرون می کشد. پمپ ممکن است که به قسمت پوشش سینه شیردوش وصل شده باشد یا به وسیله یک تیوب پلاستیکی به پوشش سینه وصل شود.
ظرف شیر: یک ظرف قابل جدا شدن است که زیر قسمت پوشش سینه شیردوش قرار گرفته است و به مجرد اینکه پمپ شیر، زده می شود در آن جمع می شود. این ظرف معمولاً قابل استفاده مجدد یا یک بار مصرف است که شیر را درخود ذخیره کرده یا به نوک سینه وصل می شود و هنگام غذا خوردن نوزاد از آن استفاده می شود.
شیردوشهای دستی:
با نیروی دست کار می کنند. زمانی که با دست تلمبه را فشار می دهید، شیر از آن خارج می شود. بعضی از مادران معتقدند که کار با این نوع شیردوش راحت تر است. زیرا قدرت مکش آن با دست قابل کنترل است. این شیردوشها نسبت به انواع دیگر آن ها سبکتر، ارزانتر و کم صداتر بوده و جای کمتری را اشغال می کنند.
شیردوش های باتری دار و برقی:
از نکات مثبت این نوع شیردوش سرعت بالا و سهولت در استفاده از آن ها است. این نوع شیردوش ها با استفاده از باتری یا وارد کردن کابل آن به پریز برق و روشن شدن موتور کوچکش کار می کند. این نوع شیردوش ها ممکن است بیش از یک لوله یا تیوب متصل شده به پوشش شیردوش برقی داشته باشند. تلمبه یک پنل کنترل کننده با یک سوئیچ دارد که درجه مکش را تنظیم می کند. بعضی از شیردوش های باتری دار روی الگوهای مختلف مکش قابل تنظیم هستند. سهولت استفاده و کارایی بالا نکات مثبت این نوع شیردوشها محسوب میشوند. مادرانی که مکرر اقدام به دوشیدن میکنند (مثلاً به منظور ادامه شیردهی پس از بازگشت به کار یا برای تغذیه دوقلوها) معمولاً شیردوشهای برقی (یا باتری دار) را انتخاب میکنند. با اکثر شیردوشهای برقی میتوان هر دو سینه را در آن واحد دوشید. در حقیقت بهترین زمان دوشیدن شیر و تغذیه نوزاد با شیشه درست زمانی است که نوزاد ۳ تا ۴ هفتـه دارد زیرا بسـیاری از نوزادان اگر دیر شـود شـیشـه را نمیگیرند.
به این دلیل که این نوع شیردوش با برق یا باتری کار می کند مادر باید در زمانی که برق یا باتری در دسترس نیست احتیاط لازم را انجام دهد. به همین منظور در مواقعی که بیرون از منزل هستید یک شیردوش دستی همراه خود داشته باشید.
معایب
از معایب این شیردوشها میتوان سنگینی و سر و صدای زیاد را نسبت به انواع دستی نام برد. البته بعضی از انواع برقی نیز به طرز تعجب آوری جمع و جور وسبک و در عین حال بی صدا هستند.
قطعات جانبی شیردوش
نوارهای دور سینه: این نوارها به هنگام دوشیدن شیر دور قفسه سینه بسته شده و شیشه مخصوص جمع آوری شیر را زیر سینه ها نگه می دارد.
ظروف مخصوص نگهداری شیر: شیر دوشیده شده را در آن ها نگهداری کرده و امکان فریز کردن آن ها در این ظرف ها وجود دارد.
کیسه های استریل کردن شیردوش به وسیله بخار
پمادهای نرم کننده سینه : مانع از درد سینه به هنگام دوشیدن شیر می شود
شیردوش برقی بگیرم یا دستی؟
ممکن است این سوال برای شما هم پیش آمده باشد کدام نوع می تواند یاری دهنده ی شما در امر شیردهی برای نوزاد کوچک تان باشد. به طور کلی انواع و اقسام شیر دوش های دستی و برقی در بازار موجود است. بسته به نیاز و راحتی مادران، شیر دوش های برقی قابلیت بهتری در تنظیم مکش و ماساژ سینه برای بهره وری بیشتر در شیردهی را دارد. البته در نظر داشته باشید ممکن است سطح مکشی که در آن برای مادری به راحتی شیر دوشیده می شود برای شما شکنجه محسوب شود. همچنین اگر به دنبال کارایی بالاتر هستید می توانید با پرداخت هزینهای بیشتر شیردوشی را بخرید که تعداد مکش آن در هر دقیقه بیشتر بوده و دارای توانایی دوشیدن مضاعف باشد. شیردوشی که بتوان با آن در آن واحد هر دو سینه را دوشید، زمان دوشیدن را به کمتر از نصف میرساند. چرا که دوشیدن هر یک از سینهها به طور جداگانه تقریباً ۳۰ دقیقه طول میکشد ولی دوشیدن همزمان حدوداً ۱۲ دقیقه به طول میانجامد، چرا که به علت تخلیه کامل هر دو سینه تولید شیر را تحریک میکند.