تعریف استارتاپ بر طبق قوانین موجود
هیأت وزیران در تاریخ 01/03/1398 آیین‌نامه‌ای را با عنوان « آیین‌نامه حمایت از شرکت‌های نوپا» به شماره۲۵۰۷۱/ت۵۴۹۹۱هـ تصویب کرد.
در ماده ۱ این آیین‌نامه، استارتاپ یا شرکت نوپا این‌گونه تعریف شده است:
هر شرکت خصوصی و تعاونی در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات که کمتر از سه سال از تاریخ ثبت آن گذشته است، مادامی که از تمام شرایط زیر برخوردار باشد.
۱ـ حداکثر سرمایه ثبتی شرکت دو میلیارد و پانصد میلیون (2/500/000/000) ریال باشد.
۲ـ درآمد شرکت در سال کمتر از پنج میلیارد (5/000/000/000) ریال باشد. این مبلغ در سال ۱۳۹۸ ملاک است و در سال‌های بعد بر اساس نرخ تورم اعلامی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران توسط کارگروه موضوع تبصره ماده (۱۰) این تصویب نامه تعدیل و اعلام خواهد شد.
۳ـ مؤسسین و صاحبان سهام شرکت نسبت به توزیع سود اقدام نکنند و با رعایت قانون تجارت به حساب افزایش سرمایه شرکت منظور نمایند و دریافتی ماهانه آنها از سه برابر حداقل حقوق و دستمزد سالیانه کارگران مشمول قانون کار بیشتر نباشد.
۴ـ مشخصات شرکت در سامانه متمرکز درخواست خدمات سازمان فناوری اطلاعات ایران ثبت شده باشد.
مالیات استارتاپ‌ها
مالیات از مسائل حقوقی مهم در دنیای کسب‌وکار است. متاسفانه بسیاری از افراد بدون آگاهی از قوانین مالیاتی کشور کسب‌وکار خود را آغاز می‌کنند. برخی به منظور فرار از مالیات تدابیری می‌اندیشند. عدم توجه به این مسأله مهم برای فعالیت‌های استارتاپی مشکل‌ساز خواهد شد. در مورد اخذ مالیات دو نوع رویکرد وجود دارد؛ جمعی مخالف اخذ مالیات یا حداقل معافیت مالیاتی هستند. این گروه به فعالیت‌های استارتاپی با نگاه حمایتی از کارآفرینی، نوآوری وایجاد ارزش نگاه می‌کنند. گروهی دیگر معتقد به پرداخت مالیات فعالیت‌های استارتاپی همچون سایر شرکت‌ها هستند. اعتقاد این گروه کسب درآمد از فعالیت‌های استارتاپی است.
با توجه به قوانین مالیاتی کشور دفاتر مالیاتی باید خوانا و بدون خط‌خوردگی باشند. از طرفی شرکت‌های نوپا بدون اطلاع از نوع فعالیت اقدام به جذب نیرو می‌کنند. این در حالی است که بین کارگر و پیمانکار مستقل از لحاظ پرداخت مالیات تفاوت وجود دارد؛ به همین جهت وجود مدیر مالی یا مشاور مالیاتی امری ضروری است. شرکت‌ها پس از ثبت‌نام در سایت اداره مالیات کد اقتصادی دریافت می‌کنند. با دریافت کد اقتصادی شرکت‌ها ملزم به تحویل اظهارنامه مالیاتی در یک نوبت و تا پایان تیرماه هستند. پس از تسلیم اظهارنامه مالیاتی و دریافت دعوتنامه، حضور در اداره مالیات جهت تحویل اصل دفاتر مالیاتی الزامی است. در صورت عدم حضور در تاریخ معین، مالیات استارتاپ به صورت علل‌الرس محاسبه می‌گردد. این موضوع برای فعالیت استارتاپی جالب نیست.
طرح نوآفرین ومعافیت مالی استارتاپ‌ها
هیئت دولت در تاریخ 31اردیبهشت 98 طرحی تحت عنوان «نوآفرین» را تصویب کرد که قرار است مشکل‌گشای بسیاری از چالش‌های مالیاتی و بیمه‌ای استارتاپ‌ها باشد.در این طرح معافیت‌های مالیاتی و بیمه‌ای برای این کسب‌وکارها در نظر گرفته شده‌است.
ویژگی‌های مدنظر در آیین‌نامه طرح نوآفرین:
1- عمر استارت‌آپ باید کمتر از ۳ سال باشد، به عبارتی شرکت‌ها از زمان تاسیس تا سال سوم (به شرط داشتن سایر ویژگی‌ها) از معافیت‌هایی برخوردار می‌شوند؛
2- سرمایه شرکت محدود باشد. (برای سال 98 این عدد ۲۵۰ میلیون تومان در نظر گرفته شده است) یعنی شرکتی اگر توانست سرمایه‌ای بیش از این مقدار جذب کند، دیگر شرکت بزرگ شده و لازم است مانند شرکت بزرگ با آن برخورد شود.
3- درآمد شرکت در سال هم محدود باشد (برای سال98 عدد ۵۰۰ میلیون تومان در نظر گرفته شده است)؛ یعنی اگر درآمد استارت‌آپ بیش از این مقدار شود مشابه شرکت‌های بزرگ با آنها برخورد خواهد شد.
4- مالکان و موسسان آن اقدام به تقسیم سود نکنند و هرچه درآمد دارند، مجدد در شرکت سرمایه‌گذاری کنند، به همین دلیل اگر شرکتی مستقیم یا غیرمستقیم (از طریق حقوق خارج از عرف) اقدام به تقسیم پول کند، مشخص می‌شود که خواسته است از طریق این آیین‌نامه راهی برای فرار از بیمه و مالیات پیدا کند و هدف او سرمایه‌گذاری بر ایده‌اش نیست.
مشخصات شرکت در سامانه متمرکز درخواست خدمات سازمان فناوری اطلاعات ایران ثبت شده باشد.
5- از ویژگی‌های ذکرشده، اگر هر کدام نقض شود، دیگر معافیت‌ها شامل حال آن شرکت نخواهد شد. تمامی این ویژگی‌ها بر اساس دولت الکترونیک و به‌صورت خودکار ارزیابی می‌شود و استارت‌آپ‌ها نیاز به پر کردن فرم‌ها و صف انتظار بررسی ندارند.
علاوه بر این در مواد آیین‌نامه طرح «نوآفرین» به دیگر معافیت‌هایی که شامل حال استارت‌آپ‌ها می‌شود، اشاره شده است:
1- درماده ۲ ذکر شده که این شرکت‌ها، به شرط تولید یک خدمت یا محصول، از مالیات معاف هستند.
2-در ماده ۷ ذکر شده که اگر استارت‌آپ دارای تعدادی هم‌موسس باشد، این هم موسسان نیاز به پرداخت بیمه ندارند.
3-در ماده ۵ آمده که این شرکت‌ها می‌توانند برای مدت ۲ سال کارورز داشته باشند. از آنجا که بسیاری از استارت‌آپ‌ها با برخی از افراد وارد همکاری می‌شوند و این همکاری از انواع استخدام نیست تا پیش از این طبق مقررات چنین چیزی به رسمیت شناخته نمی‌شد و بیمه می‌توانست این رفتار را جریمه کند.
در همان ماده ۵ قید شده که اگر فردی پلت‌فرمی ایجاد کند (مثلا صنایع‌دستی سفارش بگیرد و در پلت‌فرم به فروش برساند) نیازی به بیمه‌کردن آنها نیست، به عبارتی رابطه پلت‌فرم با این افراد از جنس استخدامی نیست.
4- در ماده ۱۰ این آیین‌نامه، فضاهای کاری اشتراکی و شتاب‌دهنده‌ها به رسمیت شناخته شده‌اند. به این ترتیب فضاهای کار اشتراکی می‌توانند چندین کد کارگاهی بیمه دریافت کنند؛ به‌عبارت‌دیگر اگر در یک فضای کار اشتراکی ۱۰ شرکت مستقر شده باشند، هر ۱۰ شرکت می‌توانند کد کارگاه خود را با همان آدرس دریافت کنند. به زبان ساده‌تر فضای کار اشتراکی مانند فضای کار خصوصی به رسمیت شناخته شده است.
حکم مالیاتی آیین‌نامه برای حمایت از استارتاپ‌ها
طبق ماده ۱۰ این آئین‌نامه: در صورتی که شرکت‌های مورد حمایت ساکن مراکز رشد، فضاهای کاری اشتراکی و شتاب‌دهنده‌ها باشند، سازمان‌های امور مالیاتی کشور و تأمین اجتماعی مکلفند نسبت به تخصیص شناسه (کد)های مؤدی و کارگاهی اقدام نمایند. صدور هرگونه مفاصاحساب شناسه (کد)های مزبور با رعایت قوانین و مقررات مربوط خواهد بود.
تبصره ـ فهرست مراکز رشد، فضاهای کاری اشتراکی و شتاب‌دهنده‌ها توسط کارگروهی مرکب از وزارتخانه‌های ارتباطات و فناوری اطلاعات و علوم، تحقیقات و فناوری و معاونت علمی و فناوری رییس جمهور و سازمان‌های امور مالیاتی کشور و تأمین اجتماعی اعلام می‌شود.
طریقه محاسبه مالیات استارتاپ
یک استارتاپ هنگام شروع فعالیت خود می‌تواند به دو صورت حقیقی و حقوقی شروع به کار کند. اولین قدم برای این راه ثبت شرکت و سپس تشکیل پرونده مالیاتی است.
بعد از ثبت شرکت و تشکیل پرونده، مطابق تبصره ماده ۴۸ قانون مالیات‌های مستقیم، شرکت نوپا ۲ ماه فرصت دارد که مالیات حق تمبر سرمایه شرکت را پرداخت کند؛ به‌طور مثال اگر سرمایه اولیه شرکت 10/000/000 ریال باشد، این عدد در ۰.۰۰۰۵ ضرب می‌شود و در نتیجه مالیات حق تمبر: 5/000 ریال می‌شود. گر هم شرکت به صورت حقیقی شروع به کار کرد، مطابق تبصره ۳ ماده ۱۷۷ همین قانون، ۴ ماه از تاریخ شروع به کار، برای تشکیل پرونده مهلت دارد.
گروه تولید محتوای مرکز کارآفرینی دانشگاه صنعتی شریف
