ابتدا غربالی را که منافذ و سوراخ های آن مناسب بوجاری بذر محصول ما می باشد (به صورتی که دانه های سالم از آن عبور نکند) انتخاب می کنیم، سپس محصول بذر مورد نظر را یک مرتبه با آن غربال می کنیم. در این مرحله دانه های شکسته و تخم علف های هرز ریزدانه از غربال عبور می کنند و دانه های سالم همراه با بذر علف های هرز بزرگ تر و هم اندازه با دانه باقی می ماند.
سپس یک غربال دیگر را انتخاب می کنیم که قطر سوراخ های آن بزرگ تر از دانه باشد. در این مرحله محصول بذری را از این غربال عبور داده و بذر علف های هرز بزرگ تر از بذر مورد نظر و کاه و کلش در غربال مانده و فقط دانه های بذرهای و تخم علف های هرزی را که با دانه های بذر هم اندازه است را از غربال عبور می دهیم؛ در ادامه بذر را با پارو باد می دهیم تا دانه های پوك و سبک و تخم علف های هرز باقی مانده از آن جدا شوند.
نیروی حرکت نیز به وسیله یک دنده آهنی به شافت حرکتی تریول و از آنجا به زنجیر و فلکه انتقال و سبب حرکت تریول پایین و از طرف دیگر نیروی دریافتی از چرخ دنده پشتی توسط تسمه ای به یک فلکه منتقل می گردد که این فلکه بر روی یک عدد محور شافت عصائی قرار دارد که سبب به گردش درآمدن موازنه های قسمت فن بالایی و گردش شافت حرکتی داخل سرند گردیده و باعث حرکت برس ها و پاکی سطح زیرین الک ها می شود.
در روي شافت حرکتی استوانه تریول یک دنده آهنی وجود دارد که در اثر گردش استوانه تریول نیرو را به گیربکس زیرین منتقل می کند. در قسمت پایین گیربکس نیز دو عدد چرخ دنده وجود دارد که یکی از جنس آهن و جنس دیگری چدنی می باشد.
قسمت آهنی فن نیرو و شافت حرکتی استوانه و گیربکس را به حرکت در می آورد که این عمل باعث حرکت مخلوط کن بزرگ می شود و بخش دیگر نیرو را از گیربکس می گیرد و به هیلس کوچک منتقل می نماید. در سر شافت حرکتی استوانه یک جفت کوپلینگ نر و ماده وجود دارد که در یک سر آن فلکه ای قرار دارد که نیرو را از شفت حرکتی تریول پایین می گیرد و توسط یک تسمه به قسمت ترازو منتقل و از آنجا توسط تسمه به شفت حرکتی استوانه مرتبط می شود.
معمول ترین ماشین بوجاری مقدماتی، ماشین پوست کن است. این ماشین برای جدا کردن انواع پوسته و کلش های یک محموله بذری به کار می رود. اگر چه در بازار انواع مختلفی از پوستکن ها وجود دارند، ولی معمولاً تمام آنها شامل یک صفحه (یا الک) دوار یا سرزان هستند که بذرهای ریز به راحتی از آن گذر می کنند.
عمل جداسازی معمولاً با جریان هوا تلفیق می گردد. جریان هوا، کلش، ساقه و دیگر مواد خارجی سبک را به خارج هدایت می کند. در بعضی از پوستکن ها فقط یک کانال جریان هوا تعبیه شده است که بذرها در آن سقوط می کنند و بدون اینکه بذرها از نظر اندازه جدا شوند، مواد خارجی سبک آنها جدا می شوند.
هر چند پوست کنی مهمترین کار عملیات بوجاری مقدماتی است، اما ممکن است عملیات دیگری نیز براي بالا بردن راندمان بوجاری مورد نیاز باشد، مثلا یولاف، جو و بذر بسیاري از گرامینه ها داراي پوست ریشک و زوائد دیگری می باشند که آنها را به یکدیگر می چسبانند و عمل بوجاری را با اشکال روبرو می سازد.
معضل بالا به خصوص در بذور به اصطلاح پوست دار (کلش دار) گرامینه های دشت های پهناور مشاهده می شود. بذر این گونه های گیاهی اغلب با عملیاتی نظیر کوبیدن، ساییدن و یا خراش به طور مقدماتی بوجاری می گردند. ماشین های بسیاری برای انجام بوجاری مقدماتی وجود دارند، اما احتمالاً دستگاه پوست کن Debearder بیشتر از همه مورد استفاده قرار می گیرد.
این ماشین مجهز به یک بخش کوبنده می باشد که پوست، ریشک ها و یا کرک های بذر را می گیرد و حتی خوشه های بذر گرامینه های پوست دار را جوری خرد می نماید که به نظر می آید بذور اصلاً پوستی نداشته اند و به این ترتیب راندمان بوجاری آنها را به مقدار بسیار بالایی افزایش می دهد.
ماشین دیگری که Huller-scarifier نامیده می شود، با عمل سایش یا خراش غلاف یا پوست بذرهایی مثل شبدر پای پرنده، شلغم و غیره را نیز جدا می نماید. این ماشین همچنین درصد بذرهای سخت موجود در بذرهای گیاهانی مثل شبدر شیرین، شبدر، پای پرنده و یونجه را که پوست آنها نسبت به آب غیرقابل نفوذ است را کاهش می‌دهد. این دستگاه عمل خراش دادن به بذر را به خوبی انجام می دهد، ولی باید با دقت تنظیم گردد تا بذرها زخمی نشوند.
یکی از پرکاربردترین لوازم صنعتی که برای غربال دانه های مختلف جهت درجه بندی دانه ها در صنایع گوناگون از آن استفاده ی زیادی می گردد، دستگاه بوجاری می باشد. با استفاده از فن و سرند ضایعات سبک و مواد خارجی سنگین را از بین محصول جدا سازی کرده و محصولی خالص و بدون مواد خارجی ارائه می دهد.
ذکر این مطلب نیز حائز اهمیت است که در صورت عدم استفاده از عمل بوجاری برای بذور، آنها دچار مشکلاتی همچون گسترش علف های هرز مزارع، شیوع و گسترش بیماری های بذر زا، کچلی مزرعه و نبود رویش یکنواخت و افزایش هزینه های تولید و کاهش محصول می شوند که ممکن است در نهایت باعث وارد کردن خسارت جبران ناپذیری به محصولات شود.
منبع: شرکت آروین صنعت ایرانیان (تولید کننده ماشین آلات کشاورزی)
