اگه فرصت خوندن متن رو نداری، پیشنهاد می‌کنم نسخه صوتی این نوشته رو گوش کنی! :)
وب 3 و متاورس، دو اصطلاحی هستند که در حال حاضر در دنیای فناوری و به‌خصوص کسب‌وکارهای مجازی، سروصدای محسوسی ایجاد کرده‌اند. در توصیف متاورس، وب 3 به‌عنوان زیرساخت این دنیا بیان می‌شود؛ اما، آیا وب 3 و متاورس، مفهوم برابری دارند!؟ در این نوشتار صفحه وریرگول‌ام تصمیم گرفته‌ام تا به بررسی این دو مفهوم و بیان تفاوت‌های آن‌ها بپردازم تا بتوانیم این دو را از یکدیگر تفکیک کنیم.
به زبان ساده، وب 3 اینترنت غیرمتمرکز است که در آن به جای متمرکز شدن بر روی سرورهای متعلق به افراد یا شرکت‌ها، بر اساس فناوری‌های توزیع شده مانند بلاک‌چین و سازمان‌های غیرمتمرکز یا دائو (DAO) ساخته شده است.
برای دانسته‌های بیشتر، پیشنهاد می‌کنم نوشتار زیر را نیز بخوانید:
این ایده باعث ایجاد اینترنت دموکراتیک‌تر می‌شود؛ چرا که هیچ نهاد واحدی نمی‌تواند به دلیل در اختیار داشتن سخت‌افزار سرورها، جریان نشر اطلاعات را کنترل یا شبکه را قطع کند. در فناوری وب 3، سرورها، سیستم‌ها و شبکه‌هایی که برنامه از آن‌جا اجرا می‌شوند و داده‌ها در آن ذخیره می‌شوند، در اختیار خود کاربران خواهد بود و بر اساس معیارهای مختلف، در مورد قوانین و مقررات و نحوه استفاده از آن‌ها، حق رای خواهند داشت. اما چرا به آن وب 3 می‌گویند؟
عنوان وب 3، بیشتر به این دلیل است که تصور می‌شود این سومین نسخه و تکامل یافته اینترنت بعد از نسخه‌های وب 1 و وب 2 است.
از سوی دیگر، متاورس در حال حاضر بیشتر بر روی جهان‌های مجازی تمرکز دارد که در آن کاربران می‌توانند با یکدیگر تعامل داشته باشند و با برنامه‌ها و سرویس‌ها به شیوه‌ای فراگیر، تعامل کنند. در نوشتار متاورس چیست و چه کاربردی دارد؟ به طور کامل به معرفی متاورس پرداخته‌ام. اما اگر بخواهم به‌طور خلاصه بیان کنم، اصطلاح متاورس برای اولین بار در یک رمان تخیلی به نام سقوط برفی در سال 1992 استفاده شد. جایی که دنیای واقعیت مجازی را توصیف می‌کرد. از آن زمان این مفهوم از طریق کتاب‌ها و فیلم‌هایی مانند بازیکن شماره یک (Ready Player One) و ماتریکس (The Matrix) دوباره استفاده شد.
امروزه فناوری به سرعت به داستان‌های علمی و تخیلی نزدیک می‌شود.
بر اساس نتایج یک نظرسنجی انجام شده توسط مجموعه اریکسون، از هر 10 پاسخ دهنده، هفت نفر عقیده دارند که تا سال 2030 می‌توانیم وارد دنیای مجازی متاورس شویم که با توجه به گفته‌های مارک زاکربرگ و بیل گیتس، دست‌یافتنی به نظر می‌رسند.
به‌طور کلی‌تر، امروزه از این اصطلاح برای اشاره به هر فضای دیجیتالی استفاده می‌شود که در تلاش برای ایجاد محیط‌های همه‌جانبه است؛ بنابراین، بازی‌هایی مانند فورت‌نایت که به عنوان مکانی برای کنسرت‌های مجازی استفاده می‌شود، به کسب‌وکار و برندها در ساخت دنیای مجازی، کمک می‌کند.
دلایل متعددی وجود دارد که گاهی اوقات از این دو در قالب یک مفهوم استفاده می‌شود، گویی که هر دو این‌ها یک چیز هستند.
با توجه به تجربه‌ی خودم که در این مدت در مورد متاورس و وب 3، تحقیقات زیادی انجام داده و اطلاعات زیادی کسب کرده‌ام، هیچ‌کس واقعا به‌طور کامل مطمئن نیست که هر یک از این دو اصطلاح، به چه چیزی اشاره دارند!
متاورس و وب 3، هر دو توسط افراد توسعه‌دهنده پلتفرم‌ها و سازمان‌های مختلف در حال طراحی و ساخت هستند که همگی ایده‌های متفاوتی در مورد ظاهر این فناوری‌ها و عملکردشان پس از پایان مرحله ساخت دارند. برای مثال، متا یا همان فیس‌بوک سابق، گفته است که حداقل 10 میلیارد دلار برای توسعه دنیای متاورس در سال 2022 هزینه‌خواهد کرد! اما دیدگاه مجموعه متا با کسانی که عقیده دارند متاورس باید یک دنیای غیرمتمرکز و خارج از مدیریت شرکت‌های بزرگ مثل متا باشد، بسیار تفاوت دارد.
دوم اینکه، وب 3 و متاورس، هر دو به عنوان یک دنیای غیرمتمرکز شناخته می‌شوند! می‌توانید برای اطمینان از این موضوع همین الان در گوگل سرچ کنید «وب 3 متاورس»، می‌بینید که در وب فارسی، بیشتر منابع به این دو به صورت همزمان و یکسان اشاره می‌کنند. وب 3 را مردم به عنوان یک وب همه‌کاره توصیف می‌کنند.
و مورد سوم که از همه‌ی دلایلی که بالاتر اشاره کردم مهم‌تر است، این است که این دو اغلب با یکدیگر ترکیب می‌شوند و نقاط تلاقی بسیاری باهم دارند. فناوری مورد استفاده برای ساخت وب 3 که دربرگیرنده بلاک‌چین و ارزهای مبتنی بر این فناوری مثل بیت‌کوین، اتریوم و ان‌اف‌تی‌ها، همه تاثیرات شگرفی بر زندگی ما دارند.
برای ما کاملا واضح است که ارزهای دیجیتال می‌توانند پایه‌های سیستم اقتصادی و پولی در متاورس را تشکیل دهند. اگر متاورس معادل دیجیتالی دنیای واقعی باشد، به احتمال زیاد مردم تمایل به خرید، کسب درآمد و ایجاد کسب‌وکار در آن‌جا خواهند داشت. رمزارزها یک پلتفرم آماده برای این کار را به کاربران ارائه می‌دهند. آن‌ها به بانک‌ها، کارگزاری‌ها یا صرافی‌ها (در اینجا اشاره دارم به صرافی‌های سنتی) نیازی ندارند تا به مردم اجازه دهند توکن‌های ارزی را که در اختیار دارند، معامله کنند. یک کیف پول ایجاد شده در سیستم شما یا فضای ابری، تنها چیزی است که برای تجهیز آواتار (شخصیت دیجیتالی) خود به آن نیاز دارید تا بتوانید در این دنیای جدید و هیجان انگیز، پیشرفت کنید.
اما چه چیزی را قصد دارید در دنیای متاورس بخرید و چرا افراد تمایل به خرید اشیاء دیجیتالی دارند، در صورتی که می‌دانند هیچ‌کدام از این‌ها در دنیای واقعی وجود ندارند؟! پاسخ این سوال ساده است؛ در حال حاضر بازاری برای آیتم‌های درون بازی در بازی‌های رایانه‌ای و موبایلی وجود دارد که در اخبار به ارزش 54 میلیارد دلاری آن‌ها اشاره شده است. اکثر این موارد لوازم آرایشی و فانتزی هستند که بازیکنان تنها برای تزئین آواتارهای خود یا خانه‌های داخل بازی، می‌پوشند یا فقط دوست دارند برای خاص بودن، به نمایش بگذارند.
این‌جاست که توکن‌های غیر قابل تعویض یا همان NFT ها، ظاهر می‌شوند. یکی دیگر از عناصر کلیدی وب 3، امکان استفاده از آیتم‌های مجازی در قالب ان‌اف‌تی است. این یکی از دلایلی است که بر خلاف بسیاری از داده‌های دیجیتالی که در اینترنت و رسانه‌های اجتماعی وجود دارد و با یک Copy و Past می‌توان به‌طور بی‌نهایت آن‌ها را تکثیر کرد، باعث شده تا دنیای متاورس، جذاب‌تر و خاص‌تر باشد! چرا که این اشیاء دیجیتالی توسط یک توکن در یک شبکه بلاک‌چین رمزنگاری شده، نمایش داده می‌شوند.
به همین دلیل است که ما در این دوران، شاهد تولید البسه و کفش‌ها با پشتوانه ان‌اف‌تی هستیم. شرکت‌هایی مانند نایکی و آدیداس هم با این هدف وارد دنیای متاورس شده‌اند. به هر حال، مردم میلیون‌ها دلار را صرف خرید کفش‌های کتانی گران‌قیمت تنها به دلیل تعداد محدود آن، خرج می‌کنند، پس چرا باید در دنیای مجازی متفاوت رفتار کنند؟
در نهایت و شاید هیجان‌انگیزترین موضوع از دیدگاه یک متخصص، وب 3 این امکان را برای شکل‌گیری جهان‌های دیجیتالی ارائه می‌دهد تا بر روی پلتفرم‌های غیرمتمرکز ساخته شوند. برای مثال، دنیای دسنترالند، جهانی دیجیتالی است که بر روی شبکه بلاک‌چین اتریوم ساخته شده است. این بدان معناست که کاربران می‌توانند از ارز مجازی اتر و مانا برای خرید زمین‌هایی استفاده کنند که ذاتاً متعلق به آن‌هاست و در اختیار شرکت‌های صاحب سرورها، نیست!
در جهان‌های دیجیتالی غیر متمرکز، حکمرانی از طریق قراردادهای هوشمند انجام می‌شود و کاربران می‌توانند برای تأثیرگذاری بر نحوه عملکرد جهان، رای دهند و از حقوق دموکراسی استفاده کنند. کافی است یک کمپین ایجاد کنید و از بقیه کاربران بخواهید که به کمپین شما رای بدهند!
در این نوشتار سعی کردم به ترسیم یک نمای کلی از متاورس و وب 3 برایتان بپردازم که شاید ظاهر و معنی یکسانی و نزدیکی به‌هم دارند، اما مفاهیم عمیق آن‌ها، کاملا متفاوت است. مهم‌تر از تمام مواردی که اینجا گفتم، این است که هر دوی آن‌ها این پتانسیل را دارند که به دیگری کمک و از آنچه که هستند، بهتر توسعه پیدا کنند و به همین دلیل است که هیجان زیادی در مورد راه‌هایی که آن‌ها می‌توانند تعامل داشته باشند، وجود دارد.
آنچه را که در راه است، در آغوش و از منحنی میانگین پیشرفت سایر افراد، سبقت بگیرید!
برای دانسته‌های بیشتر، پیشنهاد می‌کنم نیم‌نگاهی هم به نوشتارهای دیگر من داشته باشید:
