گزارش مشروح نشست کارشناسی بررسی و چیستی ابعاد" مبارزه سیستماتیک با فساد"
بخش دوم: مطالبه عمومی تـــــــــــــــــــــــــــــــــــا رفع فساد
میلاد گودرزی(روزنامه نگار پژوهشگر حوزه فساد):
در اداره کلان جامعه وقتی حق اعتراض و یا حق احداث تشکل کارگری را به مردم نمی دهید نمی توان انتظار داشت که در سطح مبارزه با فساد در حاکمیت به مردم نقش بدهید ولی اگر بخواهیم به صورت آکواریومی صحبت کنیم برای عملیاتی کردن آن باید چه کرد؟
باید دو حلقه واسط این بین تشکیل شود، یکی تشکل ها و نخبگان که از دل مردم بیرون آمده اند شبیه اندیشکده شفافیت و گروه مبارزه با فساد اندیشکده شفافیت و.. که خیلی تازه تاسیس هستند و باید به یک بلوغی برسند،چون این گروه ها ذی نفع قدرت و وامدار قدرت و ذی نفع دعواهای سیاسی نیستند خیلی میتوانند موثرتر در امر مبارزه با فساد ظاهر شوند و حلقه واسط دیگر باید از دل نهادهای حاکمیتی بیرون بیاید که قائل به حرف ها و ایده های جدید حکمرانی هستند که داخل همه نهادها هم هستند. اگر این دو حلقه درون هر سازمانی یک کمیته ای را مشترک تشکیل دهند و این حرکت طرح ریزی شبکه ای احداث شود میتوان تا حد زیادی آینده مبارزه با فساد را روشن دید. برای آن که یک سیستم را بازطراحی کنید لازم نیست که کل سیستم را از اول طراحی کنید بلکه لازم است یک نقاط جدیدی طرح شود یا یک نقاطی را به هم وصل کنید تا سیستم با کارآیی جدیدی خلق شود و ارزش افزوده خلق کند مثال آن اسنپ است.
هم افزایی، ارتباط گیری و ورودی و خروجی دادن این تشکیلات تا حد بسیار خوبی منجر به عدم بروز فساد میشود. باید اینکه گراف ها رسم شود باید یک سری نقاط به هم وصل شود و هدف هم همان تاثیرگذاری بر نامعادله مبارزه با فساد است. حالا این نقاط و پوینت ها چیست؟ یکی شفافیت است که از اپراتوری بودن ورود اطلاعات هست تا هزاران مساله دیگر. پس این یک فرآیند مستمر است. موضوع مهم دیگر تعارض منافع است که یک کار امنیتی و اطلاعاتی است و نیاز به یک کار اطلاعاتی و اشراف دقیق از مدیران و روابط مالکیتی و مدیریتی آن ها درآورد که باید خودش را در انتصاب ها و مناقصه ها و روابط قراردادی و... خودش را نشان دهد. باید سامانه شفافیت و تعارض منافع ممیز باشد یعنی تا وقتی که این سامانه اکی ندهد اجازه ثبت قرارداد نباشد. مهم تر از آن تعارض منافع ساختاری وسازمانی است که باید اصلاح رویه در آن صورت بگیرد. یکی از نقاط دیگر مهم وصل این حلقه ها همان سازمان های بازرسی و الکترونیکی کردن امور توسط آی تی آن است. نقطه بعدی بحث سوت زنی هست. نقطه بعدی تیم پژوهشی متصل به سایر نقاط اصلاح فرآیند است که باید با کیس استادی و مطالعه میدانی دقیق آن ها باید باشد.
بهاره اروین(عضو سابق شورای شهر تهران):
پاشنه آشیل مبارزه با فساد در شهرداری عدم مطالبه گری از سطح جامعه و شهروندان بود و به غیر از تیمی که شفافیت را می خواست در شهرداری حل کند مطالبه جدی را از سطح عمومی جامعه به همراه نداشت. در دوره انتقالی در شورای شهر هم برخی کارشناسان گفتند دیگر مساله شفافیت با خروج شما در شهرداری تمام شد چون مطالبه گری جدی از جامعه وجود نداشت.
به طور قاطع میتوان گفت اگر مطالبه گری جدی از پایین وجود داشته باشد آن مدیر و یا نماینده مجبور است آن مساله را حل کند. طراحی فرآیندهای ما به نحوی است که پسر پیغمبر را هم فاسد می کند.
باید تشکل‌های مردمی وجود داشته باشد تا تحت عناوین مختلف مطالبه گری کند و واقعیتش هم این است که سیاستمداران نگاه می کنند که مردم و جامعه چه می گویند و همچنین نیاز به دیده شدن دارند. هیچ تشکلی به طور واضح سازوکار و دستورکار مشخصی ندارد.
احسان پرنیان(مدیرگروه بخش مبارزه با فساد مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی):
چرا الان مردم در فرایند مبارزه با فساد نیستند؟
همین الان حرف نهادهای نظارتی با مردم چیست؟
یک مقوله ای که وجود دارد این است که نهادهای نظارتی می گویند من هستم پس مردم شما ورود نکنید. دستشان هم دراز هست که ما بودجه ، نیرو و... نداریم که مساله فساد حل نشده است. مبارزه با فساد یک مقوله کلان حکمرانی است که حاکمیت نمی تواند آن را به هیچ نحو حل کند بلکه باید مردم ورود کنند. مگر بدون مردم می توانستیم جنگ را پیروز شویم یا منافقین را بتوانیم شناسایی و دستگیر کنیم در امر مبارزه با فساد هم همین است مردم باید به طور جد ورود کنند و این کار با همکاری مردم و حاکمیت به طور جد قابل دسترسی است.
کارگروه مبارزه با فساد و تبعیض دانشگاه امیرکبیر
