مرخصی گرفتن از کارفرما، یکی از چالش های بزرگ برای کارمندان محسوب می‌شود؛ چرا که کارفرما، اصولا در بیشتر مواقع حق را به خود می‌دهد و نیازهای کارمندان را درک نمی‌کند. همه کارمندان ممکن است که به علت‌های مختلفی از جمله بیماری، مسافرت یا هر مشکل دیگر، نیاز به مرخصی و استراحت داشته باشند؛ اما کارفرما با ندادن مرخصی، این حق را از آن‌ها سلب می‌کند.
از آن طرف بیشتر کارمندان هم برای از دست ندادن شغل خود سکوت می‌کنند و از استراحت و حق اصلی خود می‌گذرند. این در حالی است که ضرر اصلی را کارمندان متحمل می‌شوند؛ چرا که مرخصی حق کارمند است و کارفرما به هیچ عنوان نمی‌تواند آن را انکار کند.
اگر کارفرمای شما هم در برابر مرخصی دادن مقاومت می‌کند، در ادامه این مطلب همراه ما باشید؛ چرا که در ادامه، دلایل عدم تایید کارفرما، مراحل شکایت و نحوه کمک گرفتن از مشاوره بیمه و قانون کار را به شما معرفی می‌کنیم.
به طور کلی مرخصی جزو حقوقی است که کارمند و کارگر برای کار نکردن در روزهای غیر تعطیل دارند. این مرخصی‌ها روزهای مشخصی هستند که قانون کار آن‌ها را مشخص می‌کند. از طرفی با توجه به این که افراد به علت‌های متنوعی مجبور به ترک کار می‌شوند، بنابراین مرخصی‌ها هم انواع مختلفی دارند که در ادامه به معرفی هر کدام از آن‌ها می‌پردازیم:
این مدل جزو متداول‌ترین انواع مرخصی است که همه کارمندان و کارگران حق استفاده از آن را دارند. مرخصی استحقاقی روزهایی است که طبق قانون کار، کارمند و کارگر اجازه کار نکردن را دارند و حقوق خود را هم دریافت می‌کنند.
میزان روز مرخصی استحقاقی با توجه به شرایط سازمان تعیین می‌شود؛ اما طبق قانون کار، در هر ماه دو روز و نیم مرخصی استحقاقی برای کارگران وجود دارد. البته توجه داشته باشید که روز جمعه جزو مرخصی استحقاقی محسوب نمی‌شود. همچنین طبق ماده 69 قانون کار، هر کارگر می‌تواند 9 روز از مرخصی‌های استحقاقی خود را در سال ذخیره کند.
مرخصی استعلاجی مربوط به زمانی است که کارمند دچار بیماری خاصی می‌شود. این مرخصی از طرف پزشک به کارگر داده می‌شود و تعداد زمان مشخصی ندارد. همین موضوع هم سبب وجود اختلاف بین کارفرما و کارگر است. از طرفی مرخصی استعلاجی حتما باید به دست سازمان تامین اجتماعی تایید شود؛ بنابراین تنها گواهی پزشکان عادی، دلیل بر دریافت این مرخصی نیست. البته طبق قانون کار، تا دو دوره هفت روزه مرخصی استعلاجی، نیاز به تایید پزشک مخصوص به بیمه تامین اجتماعی ندارد. لازم به ذکر است که در این مدل مرخصی هم کارمند از حقوق بهره‌مند می‌شود و این تعداد روز در سابقه کار او قرار می‌گیرد.
متداول‌ترین نوع مرخصی، از نوع ساعتی است. به این صورت که اگر کمتر از 8 ساعت در روز نیاز به مرخصی دارید، می‌توانید با مدیر خود در میان بگذارید. سپس در صورت موافقت کارفرما، مرخصی ساعتی دریافت کنید. توجه داشته باشید که میزان مرخصی ساعتی، از مرخصی استحقاقی شما کسر می‌شود.
افراد می‌توانند در صورت نیاز برای مرخصی ازدواج خود یا فوت اقوام درجه یک، از سه روز مرخصی با حقوق بهره‌مند شوند. اما توجه کنید که این زمان، جزو مرخصی استحقاقی فرد محسوب نمی‌شود و جداگانه است.
بسیاری از افراد فکر می‌کنند که مرخصی زایمان تنها برای خانم‌ها است؛ در حالی که آقایان هم حق استفاده از مرخصی زایمان را دارند. میزان مرخصی زایمان برای خانم‌ها به مدت نه ماه است.
از طرفی آقایان هم تا دو هفته بعد از زایمان، حق استفاده از مرخصی با حقوق را دارند. همچنین روزهای مرخصی زایمان هم جزو روزهای بیمه بازنشستگی هم حساب می‌شود. البته باید بدانید که در بیشتر شرکت‌های خصوصی، این میزان برای خانم‌ها شش ماه و برای آقایان با تایید کارفرما است.
مرخصی بدون حقوق در زمان‌های خاصی از جمله مشکلات خانوادگی، تحصیل و سفرهای طولانی است؛ از همین رو در طول این مرخصی، قرارداد بین کارفرما و کارگر متوقف می‌شود. همچنین استفاده مجاز از مرخصی بدون حقوق در هر سال کاری، حدود یک ماه است.
به طور کلی کارفرما به هیچ عنوان نمی‌تواند از حق قانونی افراد درباره مرخصی بگذرد؛ اما همیشه هم کارگر صلاحیت دریافت مرخصی را ندارد. مرخصی‌هایی که به صورت قانونی برای کارگر مشخص می‌شود، از جمله مرخصی استعلاجی، استحقاقی و مرخصی زایمان، حتما باید به کارگر داده شود. اما زمانی که کارگر به هر دلیلی از قوانین تخلف کند یا این که بیشتر از حد مورد نظر مرخصی طلب کند، کارفرما می‌تواند مرخصی را تایید نکند.
از طرفی غیبت کردن کارگر بدون اطلاع به کارفرما با عنوان مرخصی، اصلا قابل قبول نیست. بنابراین کارفرما حق عدم تایید مرخصی و حتی جریمه را هم دارد. همچنین اگر کارمند یا کارگر به هر دلیلی با دروغ‌گویی یا ظاهرنمایی اقدام به دریافت مرخصی کند، کارفرما حق عدم تایید مرخصی را دارد.
کارفرمایان می‌توانند از مشاوره کسب و کار برای دریافت راهنمایی درمورد روال کار خود استفاده نمایند.
با توجه به انواع مرخصی که در قسمت‌های قبلی آن‌ها را معرفی کردیم، اگر کارفرما با مرخصی شما موافقت نکرد، زمان شکایت از کارفرما بابت ندادن مرخصی می‌رسد.
مراحل شکایت از کارفرما به شرح زیر است:
· ابتدا به دفتر پیشخوان دولت مراجعه کنید و کد احراز هویت را دریافت نمایید.
· سامانه جامع اراده کار را جستجو کنید و دادخواستی مبنی بر شکایت از کارفرما بابت ندادن مرخصی را تنظیم نمایید. توجه داشته باشید که موارد مربوط در دادخواست را به طور دقیق رعایت کنید. همچنین اگر توانایی انجام این کار را ندارید، حتما از مشاور قانون کار کمک بگیرید.
· پس از ثبت دادخواست، منتظر تعیین وقت رسیدگی به دادخواست خود باشید.
· پس از رسیدن وقت رسیدگی، باید در محل و زمان مشخص شده در اداره کار حضور پیدا کنید. سپس دلایل خود را درباره عدم تایید مرخصی کارفرما ارائه کنید.
· اگر توانستید ادعای خود را به صورت قانونی ثابت کنید، هیئت تشخیص عدم ارائه مرخصی، حق شما را از کارفرما دریافت می‌کنند.
توجه داشته باشید که مراحل انجام شکایت از کارفرما و ثابت کردن عدم تایید مرخصی، کار بسیار زمان بر و سختی است؛ از همین رو برای آن که زمان انجام این کار را به حداقل برسانید، از مشاور بیمه و قانون کار کمک بگیرید. افراد مشاور با وجود تخصص و مهارت خود در انجام این کار، قطعا تمامی نکات درباره شکایت و قوانین آن را می‌دانند. بنابراین احتمال پایمال شدن حق کارگر کمتر می‌شود.
البته اگر دغدغه پرداخت حق‌الزحمه بالای مشاور را هم دارید، می‌توانید از مشاوره با وکیل بیمه و قانون کار به صورت تلفنی و آنلاین هم کمک بگیرید. استفاده از این راه سبب می‌شود که شما در هر مکانی با مشاور در ارتباط باشید و هزینه کمتری را هم پرداخت کنید.
مرخصی، حق اصلی هر کارگر و کارمندی محسوب می‌شود؛ از همین رو اگر احساس کردید که حق شما پایمال می‌شود، حتما از کارفرمای خود شکایت کنید. مراحل انجام شکایت نیاز به تخصص و دانش مخصوص به این کار را دارد که باید قبل از هرچیزی با آن‌ها آشنایی پیدا کنید. بنابراین بهتر است که با مشاور مخصوص به این کار ارتباط برقرار نمایید.
