قطعا بدترین حس برای فردی که با سختی و زحمت‌های فراوان طرح صنعتی خاصی را ابداع کرده است، الگوبرداری از طرح و به اسم دیگری ثبت شدن آن است. از طرفی حتی ممکن است که با وجود طرح جدید شما، رقیبان به فکر ساخت مدل بالاتری از آن باشند و ضرر اقتصادی زیادی را به شما وارد کنند.
پیشنهاد می‌کنیم که این موضوع را کاملا جدی بگیرید؛ چرا که آمار سوء‌استفاده از طرح‌های صنعتی بیشتر از قبل شده است. حتی ممکن است که شما طرح را وارد بازار کرده باشید و از آن کسب درآمد هم کنید؛ اما در نهایت متوجه ثبت شدن آن برای شخص دیگری می‌شوید.
اما برای جلوگیری از این اتفاق باید چه کاری انجام دهیم؟ اولین و مهمترین کاری که می‌توانید در این راستا انجام دهید، ثبت طرح صنعتی خود است. با این کار تنها مالک اصلی طرح صنعتی، خود شما هستید و هیچ شخصی اجازه سوء‌استفاده را ندارد. البته توجه داشته باشید که این کار مراحل و قوانین خاص خود را دارد. برای انجام این کارها حتما از مشاور امور ثبتی کمک بگیرید.
قبل از هر چیزی، باید با مفهوم طرح صنعتی آشنا شوید؛ چرا که همه ایده‌ها با عنوان طرح صنعتی شناخته نمی‌شوند. به طور قانونی، تعریف طرح صنعتی به شرح زیر است:
« هرگونه ترکیب خط‌ها، رنگ‌ها یا هر مدل شکل سه بعدی با خطوط، رنگ یا بدون رنگ که ترکیب شکل یک فراورده صنعتی یا محصولی از صنایع دستی را تغییر دهد، طرح صنعتی محسوب می‌شود.»
به بیان ساده‌تر، تغییرات موجود در ویژگی‌های ظاهری محصول به شکلی که ویژگی‌های فنی آن تغییر کند، با عنوان طرح صنعتی شناخته می‌شود. این تغییرات شامل بسته‌بندی جدید یا حتی طراحی اصلی خود محصول است.
حالا زمانی که شما طرح خود را وارد بازار می‌کنید، امکان کپی برداری از طرح شما وجود دارد. بنابراین لازم است که برای ثبت طرح های صنعتی خود اقدام کنید.
باید بدانید که همه طرح‌ها هم قابلیت ثبت شدن ندارند؛ چرا که طبق ماده 84 آیین نامه اجرایی قانون ثبت اختراعات، طرح‌هایی با شرایط زیر قابلیت ثبت شدن ندارند:
· طرح‌هایی که اصیل و جدید نباشند. یعنی طبق ماده 21 قانون، مانند این طرح تا قبل از اظهارنامه، تولید نشده باشد. همچنین طراح به طور مستقل آن را تولید کرده باشد و کپی از طرح های قدیمی نباشد.
· طرح‌هایی که تنها با وجود عملکرد فنی ساخته می‌شوند.
· طرح‌هایی که نمادها و نشان‌های رسمی داشته باشند.
· طرح‌هایی که با نظم عمومی مخالفت دارند و دارای مشکلات اخلاقی باشند.
در غیر این صورت، تمامی طرح‌های صنعتی قابلیت ثبت قانونی دارند.
به طور کلی با توجه به قوانین ثبت طرح صنعتی، مدت زمان ثبت طرح صنعتی زیاد است. البته ممکن است که این زمان بر اساس عوامل مختلفی کم یا زیاد شود؛ اما حداقل و حداکثر زمان برای انجام این کار، 3 تا 6 ماه است. این که طرح مورد نظر شما در چه زمینهای است و چه تعداد افراد برای ثبت طرح‌های خود اقدام کرده‌اند، یکی از موارد تاثیرگذار در زمان انجام کار است.
همچنین اگر افراد نسبت به طرح خاصی اعتراض داشته باشند هم روند ثبت طرح صنعتی طولانی‌تر می‌شود؛ چرا که به تمامی اعتراضات رسیدگی میگردد. از طرفی نکته خیلی مهم برای کاهش یا افزایش زمان انجام ثبت، تخصص فردی است که مراحل انجام کار را طی می‌کند.
قطعا شخصی که با مشاوره و تخصص برای ثبت طرح های صنعتی اقدام می‌کند، با قوانین بیشتر آشنایی دارد. بنابراین نسبت به شخص کاملا عادی و بدون تخصص، مراحل را سریع‌تر طی می‌کند. از همین رو پیشنهاد می‌کنیم که برای کمتر شدن زمان انجام کار، از مشاوره تلفنی ثبت اسناد کمک بگیرید.
لازم به ذکر است که مدت زمان اعتبار ثبت طرح صنعتی، پنج سال از تاریخ تسلیم اظهارنامه است. البته می‌توانید با پرداخت هزینه‌های مربوط، دو دوره پنج ساله دیگر هم طرح خود را تمدید کنید. توجه داشته باشید که در عدم صورت مراجعه به موقع برای تمدید، جریمه تاخیر را هم باید پرداخت کنید.
برای آن که بتوانید به صورت اصولی طرح‌های صنعتی را به ثبت برسانید، باید مراحل زیر را طی کنید:
1.با مراجعه به سایت مرکز مالکیت صنعتی، حساب کاربری خود را ایجاد کنید و برای ارسال فروش اظهارنامه و ضمیمه‌های مورد نیاز آن اقدام نمایید.
2. اظهارنامه اینترنتی برای ثبت طرح صنعتی را به همراه نقشه، تصاویر و مشخصات گرافیکی کامل کالا ارائه کنید. در این مرحله باید تمام مشخصات گرافیکی کالا و نوع فرآورده‌های لازم برای طرح صنعتی ذکر شود.
3. بعد از تکمیل فرم اظهارنامه، منتظر بررسی و کارشناسی متخصصان باشید. هرگونه ایراد یا نتیجه دیگر، از طریق سایت عنوان می‌شود.
4. به محض دریافت ابلاغیه پذیرش طرح، متقاضی باید برای تشکیل پرونده فیزیکی در اداره ثبت طرح‌های صنعتی اقدام کند.
5. هزینه‌های ثبتی قانونی را پرداخت کنید.
6. شماره ثبت طرح صنعتی را دریافت کنید.
7. طرح صنعتی خود را در روزنامه رسمی چاپ کنید و آگهی آن را صادر نمایید.
8. در نهایت اداره ثبت طرح صنعتی، سند ثبت طرح را به شما ارائه می‌کند.
اگر بتوانید نحوه ثبت طرح صنعتی را به صورت قانونی پشت سر بگذارید، دیگر نگرانی بابت ثبت طرح صنعتی خود نخواهید داشت. از طرفی باید برای طی کردن مراحل انجام ثبت طرح صنعتی، قوانین مخصوص به آن را هم بدانید.
بنابراین پیشنهاد می‌کنیم که حتما از طریق مشاوره با وکیل امور ثبتی اقدام کنید. این افراد قطعا دانش و تخصص کافی در این زمینه را دارند؛ از همین رو به شما در بهبود روند امور ثبتی طرح صنعتی کمک می‌کنند. بنابراین شاید زمان شش ماهه برای انجام این کار، در یک ماه تمام شود.
امروزه جدای از مشاوره‌های فیزیکی در زمینه ثبت امور ثبتی و مشاوره کسب و کار، امکان مشاوره تلفنی و آنلاین هم در برخی از مراکز وجود دارد. به این صورت که می‌توانید در هر نقطه از کشور، با مشاوره امور ثبتی ارتباط برقرار کنید و مشکلات خود را در میان بگذارید.
زمانی که طرح صنعتی خود را به صورت قانونی ثبت کنید، از امتیازات زیر بهره‌مند می‌شوید:
· حق انحصاری از طرح خود را از نسخه‌برداری‌های غیر قانونی دریافت می‌کنید.
· جذابیت و زیبایی محصولات ما بیشتر از قبل می‌شود؛ از همین رو فروش شما هم افزایش پیدا می‌کند. از طرفی فرهنگ رقابت عادلانه و با صداقت در بین کسب‌وکارها بیشتر می‌شود.
· ثبت طرح صنعتی، سبب بازگشت سرمایه گذاری شما می‌شود. بنابراین شاهد افزایش سود خواهید بود.
· شما به عنوان مالک می‌توانید طرح ثبت شده خود را به شخص دیگری واگذار کنید و از این طریق هم به ویژگی‌های مثبتی دست پیدا کنید.
ثبت طرح صنعتی، یکی از مهمترین کارها برای شخص ابداع کننده طرح است؛ چرا که هر لحظه امکان مالکیت شخص دیگری برای طرح شما وجود دارد. بنابراین با توجه به حق مالکیت معنوی، باید قوانین ثبت طرح صنعتی را بدانید.
ما در این مطلب، نحوه ثبت طرح صنعتی را به شما معرفی کردیم؛ اما برای آن که با راه‌های میان‌بر طی کردن مراحل ثبت طرح صنعتی آشنا شوید، حتما با مشاور مخصوص به ثبت طرح صنعتی به صورت آنلاین یا تلفنی ارتباط داشته باشید.
