آلودگی هوا مشهد به عنوان یکی از کلانشهرهایی که همیشه ترافیک و ازدحام را خصوصا در مناطق مرکزی تجربه می کرده است، هم اکنون در وضعیت پاک قرار دارد. گرچه بر اساس مصوبه شورای هماهنگی ترافیک استان قرار بود طرح محدوده کاهش آلودگی هوا در کلانشهر مشهد مقدس از ابتدای سال 99 اجرایی شود، اما تا اطلاع ثانوی به تعویق افتاده است. علت این تعویق نیز ازدحام جمعیت در برخی از مراکز معاینه فنی و در راستای اقدامات پیشگیرانه از شیوع ویروس کرونا و حفظ سلامتی مردم بوده است. ویروس کرونا تا همین حالا هر طور که خواسته و هر شکل که صلاح دانسته در هر عرصه ای جولان داده و اتفاقا موفق هم بوده است. دردسر های ویروس کرونا از همان اول رفت و آمدهای شهروندان در تمام استان ها و شهرهای کشور و حتی جهان را به شدت تحت تاثیر قرار داد. تا جایی که تمام طرح های ترافیکی در تمام کلانشهر ها لغو شد و برخلاف گذشته مسئولان، مردم را به استفاده از خودروهای شخصی تشویق کرده و می کنند و نه حمل و نقل عمومی. اغراق نکرده ایم اگر بگوییم واقعا هیچ کسی حتی تصور نمی کرد که روزی طرح ترافیک تهران در هر دو محدوده تا اطلاع ثانوی ملغی و کم لن یکن اعلام شود. وقتی اوضاع تهران اینطور است، دیگر انتظاری از طرح ترافیک سایر کلانشهرها نمی توان داشت. در حقیقت با لغو طرح ترافیک در تمام کلانشهرها، اقدامی پیشگیرانه برای ابتلا به ویروس کرونا انجام می شود. زیرا باعث می شود که از ازدحام حمل و نقل عمومی کاسته شود و مردم راحت تر با خودروهای شخصی خود تردد کنند. گرچه لغو طرح ترافیک برای قطع زنجیره انتقال کرونا موثر است، اما می تواند روی آلودگی هوا کلانشهر ها از جمله آلودگی هوا مشهد تاثیر سوء بگذارد. زیرا ناخودآگاه حجم خودروهای تردد کننده در مسیرها افزایش پیدا می کند.
بر اساس آنچه که نقشه های مرکز پایش آلاینده های زیست محیطی مشهد مقدس نشان می دهد شاخص کیفیت هوای این استان در حال حاضر (25 فروردین 99) در وضعیت پاک قرار دارد. شاخص آلودگی در مشهد در 24 ساعت گذشته عدد 36 و در حال حاضر عدد 43 را نشان می دهد. البته در ایستگاه های مفتح و کریمی شاخص آلودگی هوا در حد قابل قبول است.
آلودگی هوا در هر شهر و استانی و در هر کشوری به شدت می تواند تهدید کننده سلامتی و جان انسان باشد. در حقیقت آلودگی هوا از جمله آلودگی هوا مشهد به عنوان چهارمین عامل مرگ و میر شناخته شده است. آلودگی هوا می تواند شرایط ریه و تنفسی از جمله آسم، آلرژی و بیماری انسدادی مزمن ریوی و شرایط قلبی مانند آریتمی، حمله قلبی، نارسایی قلبی و فشار خون بالا را تحت تاثیر قرار دهد و همچنین میتواند خطر سکته مغزی را افزایش دهد. در این روزهای کرونایی که سلامتی به شکل دیگری و به طرز شگفت انگیزی برای همه مردم مهم شده است و طوری شده است که مردم بیشتر از گذشته به نعمت سلامتی خود توجه می کنند و آن را عزیز می دانند، آلودگی هوا می تواند در یک بیمار کرونایی شدت عوارض را بیشتر و حاد تر کند. با توجه به اینکه کرونا ویروس در حالت پیشرفته به شدت ریه ها را درگیر می کند و تنفس را برای بیمار سخت می کند و به طرز عجیبی سیستم ایمنی بدن را مورد حمله قرار می دهد، داشتن مشکلاتی نظیر آلرژی، بیماری های قلبی و موارد این چنینی می تواند مقابله و مبارزه با این ویروس منحوس را سخت تر از همیشه کند. لذا کنترل آلودگی هوا از جمله کنترل آلودگی هوا مشهد یکی از مهمترین اقداماتی است که تمام مسئولان باید به آن توجه داشته باشد.
تعطیل شدن بارگاه مقدس امام رضا در مشهد و تمام بازارهای خرید و فروش در این شهر، اقدام موثری برای کم کردن ترددها و رفت و آمدها و به تبع آن کاهش آلودگی هوا مشهد است. مضاف بر اینکه هرگونه مسافرت و سفر تا اطلاع ثانوی و تا ریشه کن کردن ویروس کرونا به مشهد قدغن است، این امیدواری وجود دارد که وضعیت رفت و آمدی در این شهر بیشتر در دست کنترل باشد. هر چند از 23 فروردین طرح فاصله گذاری اجتماعی جای خود را به طرح فاصله گذاری هوشمند داده است و بسیاری از مردم برای رفع معیشت خود مجبورند در مراکز اداری و کاری خود حاضر شوند تا شغل خود را از دست ندهند و درآمدی داشته باشند، اما به هر حال انتظار می رود که بهداشت فردی و اجتماعی همچنان از سوی همگان رعایت شود.
صرف نظر از اینکه در شرایط حاضر ویروس کرونا می تواند به شدت سلامتی و جان هر انسانی را در هر نقطه ای از جهان تحت تاثیر قرار دهد، آلودگی هوا عامل و فاکتوری همیشگی و ساخته دست انسان است که همیشه در کمین سلامتی انسان است و می تواند با همکاری ویروس کرونا به زندگی هر کسی با هر درجه ای از سلامتی خاتمه بدهد. فقط کافی است که کرونا ویروس و آلودگی ها با هم قرارداد همکاری امضا کنند تا سیستم بدنی فرد را به شدت تضعیف کرده و جان او را بگیرند. خوشبختانه این روزها آلودگی هوا مشهد و سایر کلانشهر به مدد بارندگی هایی که شاهد آن بودیم به شدت کاهش پیدا کرده است و شاخص پاک هوا از دست رد زدن آلودگی هوا به سینه کرونا ویروس خبر می دهد و اینکه این دو فاکتور به توافقی برای از پا در آوردن انسان نرسیده اند. اما به هر حال آلودگی هوا از جمله آلودگی هوا مشهد می تواند بیماری های زیادی از جمله موارد زیر را سبب شود؛
· بیماری های قلبی-عروقی و تنفسی شدید
· استرس اضافی برای ریه ها و قلب
· آسیب سلولی به سیستم تنفسی
· سرعت بخشیدن بر پیری ریه ها
· از دست دادن ظرفیت ریه ها و کاهش عملکرد آنها
· پیشرفت بیماری هایی مانند آسم، برونشیت، آمفیزم ( نوعی بیماری ریوی) و حتی سرطان
· در نهایت کوتاه شدن دوره زندگی
جمع بندی
خوشبختانه در حال حاضر آلودگی هوا مشهد در شرایط پاک قرار دارد و جایی برای نگرانی نیست. هموطنان همچنان باید تذکرات لازم برای مقابله و پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا رعایت کنند و با رعایت بهداشت فردی و اجتماعی و در خانه ماندن دوره شیوع این ویورس منحوس را کاهش بدهند.