رجیستر گوشی قدیمی اگر در زمانی که طرح رجیستری تصویب و عملیاتی شد و گوشی روشن بود، لزومی ندارد. اما هستند افراد زیادی که قبل از اجرای طرح رجیستری گوشی روشن نشده و استفاده نشده ای داشته اند و اکنون با توجه به دگرگونی قیمت گوشی قصد استفاده از آن را دارند. این دسته از افراد بی تردید با مشکلاتی با عنوان " رجیستر گوشی قدیمی" روبه رو خواهند بود. بد نیست به عنوان یک یادآوری بگوییم که طرح رجیستری فقط برای حفظ حقوق مشترکان و جلوگیری از فروش گوشی های قاچاق به جای گوشی های قانونی تصویب و عملیاتی شده است. با اجرای این طرح تنها گوشی هایی که از مبادی قانونی وارد کشور شده اند و هزینه های گمرکی را پرداخت کرده اند، می توانند از اپراتورهای داخلی سرویس دریافت کنند. در واقع چنانچه شناسه گوشی در سیستم اپراتوری ثبت نشده باشد، امکان دریافت خدمات از شرکت ارتباطات سیار ایران وجود ندارد. چنین گوشی تنها به اندازه سی روز می تواند از هر یک از اپراتورهای تلفن همراه خدمات دریافت کند و بعد از سی روز قطع دسترسی می شود.
بدیهی است که هم اکنون بعد از خرید هر مدلی از گوشی های موجود در بازار، خریدار باید نسبت به رجیستر کردن گوشی و اطلاع از قانونی بودن گوشی در ایران قبل از پرداخت مبلغ خرید گوشی، اطلاع پیدا کند. اما سوال مهم در مورد رجیستر گوشی قدیمی این است که اگر پیش از اجرایی و عملیاتی شدن طرح رجیستری گوشی نو و آکبندی داشته باشیم که حتی یک بار هم آن را روشن نکرده و استفاده نکرده ایم، تکلیف چیست. به نقل مستقیم از وزیر ارتباطات، محمد جواد آذری جهرمی، در حاشیه نهمین سمپوزیوم بین‌المللی مخابرات، نهادهای مختلف دولت در حال رفع این مشکل هستند. این مقام مسئول در مورد رجیستر گوشی قدیمی اینگونه اظهار نظر کرد که :
"ما می دانیم این مشکل برای مردم وجود دارد، اما هنوز راه حل مناسبی برای آن پیدا نشده است. در کارگروه فنی رجیستری به دنبال پیدا کردن راهی مناسب در این مورد هستیم. اکنون مسئولان ارتباطی و اپراتورها در حال انجام پردازش هستند و مواردی را بررسی می کنند که بر اساس آن افراد ادعا می کنند گوشی‌هایشان قدیمی بوده است و آنها طبق آنالیز باید دریابند که این گوشی ها فعال بوده یا خیر.»
با توجه به اینکه سیستم ثبت تلفن همراه به کمک اتصال شماره تلفن و IMEI گوشی قانونی بودن گوشی را تشخیص می دهد و تایید یا تکذیب می کند و از آنجا که برخی هنوز در بازار به قاچاق مشغول هستند و از IMEIهای قبلی برای گوشی های جدید استفاده می کنند و می گویند این گوشی فعال بوده است. همین موضوع جعل IMEI می تواند در سیستم رجیستری مشکل‌آفرین باشد و دلیل اینکه نهادهای مختلف روی روشن شدن گوشی های قدیمی حساسیت به خرج می‌دهند نیز همین موضوع است. در واقع به همین دلیل است که رجیستر گوشی قدیمی با مشکلات زیادی روبه رو است. این مشکل فقط برای گوشی های غیر فعالی است که قبل از اجرایی شدن طرح رجیستری تا کنون غیر فعال بوده اند و مالک آنها اکنون تصمیم به فعال کردن آنها گرفته است.
در هر صورت گوشی از طریق راه های که سامانه همتا به کاربران معرفی کرده است، رجیستری می شود. گوشی‌ای می تواند سربلند از آزمون های سامانه همتا بیرون بیاید که به صورت قانونی و با پرداخت عوارض گمرکی وارد کشور شده باشد. در غیر این صورت نمی تواند و اجازه ندارد که از هیچ یک از اپراتورهای داخلی خدمات دریافت کند. همین قانون است که رجیستر گوشی قدیمی را با مشکل روبه رو می کند. در واقع گرچه سامانه همتا به راحتی می تواند قانونی بودن یا نبودن گوشی های جدید و کنونی را تشخیص دهد، اما هنوز برای گوشی هایی که قبل از اجرای طرح رجیستری خریداری شده اند و هنوز هم روشن نشده اند، کاری نمی تواند بکند و یا بهتر است بگوییم که چاره ای نیاندیشیده است.
برای اطلاع از اینکه گوشی از مبادی قانونی وارد شده است و اصطلاحا رجیستر شده است و می تواند از اپراتورهای داخلی خدمات دریافت کند یا مه، تنها کافی است کد IMEI گوشی را از طریق یکی از روش های زیر به سامانه همتا ارسال کنید. به این ترتیب سامانه همه واقعیت را درباره اصالت گوشی به شما خواهد گفت.
1. پیامک به شماره ۷۷۷۷
2. کد دستوری #۷۷۷۷*
3. سایت اینترنتی به آدرس https://hamtainfo.ntsw.ir/
4. اپلیکیشن همتا
در تمام این روش ها باید شناسه IMEI را برای سامانه همتا ارسال کنید تا قانونی بودن یا نبودن ورود گوشی برای شما مشخص شود.
کد IMEI شناسه اختصاصی هر دستگاه تلفن است که برای هر دستگاه منحصر و یکتاست و هرگز مشابه نیست. بهترین و معمولی ترین راه برای یافتن کد IMEI تمام گوشی ها این است که کد دستوری #06#* را از طریق گوشی بگیرید. حتی نیازی نیست گزینه تماس را هم بزنید. بعد از گرفتن شماره بالا به صورت خودکار کد IMEI برای شما نشان داده می شود. مشکلی که در مورد رجیستر گوشی قدیمی وجود دارد در واقع به شناسایی همین کد مربوط است.
پاسخ های سامانه همتا بعد از استعلام اصالت گوشیاز یکی از حالت های زیر خارج نیست:
· دستگاه غیر قانونی است
· دستگاه مناطق آزاد
· دستگاه ارز دولتی
· دستگاه قانونی دارای نام واردکننده
· دستگاه مسافری
· این دستگاه قبلا با یک سیم‌کارت روشن شده است
· شناسه (IMEI) دستگاه قانونی نیست، ولی مشمول طرح ثبت تلفن همراه نیست
· شناسه (IMEI) دستگاه قانونی است، ولی تلفن همراه نیست
جمع بندی
به هر حال هنوز رجیستر گوشی قدیمی با مشکل و مانع روبه رو است. با توجه به اینکه وزیر ارتباطات نیز از وجود این مشکل مطلع است و هنوز در مورد آن چاره اندیشی نشده است، باید فی الحال منتظر بمانید تا به این موضوع رسیدگی شود و مشکلات و موانع مربوط به آن حل و فصل شود. بدیهی است که تا زمان حل شدن مشکل رجیستر گوشی قدیمی امکان استفاده از این گوشی ها برای هیچ کاربری وجود نخواهد داشت.
