برای محاسبه حقوق بازنشستگی فرمول خاصی وجود دارد. اما به طور کلی باید بدانید که دو عامل برای تعیین و مشخص کردن حقوق بازنشستگی نقش دارند؛ یکی سابقه پرداخت حق بیمه است و دیگری حقوق و مزایای مبنای کسر حق بیمه. به عبارت ساده تر هر چه سابقه پرداخت حق بیمه بیشتر باشد، و هر چه حقوق و مزایایی دریافتی در طی سال های کاری بیشتر باشد، در پایان سی سال، حقوق بازنشستگی بیشتری برای فرد تعیین می شود. میانسالی و از کار افتادگی برای هر زن و مردی اتفاق طبیعی و روال عادی زندگی است که باید از روزهای جوانی برای آن برنامه ریزی کرد.
یکی از برنامه ریزی هایی که می توان انجام داد، استفاده از بیمه تامین اجتماعی است. البته نه فقط سالمندی و از کارافتادگی ممکن است معیشت افراد را در تمام مدت طول عمر تهدید کند، بلکه بیماری و بیکاری نیز از عوامل تهدید کننده معیشت هستند که با داشتن بیمه و پوشش بیمه ای مناسب می توان از حمایت های لازم توسط سازمان بیمه بهره برد و استفاده کرد. البته به فقط به شرطی که از همان ابتدا به موضوع بیمه به اندازه کافی و لازم توجه شود.
نحوه محاسبه حقوق بازنشستگی به این شکل است که ابتدا باید متوسط مزد یا حقوق بیمه شده تعیین شود. سپس این عدد در سابقه پرداخت حق بیمه ضرب می شود و عدد به دست آمده در 30 تقسیم می شود. در نهایت از مجموع مزد یا حقوق مبنای کسر حق بیمه در آخرین دو سال اشتغال تقسیم بر عدد 24 حقوق بازنشستگی به دست می آید. در واقع مزد یا حقوقی که بیمه شده در آخرین دو سال پایان کار خود دریافت می کند و حق بیمه ماهانه او بر مبنای آن محاسبه می شود، نقش مهمی در تعیین مستمری بازنشستگی دارد.
سابقه موزون بازنشستگی × متوسط حقوق و مزایا تا 700.000 ریال × 4 + متوسط حقوق و مزایای مازاد بر 700.000 × 2 تقسیم بر 12×30 = حقوق بازنشستگی
"میزان مستمری بازنشستگی عبارت است از یک سی‌ام متوسط مزد یا حقوق بیمه شده ضرب در سنوات پرداخت حق بیمه مشروط بر آنکه از سی‌وپنج، سی‌ام متوسط مزد یا حقوق تجاوز نکند. تبصره متوسط مزد یا حقوق برای محاسبه مستمری بازنشستگی عبارت است از مجموع مزد یا حقوق بیمه شده که بر اساس آن حق بیمه پرداخت شده ظرف آخرین دو سال پرداخت حق بیمه تقسیم بر بیست و چهار."
1. میانگین حقوق ماهانه سال آخر یا همان حقوقی که بیمه شده در 12 ماه منتهی سال آخر به زمان درخواست بازنشستگی دریافت می کرده است.
2. میانگین حقوق ماهانه سال ماقبل آخر یا همان حقوقی که بیمه شده در 12 ماه سال ماقبل آخر منتهی به زمان درخواست بازنشستگی دریافت می کرده است.
یا به عبارت دیگر میانگین حقوق دو سال آخر منتهی به زمان درخواست بیمه
3. تعداد سال سابقه بیمه یعنی اینکه متقاضی حقوق بازنشستگی دقیقا چند سال حق بیمه به سازمان تامین اجتماعی پرداخت کرده است.
با توجه به اینکه برای هر فرد جوانی همیشه احتمال از کار افتادگی و بیکاری وجود دارد یا اینکه در نهایت اتفاق پیری برای هر کسی رخ می دهد و جز روال طبیعی زندگی همه انسان ها است، داشتن بیمه برای این روزهای سخت زندگی، کورسوی امیدی است برای راحت تر سپری کردن معیشت. حتی اگر بیمه شده فوت کند، باز هم حقوق بازنشستگی او تحت شرایطی به بازماندگان تعلق می گیرد. بنابراین داشتن بیمه و برخورداری از حمایت های بیمه در هر شرایطی برای فرد و خانواده او مفید فایده است و می تواند مشکلات معیشتی را تا حد قابل قبولی رفع کند. با توجه به اینکه محاسبه حقوق بازنشستگی متناسب با مدت پرداخت حق بیمه و مدت پوشش بیمه ای در زمان رسیدن به سن خاص انجام می شود، لذا مهمترین مسئله ای که در جوانی و در زمان اشتغال باید به آن توجه شود، کار کردن در ازای بیمه بودن است. بیمه داشتن در واقع یکی از اساسی ترین و اصلی ترین موضوعات در مورد معیشت هر فرد است که حتی می توان گفت به هیچ وجه وابسته به موضوع اشتغال هم نیست. هر کسی می تواند با استفاده از نوعی پوشش بیمه برای روزهای پیری و ازکار افتادگی خود برنامه ریزی کند. گرچه بیمه تامین اجتماعی فقط مربوط به شاغلین است، اما افراد غیر شاغل نیز می توانند از سایر انواع بیمه نیز استفاده کنند. تا در زمان لازم بتوانند از حقوق و مزایای مفیدی برای گذران زندگی خود بهر مند باشند.
اگر در جایی مشغول به کار هستید، اما بیمه برای شما رد نمی شود، باید بدانید که کارفرما وظیفه دارد شما را تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی در آورد و حق بیمه شما را پرداخت کند. با توجه به اینکه پرداخت مستمری در پیری یا در زمان از کار افتادگی با توجه به سوابق بیمه شده خواهد بود و در محاسبه حقوق بازنشستگی تعداد سال هایی که حق بیمه پرداخت شده است، نقش کلیدی دارد، بنابراین به هیچ وجه عاقلانه نیست در ازای کار کردن در مجموعه و شرکتی، به موضوع بیمه بی توجه باشید و آن را مهم ندانید. سابقه پرداخت بیمه برای هر فرد شاغلی یکی از موضوعات اساسی مربوط به حقوق و مزایا است.
باید یادآوری کنیم که بر اساس ماده 76 قانون تامین اجتماعی، مردان و زنان به صورت عام با داشتن شرایط سنی و سوابق بیمه ای مختلف می توانند بازنشسته شوند که معروف ترین آن داشتن 30 سال سابقه پرداخت حق بیمه است. با توجه به اینکه در محاسبه حقوق بازنشستگی میانگین دستمزد دو سال آخر افراد نسبت به سابقه بیمه ای آنها اهمیت زیادی دارد، لذا بهتر است در دو سال آخر اشتغال خود به این موضوع توجه ویژه تری داشته باشید. برای مثال باید بگوییم که اگر بخواهید با 20 سال سابقه پرداخت بیمه بازنشسته شوید، حقوق شما بیست سی ام میانگین دستمزد دو سال آخری است که طی لیست بیمه به سازمان اعلام شده است. عدد بیست تعداد سال هایی است که حق بیمه پرداخت کرده اید و عدد سی تعداد روزهای هر ماه است.
نکته مهم در محاسبه حقوق بازنشستگی این است که خود بیمه شده نیز باید در میزان دست مزدی که کارفرما برای او رد می کند، دقت داشته باشد. زیرا اگر دستمزد بیمه شده کمتر از حداقل دستمزد آن سال باشد، بر اساس یک ماده قانونی مابه تفاوت این دو از محل پیش بینی شده پرداخت می شود تا معیشت مستمری بگیر از حدی پایین تر نرود.
همراهان عزیز با توجه به اینکه امروزه انواع مختلفی از بیمه های عمر و سرمایه گذاری در کنار بیمه تامین اجتماعی وجود دارد که پوشش های خوبی هم در اختیار بیمه شدگان قرار می دهند، توصیه می کنیم که از این مدل از پوشش های بیمه ای نیز برای روزهای پیری خود استفاده کنید. خصوصا اگر در کنار بیمه تامین اجتماعی از این مدل بیمه ها هم استفاده کنید، در آینده از لحاظ مالی تامین خواهید بود. استفاده از بیمه های عمر و سرمایه گذاری و ... برای افرادی که شاغل هم نیستند، می تواند مزایای بسیار زیادی داشته باشد.
