عده زیادی در مورد معایب خرید گوشی رجیستر نشده سوال می پرسند. خرید گوشی های رجیستر نشده خصوصا گوشی های بالارده از هر برند این روزها بسیار متداول شده است. مهمترین دلیل برای متداول شدن چنین خریدی، قیمت خرید تمام شده کمتر یک گوشی بالا رده است. به هر حال گوشی هایی که به صورت تجاری و توسط بازرگانان وارد کشور می شوند و به عبارتی شرکت های خاصی مسئول واردات گوشی هستند، در ازای هزینه ای که برای گمرک گوشی پرداخت می کنند و دشواری های که برای وارد کردن گوشی به مرزهای داخلی متحمل می شوند، از خریدار هزینه دریافت می کنند. البته در ازای این هزینه گارانتی خرید به خریدار ارائه می دهند و خرید او را تا تاریخ مشخصی ضمانت می کنند. وقتی کسی به سمت و سوی خرید یک گوشی رجیستر نشده تمایل پیدا می کند، به این معنی است که خیلی روی ضمانت شرکت های وارد کننده گوشی ها حساب نمی کند و ترجیح می دهد هزینه ورود گوشی به داخل را خودش پرداخت کند و مسئولیت هر نوع خرابی و اتفاق احتمالی را خودش بپذیرد.
صرف نظر از اینکه یکی از معایب خرید گوشی رجیستر نشده، گارانتی نداشتن این مدل از گوشی ها است، ظاهرا با افزایش قیمت گوشی در ایران به دنبال افزایش قیمت ارز، تمایل به خرید گوشی رجیستر نشده بسیار بالا رفته است. این در حالی است که گرچه قبلا برای بسیاری از تلفن های وارداتی که به صورت قاچاق وارد کشور می شدند، امکان رجیستر کردن در وب سایت گمرک و همتا با پرداخت مبلغ گمرکی و ثبت گوشی به صورت مسافری، امکان‌پذیر بود. اما اینطور که پیداست، هم اکنون این کار امکان پذیر نیست و گوشی هایی که به صورت قاچاق وارد کشور می شوند دیگر رجیستر نمی شوند. در واقع اگر مسافری به واقع یک گوشی از خارج به داخل وارد کرده باشد، می تواند عوارض گمرک آن را پرداخت کند و آن را رجیستر کند؛ اما کسی که سابقه خروج از کشور را نداشته باشد، نمی تواند چنین کاری را انجام دهد. ظاهرا این اقدام امنیتی به کمک ناجا بررسی می شود.
لازم است همین جا یادآوری کنیم که گارانتی دار بودن گوشی هرگز به معنای رجیستر بودن آن نیست و حتما باید رجیستر بودن گوشی را با روش های معرفی شده کنترل نمود. معایب خرید گوشی رجیستر نشده شاید در همین تعداد معدود و اندک باشد، اما اهمیت آن به قدری بالاست که ریسک خرید چنین خریدی را هرگز توجیه نمی کند.
هنوز با وجود اینکه مدت زمان زیادی از اجرای طرح رجیستری گوشی می گذرد، هنوز عده زیادی با این طرح آشنایی ندارند و حتی آن را جدی هم نمی گیرند. همین ناآشنایی و سهل انگاری باعث می شود که سودجویان بتوانند آنها را فریب بدهند و آنها را متضرر کنند. نه تنها آشنایی با زیر و بم طرح رجیستری برای همه افراد لازم است، بلکه شناخت معایب خرید گوشی رجیستر نشده نشده نیز کمک می کند که افراد تصمیم درست بگیرند و خرید درست داشته باشند.
اساسا طرح رجیستری طرحی است که جلوی قاچاق گوشی را می گیرد و اجازه نمی دهد گوشی به صورت غیر قانونی وارد کشور شود و از اپراتورها خدمات و سرویس دریافت کند. به طور کلی قاچاق تلفن های همراه همیشه سود سرشاری را برای عده‌ای ایجاد می کرد. از همین جهت طرح رجیستری اجرا و عملیاتی شد تا جلوی این سود سرشار غیر قانونی را بگیرد. گرچه این طرح روزنه هایی برای دور زدن داشت یا به عبارت دارد، اما هر چه از عمر این طرح می گذرد، اشکالات آن برطرف می شود و رفته رفته به طرحی به عیب و نقص تبدیل می شود که جلوی هر نوع قاچاق و سواستفاده احتمالی را می گیرد.
بد نیست بدانید که طرح رجیستری طرحی است که در اواسط سال 85 کلید خورد و اجرایی شد، اما به دلیل اشکالات و نواقص فراوانی که داشت در اوایل سال 86 متوقف شد. در سال 94 بود که زمزمه اجرایی شدن طرح رجیستری جدی‌تر شد و کارگروه‌هایی برای بررسی تخصصی این طرح تشکیل شدند. در نهایت این طرح از پاییز ۹۶ دوباره به طور جدی‌تر‌ی کلید خورد و به مرحله اجرا درآمد. هدف اصلی طرح رجیستری، مبارزه با قاچاق و واردات غیر قانونی گوشی های هوشمند است. به مدد این طرح، تنها گوشی های موبایلی که از طریق گمرک ایران وارد کشور شده اند، می توانند فعال شوند.
بعد از طرح رجیستری برای مدت کوتاهی گوشی قاچاق وارد کشور نشد، زیرا به طور عملی ورود گوشی توسط مسافر ممنوع اعلام شد، اما از ابتدای سال ۹۷ با توجه به افزایش چشمگیر نرخ ارز و افزایش قیمت گوشی های موبایل و کاهش قدرت خرید مصرف‌کنندگان نهایی امکان ورود گوشی مسافری مجدد فراهم شد. در واقع به دنبال انتقاد‌های زیاد درباره ممنوعیت ورود گوشی مسافری، دوباره اجازه ورود گوشی با کد ملی داده شد. به دنبال این اجازه قانونی، قاچاقچیان فرصت طلب، توانستند با یافتن اشکالات و روزنه‌های طرح رجیستری یک بار دیگر بازار را در اختیار بگیرند و با استفاده از کد ملی دیگران گوشی های قاچاق را در سامانه ثبت و رجیستر کنند. به همین دلیل گوشی هایی که به صورت قاچاق وارد کشور می شوند، دیگر رجیستر نمی شوند. در واقع اگر مسافری به واقع یک گوشی از خارج به داخل وارد کرده باشد، می تواند عوارض گمرک آن را پرداخت کند و آن را رجیستر کند؛ اما کسی که سابقه خروج از کشور را نداشته باشد، نمی تواند چنین کاری را انجام دهد.
جمع بندی
شاید در نگاه اول معایب خرید گوشی رجیستر نشده خیلی جدی به نظر نیاید، اما وقتی به ماهیت اجرای طرح رجیستری و قوانین و مقررات ریز و درشت آن دقت می کنیم، به خوبی متوجه می شویم که گرچه معایب خرید گوشی رجیستر نشده انگشت شمار هستند، اما اهمیت آنها آنقدر زیاد است که کسی نمی تواند آنها را جدی نگیرد. از همین جهت توصیه می کنیم حتی به نیت پرداخت هزینه کمتر برای خرید گوشی، به سراغ خرید گوشی رجیستر نشده نروید. زیرا این احتمال که تمام پولی که برای خرید گوشی پرداخت کرده اید، از دست بدهید و متحمل ضرر بشوید، بسیار زیاد است.
