عوارض الکترونیکی عوارضی هستند که از 28 اسفند 1397 بابت عبور از آزادراه های تهران – ساوه، تهران – قم، کرج – قزوین و قزوین- زنجان اخذ می شوند. در واقع روش سنتی و دستی اخذ عوارض در این آزادراه راه منسوخ شده است و عوارض الکترونیکی جای آنها را گرفته است. این روش مزایای بسیار زیادی دارد که مهمترین آنها می تواند صرفه جویی در زمان باشد. با توجه به اینکه در روش دستی و سنتی اخذ عوارض، خودروها باید برای پرداخت عوارض منتظر بمانند تا به باجه اخذ عوارض برسند، زمان زیادی هدر می شود و وقت و انرژی اضافی صرف اخذ عوارض می شود، به همین دلیل سیستم اخذ عوارض به صورت آنی رو راه اندازی شده است و قرار است این سیستم به تدریج در تمام آزادراه های کشور اجرایی و عملیاتی شود. با توجه به اینکه عوارض الکترونیکی فعلا فقط در آزادراه های یاد شده اخذ می شود، کاربران ترافیک باید از روش های معرفی شده برای پرداخت عوارض الکترونیکی اقدام کنند و به هیچ وجه به هیچ مرجعی عوارض این آزادراه ها را به صورت دستی پرداخت نکنند.
پرداخت عوارض به صورت الکترونیکی مزایا و فواید متنوعی دارد. همانطور که گفتیم مهمترین آنها صرفه جویی در زمان است. همچنین عوارض الکترونیکی از آنجا که باعث می شوند خودروها در صف های طولانی منتظر نمانند، بنابراین در مصرف سوخت خودروها صرفه جویی می شود. به علاوه رفاه و راحتی بیشتری برای مردم فراهم می شود، زیرا دیگر هیچ نیازی به منتظر ماندن در صف ها نیست و بدون توقف های طولانی مسیر سفر طی می شود. دریافت عوارض الکترونیکی همچنین باعث می شود که آثار تخریبی کمتری بر روی آزادراه ایجاد شود و پرداخت ها به صورت کاملا عادلانه و بر اساس میزان استفاده باشد.
در حال حاضر و با استناد به سایت آف رو عوارض الکترونیکی در آزادراه های تهران – قم، تهران – ساوه، کرج – قزوین، قزوین – زنجان و بندر عباس - بندر شهید رجایی اخذ می شود و قرار است به زودی این طرح در آزادراه های قزوین – رشت، تهران – پردیس، قم – کاشان، کاشان – اصفهان، ارومیه - تبریز (قطعه چهار)، ساوه – سلفچگان، کنارگذر شمالی مشهد، باغچه – مشهد و زنجان – تبریز نیز اجرا شوند.
با توجه به اینکه عوارض الکترونیکی باید در مهلت مقرر پرداخت شوند، بنابراین بعد از تردد پیامک مربوط به مبلغ عوارض آزادراهی برای مالک خودرو ارسال می شود. این پیامک یک بار در همان روز تردد و بعد از عبور از آزادراه برای مالک خودرو ارسال می شود. اگر پرداخت انجام نشود، بعد از 24 ساعت مجددا پیامک ارسال می شود. در صورت عدم اقدام به پرداخت عوارض الکترونیکی تا 48 ساعت پس از پیامک دوم، پیامک سوم از طرف پلیس ارسال می شود. چنانچه بعد از پیامک سوم هم پرداخت عوارض انجام نشود، جریمه به عوارض الکترونیکی تعلق می گیرد. قبلا به این صورت بود که در صورت عدم پرداخت به موقع عوارض الکترونیکی، 30 هزار تومان جریمه برای خودرو منظور میشد. اما هم اکنون این قانون تغییر کرده است و جریمه عوارض الکترونیکی به صورت دیرکرد لحاظ می شود. به این معنی که هر چه پرداخت عوارض الکترونیکی دیرتر انجام شود، جریمه دیرکرد نیز بیشتر می شود. لازم است همین جا یادآوری کنیم که سیستم آنی رو یا آف رو از مجموعه ای از تجهیزات نرم افزاری و سخت افزاری استفاده می کند تا بتواند تردد خودروها را رصد کند. در هر آزادراه سامانه های شناسایی در مناطق مختلف مستقر و نصب شده اند. این سامانه های شناسایی متشکل از یک دکل، یک سیستم خوانش پلاک و تجهیزات نگهدارنده و ارسال کننده داده ها هستند. به این ترتیب تمام تردد های خودرو ها در این مسیر ها با دقت فراوان ثبت و ضبط می شوند. در واقع در هنگام عبور خودرو از هر یک از این سامانه ها مشخصات خودرو شناسایی می شود و به مرکز جهت پردازشهای بعدی ارسال می شود.
برای پرداخت عوارض الکترونیکی روش های مختلفی تدارک دیده شده است. یادآوری می کنیم که در هیچ شرایطی امکان پرداخت دستی عوارض در آزادراه های آف رو وجود ندارد.
· پرداخت آنلاین عوارض الکترونیکی به کمک سه درگاه مشخص شده در سایت آنی رو.
· پرداخت عوارض الکترونیکی به کمک برنامههای موبایلی معرفی شده در سایت آنی رو.
· پرداخت عوارض الکترونیکی از طریق کسر مستقیم از حساب بانکی بانک های ملی، ملت، مسکن، سپه، اقتصاد نوین، انصار، شهر، ایران زمین، دی، سرمایه، پست بانک و قرضالحسنه مهر ایران.
· پرداخت عوارض الکترونیکی با استفاده از تگ ها.
· پرداخت عوارض الکترونیکی به استفاده از آنیرو کارت.
· پرداخت عوارض الکترونیکی به کمک کد دستوری *720*8# .
· پرداخت عوارض الکترونیکی به کمک خودپرداز بانک های ملت، سامان، انصار و شهر و با داشتن شناسه قبض و شناسه پرداخت.
· پرداخت عوارض الکترونیکی به کمک دستگاه های کارتخوان کیوسک های اطلاع رسانی و پرداخت آنیرو، پمپ بنزین ها، مجتمع های تفریحی و توقفگاههای بینراهی در آزادراه های کشور.
· پرداخت عوارض الکترونیکی با عضویت در گروه مشتریان دائمی بانک مسکن، تاپ، سی پی، nspay و کیپاد و شارژ حساب در این اپ ها.
· پرداخت عوارض الکترونیکی شرکت ها و کسب و کارهایی که متولی تعدادی خودرو هستند.
پیگیری پرادخت عوارض الکترونیکی موضوعی است که بسیاری در مورد چگونگی آن پرس و جو می کنند. گاهی برای تعدادی از کاربران ترافیک بدون اینکه از این آزادراه ها عبور کرده باشند، پیامک عدم پرداخت عوارض ارسال می شود یا اینکه بعد از پرداخت عوارض الکترونیکی همچنان مبلغ بدهی در سابقه آنها باقی می ماند و یا اینکه مبلغ عوارض بسیار بیشتر از نرخ مصوب است. این افراد می توانند از طریق تماس با شماره تلفن ۶۳۴۶۸۵۳۱-۰۲۱ این موضوعات را پیگیری کنند. این شماره تلفن در مورد پیامک های اشتباه، مبالغ اشتباه و شکایت های احتمالی پاسخگو خواهد بود.
بعد از تردد از آزادراه های آف رو حتما نسبت به استعلام و پرداخت عوارض الکترونیکی در موعد مقرر اقدام کنید تا مشمول جریمه دیرکرد نشوید. مبالغ عوارض الکترونیکی برای هر خودرو به تناسب ظرفیت و کارایی که دارد متفاوت است.