مدت ها است که وضع هوای تهران به یکی از بزرگ ترین مشکلات زیست محیطی تبدیل شده است. چرا که ما سال های متمادی است که پاییز و زمستان هایی با آب و هوای بسیار آلوده را تجربه می کنیم. البته این بدان معنی نیست که وضع هوای تهران در سایر روزهای سال مناسب و پاک است. اما آیا می دانید مشکلات آلودگی هوای تهران از کجا نشات می گیرد؟ با ما همراه باشید تا به بررسی این موضوع بپردازیم.
تمام کسانی که در تهران زندگی می کنند، از وضع هوای تهران گله دارند. چند روز تنفس در آب و هوای پاییزی و یا زمستانی تهران کافی است تا شما بتوانید به راحتی کیفیت پایین هوای تهران را دریابید. حقیقت این است که وضع هوای تهران به یکباره این روزها را تجربه نمی کند؛ بلکه آلودگی هوای تهران محصول سال های طولانی رسیدگی نکردن به منشا این آلودگی ها است. اما آیا با منشا آلودگی هوا تهران آشنایی دارید؟
یکی از مهم ترین عوامل تاثیر گذار در به وجود آمدن وضع هوای تهران امروزی، تردد خودروهای فرسوده در سطح شهر است. شاید برایتان جالب باشد بدانید که برخی از خودروها با داشتن ظاهری سالم، اما از نظر فنی دچار مشکل هستند؛ به همین دلیل تشخیص فرسوده بودن و یا نبودن آن ها منوط به مراجعه به مراکز فنی است. متاسفانه علی رغم تمام سختگیری های صورت گرفته، همچنان بسیاری از خودروهایی که در سطح شهر تردد می کنند، فاقد معاینه فنی هستند و این یعنی خودروهای بسیاری آلودگی را به هوای پیرامون ما تزریق می کنند.
کارخانه هایی که در اطراف شهر وجود دارند، از سوخت های مختلفی برای تولید استفاده می کنند که دود حاصل از این سوخت ها وارد هوا می شود و این به آلودگی هوا منجر می شود. از سوی دیگر برخی از این آلودگی های ناشی از سوخت های فسیلی، با طی کردن مسافت زیاد، وارد جو می شوند. این آلودگی های تجمع یافته در جو، در وضعیت آب و هوایی کل جهان تاثیر می گذارد و تغییرات آب و هوایی را پدید می آورند.
اغلب وسایل نقلیه برای حرکت کردن، به بنزین نیاز دارند؛ در حالی که برخی از این بنزین ها بی کیفیت هستند و مراحل سوختن را به طور کامل و صحیح طی نمی کنند. این یعنی دود ناشی از احتراق این سوخت ها بسیار مضرتر از سوخت هایی با کیفیت بالا است. در نتیجه تردد خودروها با سوخت های این چنینی، وضع هوای تهران به صورت کنونی درخواهد آمد.
در حالی که در برخی از کشورهای پیشرفته، از سوخت های سازگار با محیط زیست مانند سی ان جی استفاده می کنند، هنوز در شهرهای بزرگی چون تهران، زیرساخت های لازم برای استفاده از این سوخت ایجاد نشده است. نه مراکز سوخت رسانی به وفور یافت می شود، نه خودروها مجهز به این سیستم سوخت گیری هستند و نه البته فرهنگ استفاده از سوخت های سازگار با محیط زیست نهادینه شده است. این مورد نیز از جمله مهم ترین عوامل وضع هوای تهران به شکل امروز است.
یکی دیگر از مهم ترین عوامل آلودگی هوای تهران تولید گازهای گلخانه ای و انتشار در جو است. دی اکسیدکربن CO2، متان CH4، اکسید نیترید N2O، اوزون، کلروفلروکربن CFCو بخار آب از جمله گازهای گلخانه ای محسوب می شوند. لازم به ذکر است که این ها، گازهای اتمسفری هستند که در لایه ای از سطح آب و هوایی زمین قرار دارند که برای پشتیبانی از دمای متناسب محیط زیست، لازم هستند. اما افزایش میزان این گازهای گلخانه ای در جو، سبب گرم شدن کره زمین می شود.
البته لازم به ذکر است که این گازهای تولید شده، در غلظت های مختلفی ایجاد می شوند و می توانند پتانسیل های مختلفی را در گرم کردن زمین از خود نشان دهند. اما در هر حالت، افزایش هر یک از این گازهای گلخانه ای، سبب گرم شدن کره زمین خواهند شد و این یعنی بشر روز به روز به انتهای خود و محیط زیستش نزدیک می شود.
وارونگی دما زمانی رخ می دهد که در مجاورت کره زمین هوای گرم در بالای هوای سرد قرار می گیرد. در این حالت پایداری در هوا ایجاد می شود و به جای کاهش دما با افزایش ارتفاع، شاهد افزایش دما خواهیم بود.
در وارونگی دما، وزش باد به سختی و با حالت ضعیفی رخ می دهد، لذا جا به جایی هوا کمتر خواهد بود و آلودگی ها در هوا متراکم نمی شوند. به همین دلیل می توانیم وارونگی دما را نیز یکی از عوامل اصلی آلودگی و وضع هوای تهران بنامیم.
همان طور که گفته شد، وضع هوای تهران به شکل امروز، نتیجه عوامل مختلفی است که در بالا به آن ها اشاره نمودیم. هر یک از این عوامل می توانند به آلودگی هوای تهران دامن بزنند و این مشکل را صد چندان کنند.
