یک از جرایمی که در قوانین ایران ، جرم علیه امنیت و امنیت عمومی مردم تلقی شده و تلاش برای برهم زدن ثبات جامعه یاد شده ، جرم محاربه است . در این مقاله سعی بر آن است تا تعریفی اجمالی از جرم محاربه و تفاوت آن با جرم افساد فی الارضی که غالباً با هم تلفیق می شود ارائه دهیم.
ریشه کلمه محاربه «جنگ» و در اصل به معنای «محرومیت» و اسارت است.
محاربه در فقه به معنای اسلحه گرفتن علیه مردم، ترساندن آنهاست. از نظر فقها هرکس مال دیگری را آشکارا و به زور تصرف کند یا مردم را به اسارت بگیرد، محارب است.
در ماده 279 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392، کشیدن سلاح به منظور تعرض، ارعاب یا ارعاب افراد به نحوی که موجب ایجاد ناامنی در محیط شود، محاربه است .
جرم محاربه
جنایت محاربه همانطور که گفته شد، جرم محاربه طبق ماده 279 قانون مجازات اسلامی 1392 حمل سلاح به منظور جان، مال یا ناموس اشخاص یا ایجاد رعب و وحشت در آنها است. به گونه ای که باعث ناامنی در محیط می شود. ارتکاب این جرم در صورتی که منجر به محیطی ناامن شود. بنابراین، اگر مجرم به هر دلیلی نتواند این نتیجه را به دست آورد، محارب محسوب نمی شود.
مثلاً شخصی به قصد دزدی وارد مغازه می شود و با اشاره اسلحه خود محصولات آن فروشگاه را می دزدد. این رفتار باعث ایجاد ناامنی در محیط نمی شود و عمل آن جنبه عمومی ندارد. بنابراین، او محارب نیست. با این حال، شما می توانید در جرائمی مانند تحریک به جنگ، ارعاب، حمل سلاح غیرمجاز، سرقت مسلحانه و غیره مجرم شناخته شوید.
این نکته بعداً در ماده 279 نیز روشن شده است; کسي که با انگيزه شخصي نسبت به شخص يا اشخاص معيني دست به اسلحه مي گيرد و عمل او جنبه عمومي ندارد و همچنين کسي که در مقابل مردم اسلحه مي گيرد ولي امنيت را از او سلب نمي کند. به دلیل معلولیت او محارب محسوب نمی شود. استفاده از کلمه اشخاص در این ماده به این معناست که برای صحت عنوان محاربه باید «کلیات» در جرم وجود داشته باشد. سلاح به معنای هر وسیله ای است که در درگیری انسانی استفاده می شود. مانند شمشیر، کمان و سلاح های مدرن.
همچنین استفاده از سلاح در جنایت محاربه به معنای نمایش عمومی آن است. در این حالت، مهاجم همیشه نیازی به استفاده از اسلحه و شلیک ندارد. فقط آن را علنی کردن ان کافی است . بنابراین شخصی که اسلحه به دست وارد یک مکان عمومی شده و حتی بدون انکه تیراندازی کند مردم را بترساند، یک محارب است.
شرایط تحقق جرم محاربه
شرایط ارتکاب جرم محاربه برای ارتکاب این جرم علاوه بر حمل سلاح، قصد خاص صدمه زدن به جان، مال یا ناموس اشخاص ضروری است. مثلاً فردی که از ترس دیگران به هوا شلیک می کند را نمی توان محارب دانست. ولى اگر قصد اصلى شخص دزدى و به دست گرفتن اسلحه براى آن منظور باشد، ولى بداند كه عمل او موجب سلب امنيت از مردم مى شود، او را كودى مى دانند به عبارت دیگر، نیت فرعی او و آگاهی از این که در شهر محروم از هرگونه امنیت عمومی عمل می کند، او را به عنوان یک فرمانده جنگ به شمار می آورد.
طبق ماده 282 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 مجازات محاربه عبارت است از: اعدام، صلیب ، قطع دست راست و پای چپ و نفی بلد . امتناع نفی بلد به معنای تبعید است و صلب به معنای صلب کشیدن است، هر چند که این مجازات اکنون منسوخ شده و قضات بر آن حکم نمی کنند. مربوط به تصمیم برای تصمیم گیری در مورد اینکه کدام یک از این مجازات ها برای جنایت ارتکابی توسط محارب مناسب است.
تفاوت فسادهای مفسد فی الارض و محاربه
قانونگذار در ماده 286 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392، جرم افساد فی الارض را مصداق جرم افساد فی الارض دانسته و می گوید: هر کس مرتکب جنایت علیه تمامیت جسمانی مردم اعم از امنیت داخلی یا خارجی شود، نشر اکاذیب و اخلال در نظام اقتصادی کشور می کند. آتش سوزی و تخریب، انتشار مواد سمی، میکروبی و خطرناک یا ایجاد یا کمک به مراکز فساد و فحشا به نحوی که موجب اخلال جدی در نظم عمومی، ناامنی و یا آسیب به تمامیت جسمانی افراد یا عموم مردم شود.
و زندگی خصوصی دارایی و یا باعث گسترش فساد یا فحشا شود. او عمدتاً مفسد زمین تلقی می شود و محکوم به سکوت است. مفهوم ماده 286 بسیار گسترده است و بسیاری از اعمال مجرمانه را در بر می گیرد. از ویژگی های مهم این جرم، گستردگی رفتار مجرمانه و پیامدهای آن است.
شما دوستان عزیز اگر به مشاوره و اطلاعات بیشتر راجب به محاربه و موضوعات حقوقی دیگر نیاز دارید می توانید مشکل و سوالات خود را با تیم وکلای کارپردازان در میان بگذارید تا مشاوران و متخصصان ما در ان زمینه به شما کمک کنند .
