بزارید قبل از اینکه خاطر مطهر برخی دوستان مکدر شود موضع گیری خودم رو نسبت به فیلترینگ و از این دست اقدامات مشخص کنم، به عنوان شخصی که هم افتخار حضور در مجامع فرهنگی را داشته و هم در عرصه صنعت فعالیت کرده همیشه شاهد تاثیر سیاست چماق و هویج عرصه فرهنگی و عواقب سنگین آن در عرصه تجارت بوده ام.
به قول معروف کار فرهنگی نباید سرهنگی اجرا شود.
چند روزی هست که بحث فیلتر شبکه های اجتماعی خارجی و در راس آنها تلگرام در رسانه ها نقل محفل شده است و اظهار نظراتی صورت میگیرد، جدای از درست یا غلط بودن این نظرات، یک طرفه بودن گفتارها باعث شده تا بعضی از ابعاد آن پنهان بماند در این نوشتار سعی دارم در حد بضاعت به برخی از آنها اشاره داشته باشم. پیشنهاد می کنم تا انتهای مطلب را مطالعه کنید و پس از آن قضاوت داشته باشید.
فیلترینگ تلگرام و عرصه امنیت ملی
در دیماه سال گذشته حوادثی رخداد که منجر به مسدود شدن شبکه های اجتماعی شد (شما بخوانید فیلتر تلگرام و اینستاگرام) علتی که صاحبان اختیار(مسئولین ذیربط) را بر آن داشت تا دست به کلید فیلترینگ بزنند مساله امنیت ملی عنوان شد در این خصوص چند سوال مهم بی پاسخ ماند که صاحبان قلم(فعالان رسانه ای) از آن غافل شدند.
طبق نظریه رفتار شناسی مردم هر جامعه به سه گروه تقسیم می شوند:
قشر سفید : موافقین وضع موجود و مدافعان ارزش های حاکم
قشر سیاه : مخالفین وضع موجود و طرفداران تغییر
قشر خاکستری : پیچیده ترین قشر در رفتار شناسی هستند، چون به طروق مختلف تحت تاثیر قرار می گیرند به همین دلیل هم باید بسیار با احتیاط با آنها برخورد کرد (در کشاکش انتخابات برخی قشر معشیتی نیز نام گذاری کردند، متاسفانه).
با مسدود سازی شبکه های اجتماعی در دیماه چیزی از هجمه های طرف مقابل در شبکه های اجتماعی کم نشد فقط بهانه ای تازه در اختیار قشر سیاه قرار داد تا جسورانه تر بتازند، قشر سفید هم بخاطر برخی اعتقادات دست به وی پی ان نزدند و همین امر باعث خالی شدن میدان از موافقین یا قشر سفید شد که نتیجه آن تک صدایی یا سیاه نمایی بیش از حد بود.
به بیان ساده تر میشه این:
وقتی بحثی شکل میگیره تعدادی موافق و برخی مخالف هستند در تلگرام نیز کانال ها و گروه هایی برای مقابله با تک های طرف مقابل تهیه شده بود که به پاتک می پرداختند کانال هایی مانند شایعات و خارج بدون فیلتر یا مواردی از این دست، دوستانی که بخاطر معذوریت های اخلاقی از فیلتر شکن استفاده نمی کنن از دسترسی به تلگرام بازماندند و نتیجه این شد که تک صدایی حاکم شد.
اما قشر خاکستری زیاد به مباحث اخلاقی کاری ندارد به همین دلیل با توسل به ابزار دور زدن تحریم های داخلی (شما بخوانید آنتی فیلتر) وارد فضایی میشد که سیاه نمایی حاکم شده و هیچ کسی برای دفاع یا پاسخگویی نیست که خود باعث بالاتر رفتن حجم نارضایتی عمومی شد و این مصداق خالی کردن سنگر و تحویل دو دستی خاکریز به دشمن است.
خلاصه اینکه شاید در جنگ خیابانی برنده شده باشیم اما در جنگ افکار عمومی بسی تلفات دادیم.
با اخباری که در روزهای اخیر به گوش میرسد میتوان فهمید که برای پسافیلترینگ هم نقشه ای تهیه نشده است و باید منتظر چماق و هویجی دیگر باشیم.
دوستان در پرده میگویم سخن: فیلم معروف آتش زدن پرچم ایران در خیابان بیش از رسانه های داخلی در شبکه های اجتماعی دست به دست شد و منجر به شکل گیری همگرایی و همراهی مردم برای برخورد با ... شد و این نتیجه کار فرهنگی است بجای سرهنگی.
ندای وظیفه و سوزنی به خود
وقتی بحث به اینجا میرسد همه از نبود تفکر سیستمی حرف می زنند و جالب تر اینکه همیشه حاکم هندی و مارگیری و غیره را شاهد مثال میگیرند (شاید اون حاکم هندی بعد از اینکه فهمید برخی مشغول پرورش مار هستند با گذاشتن تاریخ انقضا برای خرید میتوانست جلوی این فاجعه رو بگیره، شاید)، در اینکه یک مدیر باید به ابزار تفکر سیستمی مجهز باشد شکی نیست اما انیشتین معتقد بود پرسیدن سوال درست نیمی از پاسخ است سوال درستی که در این موقعیت می توانیم بپرسیم چیزی شبیه این است:
به تیترهای زیر دقت کنید:
- و هزاران خبر دیگر از این دست
جدای از اختلافاتی که در آمارها مشاهده می کنید پیشنهاد میکنم حتما به منابع خبر سر بزنید و اصل خبر را نیز مطالعه کنید.
طبق اصول بازاریابی اینترنتی یا Digital Marketing شبکه های اجتماعی فارغ از داخلی یا خارجی بودن، وابسته یا مستقل بودن، مسنجر یا ... همه و همه در کنار هم تنها یک ابزار در بازاریابی اینترنتی محسوب می شوند، با عنایت به این اصل چند نکته جلب توجه می کند.
و بالاخره سوالی که باعث شد این نوشتار رو تهیه کنم
اگر پاسخ شما برای سوال آخر چیزی شبیه "به من چه هست" پیشنهاد می کنم داستان سه گاو را مطالعه بفرمایید. البته افراد فرهیخته و هوشیاری وجود دارند که به رسالت اجتماعی خود واقف بوده و در حد توان سعی کرده اند تا مخاطبین خود را از تهدیدات این استراتژی آگاه کنند به عنوان مثال می توان به آقای محمود بشاش (که عمرش دراز باد) اشاره کرد که با تهیه و اشتراک کلیپی کوتاه سعی در آگاه سازی اعضای کانال خود در تلگرام داشت، اگر این کلیپ رو ندیده اید همین الان در کانال ایشان قابل مشاهده است. اگر شما نیز به این قبیل فعالیت ها برخورده اید در بخش کامنت های همین پست معرفی کنید تا به اطلاع بقیه برسانیم.
القصه وقتی داستان به اینجا میرسد مخاطبین مشخصا در دو جبهه صف آرایی می کنند، اولی کسانی هستند که مسئولیت های اجتماعی خود را می پذیرند و به دنبال راه حل می گردند و دیگری کسانی هستند که از خورشید سوزان تا انتخاب ترامپ و بن سلمان و... را مقصر می دانند اما خود را نه.
در جواب گروه دوم فقط می توان سکوت کرد، اما گروه اول راه را برای یافتن راه حل هموار می کنند، وقتی بحث از مسئولیت های اجتماعی پیش می آید همه یاد انتخابات می افتند اما در مراودات ساده اجتماعی این مسئولیت ها نمود بیشتری دارد بطور مثال همیشه حرف از بهشت شداد اروپا زبانزد خاص و عام جامعه بوده و هست اما کانال خارج بدون فیلتر با جمع آوری تجربیات ایرانیان خارج از کشور سعی در شفاف کردن واقعیات این کشورها دارد جالب است بدانید که این کانال توسط یکی از همین جوانان مستقر در خارج اداره می شود.
ممکن است مسئولیت اجتماعی در حوزه کاری حقیر نوشتن این سیاهه باشد یا در حوزه کاری شما رد یک شایعه یا خبر مهندسی شده باشد که افکار عمومی را تحت شعاع قرار داده یا اشتراک همین نوشتار با بقیه و ... فقط کافی است کمی عمومی تر نگاه کنیم و منافع شخصی را در منافع جمعی قرار دهیم.
و در انتها پیشنهاد می کنم فیلم مناظره آقای خرم آبادی و آقای آذری جهرمی که در تیرماه سال 96 پیرامون مدیریت فضای مجازی در شبکه خبر انجام شده را بطور کامل مشاهده کنید تا در جریان کل بحث باشید، مدتی است بخشی از این مناظره در شبکه های اجتماعی دست به دست می شود، حین دیدن به دغدغه هایی که طرف مقابل ایراد می کند توجه بیشتری داشته باشید.
همانطور که در فیلم مشخص است آقای خرم آبادی مواردی را مطرح می کند که دغدغه بخش عظیمی از جامعه مسئولین (شما بخوانید طبقه حاکم) هست، درمورد مطالب پورن و مستجهن همه طرفین اتفاق نظر دارند اما در مواردی که مربوط به توهین به مقدسات و هتک حرمت و شایعه و دروغ پراکنی می شود مصادیق متفاوت و اختلافات بسیار است.
کوتاه سخن اینکه شمای خواننده به عنوان قشر متفکر یا تاثیرگذار چه راه حلی برای رفع این سوء تفاهم و جلوگیری از فیلترینگ هر چیزی پیشنهاد می کنید؟
خوشحالم که نظرات سازنده خودتون رو در پایین این پست با بقیه به اشتراک میزارید شاید در یک مطلب جدا فقط به راه حل ها پرداختیم.
قنبری کاتب | فروردین 1397
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
قرار گذاشته بودم حداقل هفته ای یک پست در ویرگول منتشر کنم اما بدلیل مشکل پیش آمده از این قرار جاماندم نیازمند دعای خیر شما هستیم "یا من اسمه دعوا و ذکره الشفا".
