یکی از پروژههای خوب امسال در بخش عمومی جایزه معمار متعلق به مدرسهای ست در شهر بسطام. این مدرسه به سفارش موسسه خیریه نور مبین به دفتر معماری تجربه بنیادین ساخته شد. رویکرد متفاوت کارفرما به مسئلهی آموزش و جواب معمار به این موضوع باعث شده که نتیجهی حاصل اتفاقی قابلتوجه در کشور ما باشد. اما چشم انداز کارفرما برای شکل گیری مدرسه چه بوده است؟ به نقل از سایت این خیریه "موسسه خیریه و فرهنگی–آموزشی نور مبین تلاش می کند تا مجموعهای را بنیاد نهد تا در محیط آن، معلم و دانش آموز هردو در کنار هم «زندگی» کنند و «انسان خوب بودن» یا «شهروند خوب بودن» را بیاموزند؛ چرا که مدرسه در جهان جدید مکان گفتوگو و آموزش های دوسویه است. آموزش هایی که در آن هم آموزش دهنده و آموزش گیرنده، مدام می آموزند. همانگونه که در بینش اسلامی ما نیز معلّم و متعلّم هر دو فراگیرندهاند و «مدرسه» را به «اجتماع» پیوند می دهند". پس "هدف اصلی این موسسه را می توان «پرورش انسان خوب» یا «پرورش شهروند خوب» قلمداد کرد. یعنی پرورش:
* انسانی (شهروندی) پایبند به اصول اخلاقی
* انسانی دارای اعتماد به نفس
* انسانی دارای نگاه خلاقانه و در عین حال نقّادانه به محیط پیرامون
* انسانی که طبیعی باشد و از طبیعت بیاموزد".
قبل از اینکه وارد ایدهی گروه معماری شوم لازم است بگویم که موسسه نور مبین محل قرارگیری مدرسه را در شهر بسطام در قطعه زمینی 28 هکتاری که توسط مستر پلانی به قطعاتی با کاربریهای مشخص تقسیم شده بود معیین کرده، تا فرایند شکلگیری زمینه در آیندهی رو به توسعهی مجموعه را شرح دهد.
برای گروه معماری شرح و بسط هدف موسسه سرنخ خط کشیدن میشود. پس از چندین اتود از مفهوم رایج مدرسه و مشورتهای متعدد با کارفرما، گروه برآن میشود تا عملکرد و برنامهی آموزشی را بجای متمرکز کردن در بخشی مشخص از سایت آن را مشابه یک محلهی آموزشی طراحی کنند تا در کنار محلات شهر تجربهی زیسته دانشآموزان در کنار دوستانشان در بخشهای مختلف مدرسه منجر به تقویت حس شهروندی شود. فضاهای باز و بستهی این مجموعه از لحاظ آموزشی و تربیتی دارای وزنی یکسان هستند و برخلاف انتظار معمول هیچ یک از دوفضا قرار نیست وجود دیگری را نفی کند و در یک مجموعه همدیگر را کامل میکنند. اتفاق دیگری که ایدهی پروژه بدست میدهد، تجربه منظرههای متفاوت در تعریف الگوی حرکتی و رفتاری دانشآموزان است. فضاهای پر و خالی بسته به محل قرارگیری و ارتفاعشان موقعیت تماشای مناظر مختلف را بوجود میآورند. همچنین دانشآموزان برای رفت و آمد به مدرسه، در و ورودی مشخصی پیشروی خود نمیبیند و از هرگوشهی سایت میتواند به محلهی آموزشی وارد یا از آن خارج شوند.
برای اینکه مطلب بیش از این طولانی نشود، اطلاعات ابتدایی بیشتر را از سایت موسسه و گروه معماری میتوانید ببینید و بخوانید.
اما عکسها....
لینک سایت موسسه نورمبین:
http://nooremobin.org/
لینک اهداف موسسه:
http://nooremobin.org/%D8%A7%D9%87%D8%AF%D8%A7%D9%81/
لینک پروژه در سایت گروه معماری:
http://www.feastudio.com/?/Educational/Noor-e-Mobin_School/
عکسها از سایتهای فوق و اینستاگرام طراحان برداشته شدهاند.