شرکت دانش بنیان عنوانی است که به شرکت‌هایی تعلق می‌یابد که مدیران و کارکنان آن شرکت دارای تخصص در رشته‌های مختلفی باشند. در واقع امروزه این دسته از شرکت‌ها یکی از روش‌های کارآفرینی هستند که بر پایه علم و فناوری تاسیس شده‌اند.
در حال حاضر افراد بسیاری وجود دارند که قصد تاسیس چنین شرکتی را دارند. اولین و مهم‌ترین گام برای این منظور ثبت شرکت است. پس از این اقدام مهم باید امور لازم برای تبدیل شدن به شرکت دانش بنیان را نیز انجام شود. در ادامه این مطلب توضیحات جامعی را در این باره ارائه خواهیم داد.
تعریف شرکت دانش بنیان
این نوع از شرکت‌ها ایده‌ای برای کارآفرینی هر چه بیشتر در این مرز و بوم هستند. در واقع این عنوان به موسسات تعاونی یا شخصی تعلق می‌یابد که شیوه گزینش مدیران و کارکنان آن با شرکت‌های سنتی که از پیش موجود بودند متفاوت است. در واقع کارکنان و اعضای این شرکت‌ها دارای تخصص در رشته‌های مختلفی هستند. این شرکت‌ها اهداف مختلفی را دنبال می‌کنند که در ادامه به معرفی آن‌ها خواهیم پرداخت.
کارآفرینی دانش بنیان به معنای تشکیل و راه‌اندازی یک کسب و کار بر اساس ایده‌ها و نوآوری‌هایی است که بر پایه دانش و فناوری ایجاد شده‌اند. در این نوع کارآفرینی، دانش و فناوری به عنوان محور اصلی و مهمی برای تولید محصولات و خدمات جدید استفاده می‌شود.
کارآفرینان دانش بنیان عموماً از دانشگاه‌ها، مراکز تحقیقاتی و صنایع فناوری اطلاعات و ارتباطات بهره می‌برند. آن‌ها با استفاده از دانش و فناوری‌های روز دنیا و ایده‌های خلاقانه خود، محصولات و خدماتی را تولید می‌کنند که به حل مشکلات جامعه و بازارهای مختلف کمک می‌کنند.
مزیت اصلی کارآفرینی دانش بنیان نسبت به سایر انواع کارآفرینی، ایجاد ارزش افزوده بیشتر و ایجاد تغییرات مثبت و نوآورانه در جامعه است. این نوع کارآفرینی به عنوان محرکی برای توسعه اقتصادی و تحقق پیشرفت علمی و فناورانه در کشورها مطرح است.
برای راه‌اندازی یک کسب و کار دانش بنیان، نیاز به تیمی مجرب و متخصص در زمینه‌های مختلف مانند فناوری اطلاعات، مهندسی، علوم پایه و بازاریابی دارید. همچنین، منابع مالی و اعتباری قوی نیز برای تحقق ایده و توسعه کسب و کار لازم است.
در ایران، دولت و سازمان‌های مرتبط با توسعه فناوری و کارآفرینی دانش بنیان را حمایت می‌کنند و برنامه‌ها و طرح‌های مختلفی را برای تشویق و حمایت از کارآفرینان دانش بنیان اجرا می‌کنند.
ویژگی‌های شرکت دانش بنیان
این نوع از شرکت‌ها زمین یا ابزارآلات ویژه‌ای ندارند و محصول خاصی را تولید نمی‌کنند. در واقع آن چه که به عنوان ماحصل زحمات این شرکت شناخته می‌شود اطلاعاتی است که افراد فعال در این شرکت ارائه می‌دهند. این دسته از افراد که معمولا از درجه علمی بالایی برخوردار هستند سرمایه و دارایی اصلی چنین شرکت‌هایی هستند. تمامی فعالیت‌های صورت گرفته در شرکت‌های مورد بحث در جهت تبدیل ایده به فناوری است.
علاوه بر این لازم به ذکر است که امور انجام شده در این شرکت‌ها با هدف توسعه محصولات نیز می‌باشد. افراد فعال در این حوزه تمام سعی خود را می‌کنند که محصولات موجود را توسعه دهند و یا بهینه سازی نمایند. همچنین در مواردی نیز مشاهده می‌شود که با نوآوری کالای جدیدی را به عرصه ظهور و تولید رسانده‌اند.
انواع شرکت دانش بنیان
پیش از آن که بخواهید اقدامات لازم در جهت ثبت شرکت دانش بنیان خود را انجام دهید می‌بایست با انواع این نوع از شرکت آشنا شوید. سازمان همکاری و توسعه اقتصادی با توجه به موارد زیر این شرکت‌ها را در چهار دسته کلی قرار داده است.
بر اساس موارد ذکر شده می‌توان گفت که شرکت‌های دانش بنیان به چهار دسته زیر تقسیم شده‌اند:
شاخص‌های عمومی و کلی شرکت‌های دانش بنیان
شاخص عمومی و کلی که همه شرکت‌های دانش بنیان باید از آن برخوردار باشند تا بتوانند فرایند ثبت شرکت دانش بنیان را انجام دهند به شرح زیر است.
حداقل ۷۰ درصد از اعضای هیات مدیره شرکت، حداقل واجد دو مورد از شرایط زیر باشند:
در صورتی که اطلاعات شرکت در مرحله قبل مورد تایید قرار گرفته شود، شرکتی که در حال ثبت آن هستید به صندوق نوآوری و شکوفایی معرفی خواهد شد. در این مرحله باید طرح شرکتی که قصد ثبت آن را دارید در اختیار صندوق قرار دهید تا بتوانید از تسهیلات مربوطه بهره ببرید.
شرایط پذیرش طرح‌های حمایتی
برخی از شرکت‌های دانش بنیان از طرح‌هایی برخوردار هستند که نیاز به حمایت دارد. به منظور ثبت این دسته از شرکت‌ها شرایط خاصی وجود دارد که باید شرکت مورد بحث از آن‌ها برخوردار باشد. این شرایط به شرح زیر است:
صنایع دانش بنیان به شرکت‌ها و سازمان‌هایی اشاره دارد که بر اساس دانش و فناوری‌های نوین، محصولات و خدمات نوآورانه ایجاد می‌کنند. این صنایع معمولاً در زمینه‌های پیشرفته‌ای مانند فناوری اطلاعات، بیوتکنولوژی، علوم محیطی، انرژی، رباتیک و سایر حوزه‌های فناورانه فعالیت می‌کنند.
صنایع دانش بنیان به دلیل استفاده از دانش و فناوری‌های نوین، معمولاً به توسعه و پیشرفت اقتصادی و فناورانه کشورها کمک می‌کنند. این صنایع با ایجاد شرکت‌های نوپا و توسعه محصولات و خدمات نوآورانه، به ایجاد شغل، افزایش صادرات و افزایش ارزش افزوده می‌انجامند.
برخی از مثال‌های صنایع دانش بنیان عبارتند از:
صنایع دانش بنیان با استفاده از دانش و فناوری‌های نوین، به توسعه اقتصادی و اجتماعی کمک می‌کنند و نقش مهمی در پیشرفت و توسعه کشورها دارند.
سخن پایانی
از آن جایی که شرکت‌های دانش بنیان باعث اشتغال هموطنان بسیاری می‌شوند می‌توانند برای کشور بسیار مفید واقع گردند. ثبت شرکت دانش بنیان از مزایای بسیاری برخوردار است که طی کردن فرایند آن را به امری ضروری تبدیل می‌کند.
