بارزترین اختلاف زندگی در زمین و فضا بی وزنی است، که بر کلیه شئون زندگی مسافر تأثیر میگذارد. برخی میگویند که محدود بودن در مکان کوچکی نظیر ایستگاه میر به مدت طولانی میتواند مشکلاتی پدید آورد. برای راحتی بیشتر ایستگاه فضایی میر با رنگهای آرامش بخش تزئین شده است. ساکنان میر تا حدودی زندگی خصوصی و اتاقکهایی برای استراحت دارند. کتاب و موسیقی در اختیارشان قرار میگیرد و برای تماشای زمین دریچهای دارند. سفینههای تدارکاتی نامه و هدایای خانوادههایشان و کالاهای تجملاتی نظیر میوه تازه به ایستگاه میآورند.
در ایستگاه فضایی بین المللی فضانوردان، فضای بسیار کمی برای پرداختن به کارهای مختلف دارند و درعین حال باید همکاری مستمری با دیگر فضانوردان از آژانسهای فضایی بین المللی داشته باشند به همین دلیل توانایی غلبه بر احساسات، تحمل وضعیت قرنطینه و زندگی تنهایی در فضا و حفظ روحیه از الزامات شغل فضانوردی است.
اسکات کلی فضانورد ناسا یکی از فضانوردانی است که نزدیک به یک سال به همراه فضانورد آژانس فضایی روسیه در ایستگاه فضایی بین المللی به تنهایی زندگی کرده است.
این فضانورد زندگی در فضا را مانند وضعیت قرنطینه این روزهای بسیاری از کشورهای جهان میداند. همانطور که افراد نمیتوانند از خانه خارج شوند، فضانوردان هم نمیتوانند به سادگی از ایستگاه فضایی بین المللی خارج شوند. تنها در زمان انجام ماموریتهای پیاده روی یا بازگشت به زمین فضانوردان میتوانند از بخش درونی ایستگاه خارج شوند و در این حالت خطرهای بسیاری از جمله تابشهای سرطان زای اشعههای کیهانی سلامت آنها را تهدید میکند.
فضانوردان شاغل در ایستگاه فضایی بین المللی به کارهای مختلفی میپردازند از جمله انجام آزمایشهای علمی، ورزش روزانه، تدوین و ارائه گزارش، تعمیر تجهیزات و مواردی از این دست، آنها مانند مردم در کره زمین بازه زمانی معینی برای کار دارند و بخشی از شبانه روز برای انجام کارهای شخصی، استراحت و تفریح اختصاص دارد.
در ایستگاه فضایی به دلیل محدودیت مکانی، فضانوردان در اوقات فراغت به انجام ورزش، مطالعه کتاب، تماس با اعضای خانواده و یا تماشای فیلم و سریال میپردازند تا سلامت جسمی و روانی خود را در سطح بالایی نگهداری کنند.
با وجود آنکه ایستگاه فضایی هر ۹۰ دقیقه یک بار به دور کره زمین گردش میکند، فضانوردان بازه مشخصی برای خوابیدن درنظر میگیرند تا ساعت بیولوژیک بدن آنها به هم نریزد.
بیشتر فضانوردان درماموریتهای ۶ ماهه به فضا میروند هرچند که برخی از آنها مانند اسکات کلی یا خانم کریستنا کوخ برای ثبت رکورد طولانیترین اقامت انسان درفضا و انجام آزمایشهای علمی بازه زمانی بیشتری درفضا زندگی میکنند.
ارسال انسان به فضا و بازگرداندن سالم فضانوردان پس ازپایان ماموریت به زمین یکی از کارهای سخت و پیچیده برای دانشمندان است. این کار به انجام محاسبههای علمی فراوان، داشتن تیمی ازمحققان و امکانات سخت افزاری و نرم افزاری و آموزش کارکنان و خدمه پرواز نیاز دارد به همین دلیل پرتاب موشک حاوی کپسول فضایی هر ۶ ماه یک بار از زمین انجام میشود.
غذای فضایی یا خوراک فضانوردان زیر نظر متخصصان پزشکی فضایی انتخاب، و با روشهای خاصی تهیه و بسته بندی میشود. این غذا باید ویتامین ها و مواد مورد نیاز بدن فضانوردان را تامین کند تا نیروی لازم برای زندگی در فضا تامین شود. بعضی غذاها به صورت خشک تهیه میشود مانند پاستا و ماکارونی که در فضا با اضافه کردن آب آماده می شود.
هیچ یخچال و فریزری در فضا وجود نداشته و غذا باید به درستی ذخیره و مصرف شود.
خوابیدن در فضا
لیندگن میگوید:" وقتی فضانوردان میخوابند از یک ماژول به ماژولی دیگر شناور هستند و چون لازم نیست برای نشستن و ایستادن خود را نگه دارند بنابراین گاهی ناخواسته و در همان حالت به خواب میروند".
تمام غذایی که در فضا خورده میشود، از زمین برده میشود و برای کاهش وزن سفینه ، اکثر آن خشک و در بستههای مجزا بسته بندی میشود. غذا آب گرفته میشود، یعنی قبل از خوردن غذا باید به آن آب افزود، سپس غذا در اجاقی گرم میشود. غذاهای کنسروی نیز خورده میشوند. برای نوشیدن ، فضانوردان باید مایعات را با نی از بطری یا فنجان در دار بنوشند. بدون در پوش ، مایعات به بیرون شناور میشوند.
نرمش عضلات قائم نگهدارنده بدن در زمین ضروری است. بدون نرمش ممکن است فضانورد آنقدر تضعیف شود که در بازگشت به زمین پس از مأموریتی طولانی نتواند بایستد.
در فضا فضانوردان برای خواب احتیاجی به تخت ندارند، در عوض از کیسه خواب استفاده میکنند. این کیسهها به دیوار متصل میشوند تا مانع حرکت و برخورد آنها به اجسام دیگر شوند. اگر دست فضانوردان بسته نشود، شناور میشوند. بنابراین به هنگام خواب دست و پایشان بسته میشود. در محیطی بی وزن فراز و نشیب نیست، بنابراین فضانوردان میتوانند در هر زاویهای بخوابند. سفینهها پر سر و صدا هستند، بنابراین برخی از فضانوردان برای کسب آسایش و آرامش گوشی میگذارند.
در روزهای اولیه پرواز فضایی ، فضانوردان از گروه نخبه خلبانان آموزشی نظامی انتخاب میشدند. فضانوردان آینده باید تحصیلات عالی ، معمولا دارای مدرک تحصیلی علوم یا مهندسی میداشتند. آنها همچنین باید فوق العاده ورزیده بودند و قبل از پذیرش برای آموزش تحت معاینات پزشکی و روانی قرار میگرفتند. فضا نوردان باید شتابهای بالایی را در خلال پرتاب یا بازگشت تحمل میکردند، بنابراین دستگاههای مخصوصی برای آزمودن آنها ساخته شد. فضانوردان همچنین به طراحان و مهندسان سازنده سفینه در کار ساخت آن یاری میرساندند.