اخطار سلب مسئولیت: بازارهای مالی بدون ریسک نیستند، سرمایه‌گذاران باید از دانش اولیهٔ کافی برای درک این بازار‌ها برخوردار باشند، این نوشتار به هیچ وجه توصیه‌ای به خرید و فروش ندارد، تنها بنا دارد، امکاناتی که در جهت معاملهٔ طلا با ابزارهای نوین مالی فرابورس تهران را معرفی کند.
طلا، به عنوان دارایی پایه یکی از محبوب‌ترین پشتوانه‌های پولی در جهان است. این محبوبیت به خاصیت‌های این فلز گرانبها بر می‌گردد. طلا نه تنها یک دارایی فساد ناپذیر، کم حجم (به لحاظ چگالی بالا) و با ارزش ذاتی بالا است، بلکه فراگیر بودن داد و ستد این دارایی باعث ارزش بالای آن به لحاظ تقاضای فزاینده و عرضهٔ محدود آن گردیده است.
اگر شما نیز علاقمند به سرمایه‌گذاری در بازار پر هیاهوی طلا هستید. ممکن است با برخی از بازارهای مبادلهٔ فیزیکی طلا آشنا باشید. در ایران سه بازار عمدهٔ طلای گرمی، سکه و طلای آب شده از مهمترین بازارهای عرضه و تقاضای این کالای گرانبها به شمار می‌آیند.
از مهمترین معایب این بازار‌ها که در این متن ازین پس آن‌ها را با نام بازارهای فیزیکی طلا مورد اشاره قرار خواهیم داد، ریسک نگهداری و حمل و نقل، قیمت بالای واحدهای مورد معامله (از قبیل گرم، واحد سکه و مثقال) و همچنین کارمزد نسبتا بالای این معاملات هستند. اگر شما علاقمند به سرمایه‌گذاری پس انداز خود بر روی مبادلات طلا هستید؛ باید بدانید که ابزارهای مالی مناسبی در این خصوص وجود دارند که شما را از مراجعه به طلافروشی ها بی نیاز می‌کنند.
شاید خواندن متنی که در ادامه می‌آید شما را به خرید طلا به روش‌های غیر فیزیکی ترغیب کند، امّا شایسته است عجله نکنید، خرید طلا به طور بسیار ساده رابطهٔ عکس با قدرت پول دارد، یعنی هنگامی که اقتصاد پویاست و ارزش پایه‌های مبادلات یعنی اسکناس رو به افزایش است، اغلب قیمت طلا رو به کاهش می‌گذارد، برعکس وقتی که قدرت نسبی اسکناس‌ها افت می‌کند، طلا افزایش قیمت پیدا می‌کند. هر چند این محرک تنها محرک تغییرات قیمت طلا به خصوص در کشور ایران نیست. قیمت طلا به طور کاملاً خلاصه تابعی از قیمت جهانی آن و نیز قیمت دلار است. البته انتظارات بدبینانه نسبت به آیندهٔ اقتصاد ممکن است باعث ایجاد یک افزایش قیمت غیر تعادلی در قیمت طلا در میان مدت بشوند.
برگردیم به بحث ابزارهای نوین معاملات طلا: از این ابزار‌ها می‌توان به گواهی‌های سکه و صندوق‌های قابل معاملهٔ کالایی طلا اشاره کرد. گواهی سکه در حقیقت یک برگه است که وجود سکه طلا در خزانه ی بانک و مالکیت آن سکه را گواهی می‌کند. هر شخص با اندوخته کردن سکه‌های طلای خود مطابق با ضوابط قانونی می تواند گواهی سپرده طلا دریافت کند. پس از اندوخته کردن سکه در خزانه و دریافت گواهی، می توان گواهی را در بورس کالا مورد معامله قرار داد. یعنی بدون جابجایی سکه ی طلا ارزش آن را از طریق بورس معامله کرد و دارندهٔ نهایی می‌تواند سکه را با ارائه گواهی به بانک دریافت کرده و یا مجددا گواهی را به فروش برساند.
صندوق های طلا در حقیقت عملیات خرید و فروش گواهی‌های طلا و ابزارهای مشتقه (اگر نمی‌دانید یک ابزار مشتقهٔ مالی چیست روی لینک کلیک کنید) را انجام می‌دهند. این خرید و فروش به خودی خود فوایدی دارد که در این نوشته شاید نتوان به همه ی این فواید پرداخت. اما به طور خلاصه با تقسیم هزینه‌های مدیریت سرمایه و اخذ موقعیت‌های فعال در بازار این صندوق‌ها می‌توانند عملکردی بهتر از سرمایه‌گذار خرد در طولانی مدت کسب کنند.
با خرید واحد های صندوق شما در حقیقت در سود و زیان خرید و فروش‌های سکه توسط صندوق سهیم می‌شوید. اما مهمترین مزیت صندوق در اینست که برای داشتن سهمی از صندوق لازم نیست مبلغ یک سکه را پرداخت کنید.در هنگام نگارش این متن با داشتن نقدینگی در حد ۲٪ قیمت یک سکه (یعنی صد هزار تومان یا کف مقدار قابل معامله در بورس) می‌توان از واحدهای صندوق خرید کرد. به عبارتی اگر شما بخواهید یک سکه را به صورت خرد خرد با حداقل سرمایه بخرید می‌توانید طی حدود ۵۰ روز این کار را بکنید. با این راه حل اگر قیمت سکه در این مدت کاهشی باشد، شما ضرر بسیار کمتری را متحمل خواهید شد. در حالیکه اگر در بازار فیزیکی شما سکه ای بخرید و قیمت افت کند، شما نهایتا می توانید سکه را با زیان بفروشید و اگر مدیریت سرمایه شما فعالانه نباشد ممکن است بعد از روزها متوجه زیان خود شوید.
در بازار افزایشی نیز صندوق طلا باعث می‌شود بتوانید با خرد خرد فروختن سکه از افزایش بهای تدریجی بازار طلا بهره‌مند شوید. اگر سرمایه‌ای در حد ۱۰ تا ۱۵ میلیون تومان دارید، در این بازار و با ابزار صندوق طلا می‌توانید با اطمینان بسیار بیشتری طلا را نسبت به بازار فیزیکی معامله کنید. به عبارتی یکی از مهمترین دستاورد‌های معاملات صندوق طلا نسبت به معاملهٔ طلای فیزیکی علاوه بر سهولت بیشتر انجام معامله، توانایی بیشتر در کنترل ریسک و مدیریت سرمایه است.
