برای تجربه یک سرمایه گذاری خوب در بازار سرمایه باید بتوانید اطلاعات مالی را بخوانید و از دل آنها نکته‌هایی در مورد میزان رشد یا حتی زیان شرکت‌های بورسی را بیرون بکشید.
توانایی خواندن صورت‌های مالی و استخراج اطلاعات از دل آنها یکی از مهارت‌هایی است که حساب شما را از دیگر سرمایه گذاران سوا می‌کند. در این مقاله نگاهی ساده و تند و سریع به این ماجرا داریم و سه مورد از مهم‌ترین صورت‌های مالی را برایتان توضیح می‌دهیم. با ما همراه باشید.
قبل از اینکه سری به صورت‌های مالی بزنیم بهتر است با چند اصطلاح پر تکرار در این ماجرا آشنا شویم. این آشنایی می‌تواند درک کردن صورت‌های مالی را برایمان آسان‌تر کند.
مبلغ‌هایی هستند که به خاطر فروش محصولات و خدمات البته بعد از کم کردن میزان تخفیف‌هایی که شرکت به مشتریانش می‌دهد به دست می‌آیند. این نکته را هم بگوییم که اگر در صورت مالی یک شرکت، مقداری درآمد دیده می‌شود بدان معنا نیست که این پول اکنون در حساب شرکت است. چون حسابداری بنگاه‌های اقتصادی به صورت تعهدی انجام می‌شود.
تمام مبلغ‌هایی که برای به دست آوردن درآمد خرج می‌شوند، هزینه نام دارند. این هزینه‌ها شامل، هزینه تولید محصول، هزینه‌های عملیاتی، پرداخت بهره وام‌ها و مالیات می‌شوند.
دارایی‌ها منابعی هستند که شرکت آنها را به خاطر مبادله‌های گذشته خود به دست آورده است. این دارایی‌ها می‌توانند شامل زمین، ماشین آلات صنعتی و مواردی از این دست باشند. در حالت کلی، این امید وجود دارد که شرکت بتواند در آینده از دارایی‌هایش کسب درآمد کند.
تعهداتی هستند که در گذشته توسط شرکت ایجاد شده‌اند و در آینده پول نقد یا منابع اقتصادی شرکت را کم می‌کنند.
یا همان سهام، تفاوت بین دارایی‌ها و بدهی‌ها هستند. گاهی تحلیل‌گران، حقوق صاحبان سهام را «خالص دارایی‌ها» صدا می‌زنند.
این دارایی‌ها شامل پول نقد و دیگر دارایی‌هایی می‌شوند که می‌توانند در طول یک سال مالی یا یک چرخه عملیاتی برای پاسخ دادن به نیازهای مالی شرکت خرج شوند. این دارایی‌ها شامل موارد زیر می‌شوند:
1. وجه نقد یا معادل وجه نقد
منظور، سرمایه گذاری‌هایی هستند که به راحتی قابلیت تبدیل شدن به وجه نقد را دارند.
2. حساب‌های دریافتنی تجاری
این نوع دارایی‌ها پول‌هایی هستند که شرکت به دلیل فروش کالا یا خدمات خودش از مشتریانش طلب دارد.
3. موجودی کالا
دارایی‌هایی در قالب کالای تولید شده یا مواد مورد نیاز برای تولید کالاها، موجودی کالا حساب می‌شوند.
4. سایر دارایی‌های جاری
تمام دارایی‌هایی که در دسته‌بندی‌های بالا جا نشوند را در این دسته‌بندی قرار می‌دهد. چیزهایی مثل پیش پرداخت‌ها که شرکت به دلیل‌های مختلفی آنها را می‌پردازد.
تعهداتی هستند که طی یک سال مالی یا یک چرخه کامل عملیاتی باید پرداخت شوند؛ مثل:
1. حساب‌های پرداختنی
مبلغ‌هایی هستند که شرکت به تامین‌کنندگان کالا، مواد خام و خدمات خود بدهکار است.
2. اسناد پرداختنی و بخش جاری بدهی بلندمدت
تعهداتی هستند که در قالب اسناد مالی و سفته به وام دهندگان و اعتبار دهندگان داده می‌شوند.
3. پیش دریافت درآمد
به آن درآمد یا سود عقب افتاده هم می‌گویند.
دارایی‌هایی هستند که شرکت نمی‌تواند آنها را در طول کمتر از یک سال به وجه نقد تبدیل کند؛ مثل:
1. اموال، ماشین‌‌آلات، تجهیزات
2. دارایی‌های نامشهود
دارایی‌هایی که پول نیستند اما شکل فیزیکی هم ندارند.
بدهی‌های مالی بلند مدت شامل وام‌های بانکی، اسناد پرداختنی، اوراق قرضه پرداختنی و اوراق مشتقه هستند.
استهلاک به معنی کاهش تدریجی و سیستماتیک در دارایی‌هایی است که به دلیل استفاده پیوسته، گذر زمان و حتی تغییر تکنولوژی از ارزش اولیه‌شان فاصله می‌گیرند.
در کل، صورت‌های مالی به پنج دسته تقسیم می‌شوند:
1. صورت سود و زیان
2. ترازنامه
3. صورت جریان وجه نقد
4. صورت سود و زیان جامع
5. یادداشت‌های همراه صورت‌های مالی، شامل خلاصه‌ای از خط مشی‌های حسابداری
بیایید این صورت‌های مالی را به شکلی دقیق‌تر مورد بررسی قرار دهیم:
همانطور که شاید از نامش حدس زده باشید در این صورت مالی، اطلاعات مربوط به سود و زیان شرکت در طول یک بازه زمانی فعالیت نمایش داده می‌شود. صورت سود و زیان با نام‌های دیگری هم صدا زده می‌شود مثل «صورت عملیات شرکت» و «صورت درآمدها». پر استفاده‌ترین فرمول در صورت مالی به این ترتیب است:
هزینه‌ها – درآمد = سود یا درآمد خالص
البته این نوع بسیار ساده‌ای از فرمول بالا است. چون ماجرای هر قسمت از این فرمول، پیچیدگی‌های خاص خودش را دارد؛ مثلا درآمدها در این فرمول می‌توانند بسیار گسترده و متنوع باشند یا هزینه‌ها به صورت‌های مستقیم و غیر مستقیم روی سود نهایی تاثیر بگذارند.
ترازنامه‌ها روی یک نقطه زمانی دست می‌گذارند و وضعیت مالی شرکت را در آن زمان بررسی می‌کنند. این بررسی «دارایی‌ها»، «بدهی‌ها» و «حقوق صاحبان سهام» را در بر می‌گیرد.
این نوع از صورت مالی به دنبال اطلاعاتی که حسابداری تعهدی در اختیار مخاطبان می‌گذارد نیست و به حسابداری نقدی یا جریانی از پول که اکنون در شرکت جاری است اشاره می‌کند. اطلاعاتی که این صورت مالی روی آنها مانور می‌دهد عبارتند از:
با بررسی این موارد و درک میزان نقدینگی در گردش شرکت، سرمایه گذاران می‌توانند در مورد توان شرکت برای پرداخت بدهی‌ها، تمام کردن پروژه‌ها و مواردی از این دست به درک بهتری دست پیدا کنند.
این صورت مالی از دو شیوه مستقیم و غیر مستقیم به دست می‌آید. در شیوه مستقیم، دریافت‌ها و پرداخت‌های وجه نقد در طول یک دوره زمانی مشخص نمایش داده می‌شوند. ولی در روش غیر مستقیم، شرکت‌ها این کار را به شیوه خودشان انجام می‌دهند و نتیجه را اعلام می‌کنند.
