اصطلاحهای زیادی در بازارهای مالی و سرمایه گذاری وجود دارند که خبر داشتن از آنها نقاب را از چهره مفهومهای پنهان شده در پشتشان برمیدارد.
جالب اینکه بیشتر این اصطلاحها فقط در ظاهر عجیب و قلمبه سلمبه هستند و وقتی دفترشان را باز میکنید میبینید که مفهومشان چقدر ساده و البته کاربردی است. در این مقاله شما را با مفهوم معاملات فیوچرز یا آینده آشنا میکنیم. با ما همراه باشید.
معاملههای فیوچرز که به آنها «قراردادهای آتی» هم گفته میشود نوعی از قراردادها هستند که در آن دو نفر یا دو مجموعه بر سر زمان تحویل و قیمت یک محصول یا دارایی در آینده به توافق میرسند. اجازه بدهید این موضوع را با یک مثال برایتان روشن کنیم.
تصور کنید که شما در حال راهاندازی یک کارخانه تولید کیکهای آماده هستید. شکر به عنوان یکی از مواد اولیه محصولات شما، کالایی استراتژیک به شمار میرود و شما میخواهید مقداری از سرمایهتان را برای خرید مقدار اولیه آن کنار بگذارید. از طرفی، میدانید که بازار در حال نوسان است و ممکن است تا زمان تکمیل شدن خط تولید، قیمت آن افزایش قابل توجهی پیدا کند.
علاوه بر این، میترسید که نکند وسوسه شوید و پول مواد اولیه را خرج چیزهای دیگر برای راهاندازی کارخانه کنید. به همین دلیل به کارخانه تولید شکر میروید و با آن شرکت یک قرارداد آتی میبندید. به این ترتیب که شما تمام مبلغ لازم برای خرید شکر را با قیمت همان روز به کارخانه پرداخت میکنید.
در عوض کارخانه نیز متعهد میشود که مثلا تا 3 ماه آینده، شکر مورد نیاز شما را با قیمتی که قرارداد در آن بسته شده بود تامین کرده و آن را در زمان تعیین شده در قرارداد تحویل دهد. معمولا قیمت و زمان تحویل در این قرارداد ثابت است و تحت هیچ شرایطی در آینده تغییر نخواهد کرد.
قراردادهای آتی چیزی شبیه به چاقوی دو لبه هستند. اجازه بدهید بیشتر برایتان توضیح دهیم و این ماجرا را از نگاه هر دو طرف ماجرا مورد بررسی قرار دهیم. یک طرف ماجرا شما هستید. اگر قیمت شکر تا زمان تحویل، افزایش پیدا کند، شما سود خوبی خواهید کرد. چون توانستید شکر مورد نیازتان را به قیمت قبل و ارزانتر تهیه کنید.
ولی اگر تا زمان تحویل، قیمت شکر کاهش پیدا کند، شما ضرر میکنید و با مشکلات زیادی روبهرو میشوید. چون مجبور خواهید شد این افزایش قیمت را به شکلی در قیمت نهایی محصولتان پیاده کنید یا آنکه قید سودتان را بزنید. این در حالی است که اگر به سراغ قرارداد آتی نمیرفتید، میتوانستید ماده اولیه مورد نیازتان را با قیمت روز تهیه کنید.
از طرف دیگر، کارخانه هم با همین ماجرا روبهرو است. اگر قیمت شکر زیاد شود و او با شما قراردادی برای تحویل شکر با قیمت قبلی (کمتر) بسته باشد بدون شک ضرر میکند. در نقطه مقابل اگر قیمت شکر کم شود و رقمی که در قرارداد طی شده باشد بیشتر از قیمت روز بازار باشد، کارخانه سود خوبی خواهد کرد.
در کل، شما هر چیزی را میتوانید در قراردادهای آتی خرید و فروش کنید؛ مثلا:
یکی از هدفهای معاملات فیوچرز، جلوگیری از تاثیر منفی نوسان قیمت بود که در مثال قبلی آن را بررسی کردیم. در مثال قبلی، حتما یک کالا وجود داشت که یکی از طرفین، تولید کننده آن و دیگری خریداری است که قصدش مصرف آن محصول است.
هدف دیگری که افراد از معاملات آتی دارند به دست آوردن سود از نوسان قیمت است؛ یعنی ماجرایی در نقطه مقابل هدف اول که به آن «سفته بازی» میگویند. در سفته بازی، خریدار هدفی برای استفاده از محصول ندارد. تنها هدف او کسب سود از خرید و فروش یک کالا در قیمتهای مختلف است. اجازه بدهید مثالی برایتان بزنیم.
تصور کنید شما مقدار قابل توجهی سرمایه دارید. از طرفی، به خوبی با تحلیل بازار آشنا هستید و از این طریق فهمیدهاید که به زودی قیمت شمش فولاد دو برابر میشود. شما هم معطل نمیمانید و مقدار قابل توجهی شمش میخرید. سپس وقتی قیمت فولاد بالا کشید، موجودی خودتان را به فروش میرسانید و از اختلاف قیمت به دست آمده سود میکنید. این تمام ماجرایی است که در قرارداد آتی با هدف سفته بازی رخ میدهد.
تفاوت معاملههای اسپات و فیوچرز در زمان تحویل کالا است. به این ترتیب که در طول معاملات اسپات، شما باید تمام هزینه لازم برای خرید محصول را بپردازید و طرف مقابل هم باید کالای خریداری شده را در همان زمان به شما تحویل دهد. تنها راه برای سودآوری از این طریق، اقدام هوشمندانه برای خرید کالایی است که میدانید به زودی قیمتش بالا میکشد.
تفاوت دیگری که این دو نوع معامله با هم دارند در یک طرفه بودن معاملات اسپات است. به این ترتیب که در این معامله شما فقط در صورتی سود میکنید که قیمت محصولی که خریدهاید بالا برود. این در حالی است که در قراردادهای آتی، شما هم با بالا رفتن قیمت و هم با پایین آمدن آن سود خواهید کرد. اینکه چگونه این کار را انجام دهید، به دانش تحلیل و هوشمندیتان بستگی پیدا میکند.
مارجین که به آن «اهرم» هم میگویند قابلیتی در معاملات فیوچرز است که به سرمایه گذار اجازه میدهد با وجود مقدار دارایی واقعی کمی که دارد به اندازه چند برابر آن را معامله کند. این ماجرا تا جایی ادامه پیدا میکند که در اثر زیانهای ایجاد شده در معامله، اصل سرمایه از دست برود.
کمی قبل از این ماجرا، صرافی وارد عمل میشود و با بستن معامله، جلوی این اتفاق را میگیرد. نکته جالب اینکه صرافی قبل از تمام شدن پولتان، حساب کارمزد خودش را هم میکند و قبل از اینکه پول کارمزدش از بین برود دست به اقدام میزند. با این وجود اگر شما توانایی و دانش کافی را داشته باشید میتوانید با استفاده از اهرم، چند برابر بیشتر از اندازهای که میتوانستید به سود برسید.
نظر شما چیست؟
فکر میکنید آنقدر ریسک پذیری داشته باشید که از ویژگی اهرم در معاملات فیوچرز ارزهای دیجیتال استفاده کنید؟