آیا اینکه گفته می‌شود «اسلام دین شمشیر است» صحیح است؟
پاسخ شهید مطهری به این سوال:
بله اسلام دین شمشیر است اما شمشیرش در جهت دفاع است؛ دفاع از جان مسلمین یا از مال مسلمین یا از سرزمین مسلمین.
همچنین شمشیر اسلام از توحید نیز دفاع می‌کند. توحید حق و حقیقتی است که اسلام آن را از آنِ بشریت می‌داند و لذا هر جا که توحید به خطر بیفتد برای نجات توحید می‌کوشد، چون توحید عزیزترین حقیقت انسانی است.
این آقایانی که راجع به آزادی بحث می‌کنند نمی‌دانند که توحید یک حقی است لااقل در حد آزادی، اگر بالاتر نباشد و قطعاً بالاتر است.
این را من مکرر در مجالس گفته‌ام: اگر جان شما مورد حمله قرار گرفت آیا می‌گویید من نباید به زور متوسل شوم، بگذار مرا بکشد؟ نه. همچنین می‌گوییم اگر ناموس کسی مورد تجاوز واقع شد باید دفاع کند؛ اگر سرزمین مردمی مورد تجاوز واقع شد باید دفاع کنند. تا اینجا کسی بحث ندارد.
اگر جان یا مال و یا سرزمین مردم مظلومی مورد تجاوز ظالمی قرار گرفت، آیا برای یک شخص سوم شرکت در دفاع از مظلوم کار صحیحی است یا نه؟ نه تنها صحیح است بلکه بالاتر از وقتی است که از خودش دفاع می‌کند، چون اگر انسان از آزادی خودش دفاع کند از خودش دفاع کرده اما اگر از آزادی دیگری دفاع کند از آزادی دفاع کرده که خیلی مقدستر است.
اگر کسی برای دفاع از علم بجنگد چطور؟ همین‌طور است. برای نجات صلح بجنگد چطور؟ همین‌طور است.
توحید حقیقتی است که مال من و شما نیست، مال بشریت است. اگر در جایی توحید به خطر بیفتد - چون توحید جزء فطرت انسان است و هیچ وقت فکر بشر او را به ضد توحید رهبری نمی‌کند بلکه عامل دیگری دخالت دارد - اسلام برای نجات توحید دستور اقدام می‌دهد.
ولی این معنایش این نیست که می‌خواهد توحید را به زور وارد قلب مردم کند، بلکه عواملی که سبب شده است توحید از بین برود را از بین می‌برد؛ عوامل که از بین رفت، فطرت انسان به سوی توحید گرایش پیدا می‌کند.
مثلًا وقتی تقالید، تلقینات، بتخانه‌ها و بتکده‌ها و چیزهایی را که وجود آنها سبب می‌شود که انسان اصلًا در توحید فکر نکند از بین برد، فکر مردم آزاد می‌شود به تعبیری که قرآن درباره حضرت ابراهیم می‌فرماید.
استاد مطهری، سیری در سیره نبوی(ص)، ص۱۹-۲۱۸(با تلخیص).
