سرور به زبان ساده یک کامپیوتر قدرتمند است که بهعنوان مرکز پردازش و ذخیره اطلاعات برای ارائه خدمات به دستگاهها و کاربران دیگر در شبکه استفاده میشود. این کامپیوتر به صورت مداوم روشن است و با پاسخدهی به درخواستهای کاربران، اطلاعات را پردازش و انتقال میدهد. برای مثال، زمانی که وبسایتی را باز میکنید، سرور میزبان آن سایت اطلاعات لازم را به شما میفرستد.
انواع سرور ها به زبان ساده
سرور اشتراکی (Shared Server):
در سرور اشتراکی، منابع سرور مثل حافظه و پردازنده بین چندین کاربر به اشتراک گذاشته میشود. این نوع سرور هزینه کمتری دارد و برای سایتهای کوچک و کمترافیک مناسب است، ولی اگر ترافیک افزایش یابد، سرعت سایتها کاهش پیدا میکند.
سرور مجازی خصوصی (VPS):
در سرور مجازی، یک سرور فیزیکی به چندین بخش مستقل تقسیم میشود. هر بخش به عنوان یک سرور مستقل با منابع مشخص خود عمل میکند. VPS برای کسبوکارهایی که نیاز به کنترل بیشتر و منابع بیشتر از سرور اشتراکی دارند، مناسب است.
سرور اختصاصی (Dedicated Server):
در سرور اختصاصی، کل سرور به یک کاربر اختصاص داده میشود. این نوع سرور برای سایتها و برنامههایی با ترافیک بالا مناسب است، زیرا منابع سرور کاملاً در اختیار کاربر قرار دارد و امکان کنترل کامل بر سرور فراهم است.
سرور ابری (Cloud Server):
سرور ابری از مجموعهای از سرورها در مکانهای مختلف استفاده میکند و منابع لازم را به صورت ابری و مجازی فراهم میسازد. این نوع سرور مزیت پایداری بالاتری دارد؛ چون اگر یک سرور دچار مشکل شود، سیستم بهطور خودکار به سرور دیگری متصل میشود.
سرور میزبانی وب (Web Hosting Server):
این نوع سرور برای میزبانی وبسایتها طراحی شده است و منابع لازم برای اجرای وبسایتها را فراهم میکند. این نوع سرور به انواع مختلفی مثل اشتراکی، VPS، و اختصاصی تقسیم میشود و بر اساس نیاز کاربر انتخاب میشود.
سرور پایگاه داده (Database Server):
این سرور مخصوص نگهداری و مدیریت اطلاعات و دادههاست. برنامهها و وبسایتها برای ذخیره و بازیابی دادهها به این سرورها متصل میشوند.
سرور بازی (Game Server):
سرور بازی، برای بازیهای آنلاین استفاده میشود و به بازیکنان امکان میدهد تا در یک محیط مجازی و به صورت همزمان با یکدیگر بازی کنند.
تفاوت سرور ها با کامپیوتر های معمولی
سرورها و کامپیوتر های معمولی هر دو دارای پردازنده، حافظه، فضای ذخیره سازی و سیستمعامل هستند، اما تفاوت های مهمی دارند که باعث میشود سرور ها برای وظایف تخصصی و پردازشهای سنگین مناسبتر باشند. در ادامه، تفاوتهای اصلی این دو را بررسی میکنیم:
1. قدرت پردازش و منابع
سرورها از پردازندههای قدرتمندتر و حافظه (RAM) بیشتری برخوردارند تا بتوانند درخواستهای همزمان زیادی را پردازش کنند. این سیستمها برای کار با حجم زیاد داده و انجام چندین کار به صورت همزمان طراحی شدهاند.
کامپیوترهای معمولی برای استفادههای روزمره مانند مرور وب، اجرای نرم افزارهای ساده، و کارهای سبک طراحی شدهاند و قدرت پردازشی کمتری دارند.
2. پایداری و کارکرد ۲۴ ساعته
سرورها بهگونهای طراحی شدهاند که ۲۴ ساعت روز و ۷ روز هفته بدون توقف کار کنند و از قطعاتی با طول عمر و استحکام بیشتر برخوردارند. همچنین، برای جلوگیری از خرابی، سرورها از سیستمهای خنککننده پیشرفته و منابع تغذیهی دوگانه استفاده میکنند.
کامپیوترهای معمولی معمولاً بهطور پیوسته روشن نیستند و خاموش و روشن کردن مداوم آنها امری معمول است. خنکسازی در این دستگاهها محدودتر است و منابع تغذیه قوی مانند سرورها ندارند.
3. پشتیبانی از چند کاربر و درخواست هم زمان
سرورها قادر به پشتیبانی از چندین کاربر و درخواست همزمان هستند و برای اشتراکگذاری منابع در بین چندین کاربر و ارائه سرویسها به آنها بهینهسازی شدهاند.
کامپیوترهای معمولی معمولاً برای استفاده یک یا دو کاربر طراحی شدهاند و نمیتوانند به تعداد زیادی درخواست همزمان پاسخ دهند.
4. سیستم عامل و نرم افزار های تخصصی
سرورها معمولاً از سیستمعاملهای تخصصی مثل نسخههای سروری ویندوز یا لینوکس بهره میبرند که برای مدیریت منابع و پایداری بالا طراحی شدهاند. همچنین، سرورها به نرمافزارهای مخصوصی مانند وبسرور، پایگاه داده، و برنامههای شبکه مجهز میشوند.
کامپیوترهای معمولی سیستمعاملهای متداولتری مانند ویندوز 10 یا macOS دارند و برای نیازهای عمومی کاربران خانگی و اداری مناسب هستند.
5. امنیت و پشتیبانی از افزونگی
سرورها معمولاً با سیستمهای امنیتی پیشرفته و پشتیبانی از افزونگی (مثل RAID برای ذخیرهسازی) ساخته میشوند تا در صورت خرابی قطعات، اطلاعات از دست نرود و سرور به کار خود ادامه دهد.
کامپیوترهای معمولی معمولاً از چنین قابلیتهای افزایشی و پشتیبانگیری حرفهای برخوردار نیستند و ممکن است در صورت خرابی، دادهها از دست برود.
6. قابلیت ارتقا و پیکربندی
سرورها امکان ارتقا و پیکربندی منعطفتری دارند. از پردازندههای چندگانه، RAM و فضای ذخیرهسازی قابل توسعه، و کارتهای شبکه متعدد پشتیبانی میکنند که آنها را برای نیازهای پیچیده مناسب میسازد.
کامپیوترهای معمولی قابلیتهای ارتقا دارند، اما محدودتر هستند و بیشتر برای استفادههای شخصی و سبک بهینه شدهاند.