ویدئو به عنوان رسانه‌ای که سال‌ها از ورودش به دنیای اینترنت می‌گذرد، به تازگی فرصت پیدا کرده تا قابلیت‌هایش را به نمایش بگذارد. این فرصت درست از زمانی ایجاد شد که سرعت اینترنتِ همراه بالا رفت. به حدی که بارگذاریِ یک ویدئو دیگر زمان‌گیر و پرهزینه نباشد. این نکته‌ی اساسی مسیری را برای تولید محتوای ویدئویی هموار کرده که استفاده از این مدیوم را به انتخابی هوشمندانه برای انتقال اطلاعات، اخبار، تحلیل و ... تبدیل کرده است. در این نوشته با استفاده از چند نمونه، به اهمیت ویدئو و امکانات بی‌شماری که در اختیار تولیدکنندگان محتوا قرار می‌دهد، می‌پردازیم.
یکی از ویژگی‌های بارز ویدئو در مقایسه با عکس (حتی در قالب اینفوگرافیک)، باز بودن دستِ تولیدکننده برای انتقال حجم بیشتری از اطلاعات به شکل موثرتر است. نکته‌ای که در اینجا اهمیت دارد، کنترل میزان داده‌ی مورد نظر شماست. شما می‌توانید با طراحی یک روایت و مسیر منطقی مخاطب را به طور صحیح هدایت کنید. به طور مثال اگر عنوان اصلی محتوای شما «تاریخچه ورود سینما به ایران» باشد، منطقی‌ترین روش برای توضیح آن، وقایع‌نگاری و نگاه تاریخی به ریشه‌های شکل‌گیری سینماست. یک مقدمه‌ی کوتاه درباره‌ی آغاز سینما در جهان می‌تواند مخاطب شما را از نظر فکری برای پذیرش و درک ورود این صنعت به ایران آماده کند. این فرآیند به شما کمک می‌کند تا علاوه بر اصلِ داستان، وقایع دیگری را نیز توضیح دهید که انتقال مطلب را آسان‌تر می‌کند. چیزی که در یک تصویرِ ثابت، بسیار دشوار است.
شاید بگویید از این نظر یک محتوای متنی، مانند همین نوشته، می‌تواند حجم بیشتری از مطالب را منتقل کند و دردسر‌های ساخت یک ویدئو را هم ندارد. این نکته کاملاً درست است. این‌جاست که بحث اثرگذاری محتوا مطرح می‌شود. حقیقت ماجرا این است که امروزه نه تنها در ایران، بلکه در تمام دنیا، افراد حوصله و وقت کم‌تری را برای خواندن متن‌های طولانی دارند. به احتمال زیاد یک مخاطب عادی، بین خواندن یک متن ۷ دقیقه‌ای و تماشای یک ویدئوی ۳ دقیقه‌ای، دومی را انتخاب می‌کند. کافیست که محتوای ویدئوییِ شما هوشمندانه مدیریت و ساخته شود. شاید نتوانید تمام آنچه در مقاله‌ی مورد نظرتان آمده را بی‌کم و کاست به ویدئو تبدیل کنید، اما با یک مدیریت درست، نکات مهم را به صورت موثرتری ارائه می‌کنید. توجه داشته باشید که اگر بتوانید به خوبی مخاطب را با خود همراه کنید، شانس خوانده شدنِ مقالههم بالاتر می‌رود. معمولاً وظیفه‌ی اصلی یک متن پوشش همه جانبه‌ی یک موضوع به طور دقیق است و کسانی که به حد کافی جذبِ محتوای شما بشوند، به آن مراجعه خواهند کرد. طبق آماری که اینسیویا (Insivia) منتشر کرده، افراد ۹۵ درصد پیام یک ویدئو را که تماشا کرده‌اند به یاد می‌آورند، در حالی که این آمار در مورد متن، تنها ۱۰ درصد است.
یک متن فارغ از موضوعش آن‌طور خوانده می‌شود که مخاطب آن را در ذهنش تشکیل می‌دهد. حتی ممکن است برای مخاطب بخشی از متن با‌اهمیت جلوه کند که شاید از نظر نگارنده بی‌اهمیت باشد. به این ترتیب شما می‌توانید یک متن با بی‌نهایت برداشت متفاوت داشته باشید. خوبیِ ویدئو این است که مخاطب دقیقاً همان چیزی را برداشت می‌کند که شما می‌خواهید و این از طریق لحنِ بصری و گفتاری میسر می‌شود. سبک و سیاق بصری ویدئو به شما این امکان را می‌دهد که فضای ذهنی مخاطب را برای محتوای خود آماده کنید. به طور مثال در ویدئویی که با موضوع «درست بنویسیم» کار کردیم، تصمیم گرفتیم از تخته وایت‌برد برای نوشتن و مقایسه‌ی نمونه‌ها استفاده کنیم. دلیل این کار استفاده از یک قالبِ آشنا (آموزش کلاسیک) برای انتقال محتوایی بود که تا حد زیادی آموزشی بود. این شیوه‌ی ارائه‌ی مستقیم به ما کمک کرد تا از اصلِ مطلب دور نشویم و مخاطب را به سادگی با ویدئو همراه کنیم.
در همان ویدئوی اول، فضای اصلیِ انتقال مطالب و تصاویر یک سالن سینما و پرده‌ی نمایش آن است. یا در نمونه‌ای دیگر در ویدئویی که به مناسبت سالروز آغاز به کارِ اینستاگرم تهیه کردیم، تمام محتوای مورد نظر را در محیط این اپلیکیشن پیاده‌سازی و فیلمبرداری کردیم.
هر ویدئو قابلیت انطباق با فضای مورد نظر شما را دارد. سبک‌های مختلف ساخت ویدئو از فیلمبرداری زنده گرفته، تا موشن‌گرافیک، انیمیشن، مصاحبه و حتی تلفیق آن‌ها با هم، امکانات بی‌شماری در اختیار شما می‌گذارد تا پیام خود را در مناسب‌ترین قالب به مخاطب ارائه کنید.
به تازگی بسیاری از خبرگزاری‌ها و رسانه‌های مهم در کنار پوشش کامل متنی اخبار خود، ویدئوهای کوتاهِ زیر یک دقیقه‌ای هم تولید می‌کنند. این ویدئوهای معمولاً مربعی، مجموعه‌ای از عکس یا ویدئو را تشکیل می‌دهد که در آن اطلاعات کوتاهی به صورت متن آن‌ها را همراهی می‌کند.
حتماً نمونه‌ی این ویدئوها را دیده‌اید. اگر به علت فراگیر شدن این ویدئوها فکر کنیم به این نتیجه می‌رسیم که مهم‌ترین دلیل، سادگی تماشای آن‌هاست. همان‌طور که پیش از این هم اشاره کردیم، خواندنِ مقاله‌ی مفصل سخت است. مخاطب ترجیح می‌دهد با تماشای چند تصویر و خواندنِ چندخط اطلاعات مهم‌تر را بفهمد و به اصطلاح در جریان ماجرا قرار بگیرد. نکته‌ی جالب‌تر درباره‌ی چنین ویدئویی این است که ساختن آن زمان‌بر و پیچیده نیست. تنها نیاز به یک دستورالعمل کلی، هویت بصری ثابت و یک اپراتور دارد و کمتر از نیم ساعت طول می‌کشد.
البته ساخت ویدئو، و به طور مشخص ویدئوی باکیفیت، آسان نیست. ممکن است شما برای ساخت یک ویدئوی آموزشی ۳ دقیقه‌ای یک هفته زمان صرف کنید. آماده‌سازیِ یک سناریو خوب، فیلمبرداری حرفه‌ای، طراحی گرافیکِ منسجم، توجه به جزئیات، صداگذاریِ صحیح و حتی خروجی گرفتن، نیازمند زمان، افراد حرفه‌ای و گاهی اوقات هزینه‌ی مالی است. اما چیزی که تمام این‌ها را ممکن می‌کند، یک برنامه‌ریزی درست است. این که بدانید ویدئو دقیقا چه زمانی باید منتشر شود در بیشتر مواقع مهم‌ترین نکته در این فرآیند است. وقتی برای مناسبت خاصی یک ویدئو آماده می‌کنید لازم است برآورد صحیحی از زمان مورد نیاز، منابع در دسترس و همینطور نیروی انسانی در دسترس داشته باشید. حتی اگر انتشار محتوای شما وابسته به زمان مشخصی نباشد، تعیین یک دِدلاین، می‌توانید بسیار مفید باشد.
اگر نمی‌توانید یا نمی‌خواهید برای ویدئو هزینه کنید باز هم مشکلی نیست. از حداقل منابع و تجهیزات می‌توانید بهره ببرید. به طور مثال برای ویدئویی به مناسبت «روز کتاب و کتابخوانی» تنها تجهیزاتِ من یک دوربین، یک چراغ مطالعه، کاغذ سفید و چند عدد کتاب بود. تجهیزات حرفه‌ای و هزینه‌ی بالا لزوماً به کیفیت منجر نمی‌شود. گاهی اوقات پیدا کردن ایده‌ی مناسب با منابع شما زمان خواهد برد اما این زمان در پروسه‌ی تولید جبران می‌شود.
ورود به جریان ساخت محتوای ویدئویی تصمیمی ضروری است، چرا که تا سال ۲۰۲۱، بیش از ۸۰ درصد ترافیک اینترنت را ویدئوهای آنلاین شکل خواهند داد. تولید محتوای ویدئویی با تمام مشکلاتش هر روز در حال آسان‌تر شدن است. دیگر نیازی به دوربین‌های حرفه‌ای نیست، گوشی موبایلی که در دست دارید، دوربینی با کیفیت فراتر از آنچه نیاز دارید، در اختیار شما قرار می‌دهد. صدابرداری و تدوین ویدئوهای کوتاه بر روی موبایل هم اصلاً سخت نیست. برای شروع حتی به چیزی بیشتر از یک ایده‌ی خوب و همان موبایل نیاز پیدا نخواهید کرد.
